Durmitor National Park 2022

Als het grootste nationale park in Montenegro, opgericht in 1952 werd dit natuurgebied in 1980 UNESCO werelderfgoed. Het beslaat het Durmitor massief, de ravijnen van de rivieren Tara, Susica en Draga en het hogere gedeelte van het Komarnica plateau, goed voor een oppervlakte van 390 km². Het is daarmee op de Grand Canyon in de VS na, de grootste canyon in de wereld.

 

Opmerking : voor de leesbaarheid is dit een uitsnijding op Balkan 2022

Dag 70– Ma 11 juli 2022

     Žabljak

Bij Auto Camp Mlinski Potok – gps N 43.15518; O 19.10031 wordt je hartelijk verwelkomd, met open armen en een snaps. Het is een plek om zich thuis voelen. Het verkennen van dit prachtige park belooft een avontuur te worden, ontspannend in een werkelijk indrukwekkende omgeving.

Dag 71– Di 12 juli 2022

Ik heb een afspraak met mijn Nederlandse buren. We willen graag een uitgebreide trektocht maken in het National Park Durmitor. Daarvoor hebben we iets schitterends in gedachten en we zien het helemaal zitten.

Het is vroeg uit de veren. De ochtendkilte wordt langzaam verdreven door een zon die geleidelijk aan kracht wint. Voor een eerste koffie zet ik mij met mijn gezicht naar de zon. De weldadige warmte verkwikt en de goesting wordt alleen maar groter. Langzaam ontwaakt de camping en de gonzende activiteit neemt hand over hand toe. Iedereen maakt zich op voor haar of zijn geplande bezigheid.

Om 9 u vertrekken ook wij richting bos gewapend met de gps tracker in de aanslag. Tijdens het wandelen leren we elkaar beter kennen. Linda en Olof zijn twee huisartsen die samen in een praktijk werken. Rasechte buitensportmensen die de microbe met zorg en plezier aan hun kinderen hebben doorgegeven. Het is een beetje zoeken om aan de kakofonie van tekens wijs te worden. Dit op de UNESCO werelderfgoedlijst geplaatste gebied is een paradijs voor wandelaars. De wirwar van paden maakt het vinden van de juiste weg er niet gemakkelijker op. Montenegro heeft een relatief kleine bevolking. De ongeveer 500.000 inwoners hebben zich voornamelijk in de steden gevestigd waardoor de ongerepte natuur gespaard is gebleven van een te drastisch ingrijpen van de mens. De dichte bebossing maakt dit park tot iets uniek. Naarmate we hoger 'klimmen' wordt het uitzicht ook ruiger. Het landschap is met niets te vergelijken maar af en toe krijgen we een Corsica gevoel. We bevinden ons ondertussen op een goed maar zeer afwisselend pad. Het is te wandelen voor elke liefhebber met een redelijke conditie.

We overschrijden de 1850 m en naderen een eerste doel : Durmitor Camp. We treffen een schaapherder aan die ook het camp beheerd. Voorlopig is er niets in de aanbieding – dat is onderweg. Voor ons ontvouwd zich een prachtig keteldal, een Cirque de Gavarnie in het klein. Van hieruit vertrekken meerdere paden voor het 'echte' werk. Een geliefkoosde bestemming is de zogenaamde Ice cave. Onze blikken zijn op de tegenoverliggende richting gevestigd. We willen een omtrekkende beweging rond één van de 'reuzen' maken.

Aanvankelijk kunnen we een pad volgen maar eenmaal in het keteldal zijn we het spoor bijster. We geraken tot punt a op het kaartje hiernaast. Met veel fantasie 'onderscheiden' we een pad, vinden geen enkel merkteken en het terrein wordt steeds moeilijker te belopen. We beleven nog een aangenaam moment bij het vinden van een merrie met haar veulen die zich niets aantrekt van de enthousiaste tweevoeters die hen uitgebreid willen fotograferen. We beleggen een bezinningsmoment en kiezen voor de veilig verstandige keuze om op onze stappen terug te keren. Met iets van pijn in het hart geven we onze oorspronkelijke koers op. We waren gewaarschuwd. De herder had ons gezegd 'be carefull'. We hebben het vermoeden dat het gedeelte wat wij willen lopen, ontraden wordt.

We komen terug bij het Durmitor Camp. We lassen een lunchbreak in en genieten van het komen en gaan van vooral jonge mensen. Een koppel springt er zo uit. Hij Deen zij Colombiaanse, ze wonen in Denemarken en om taalkundige problemen uit de weg te blijven, spreken ze Engels met elkaar en jawel ze zijn op weg naar de Ice cave.

Wij vervolgen onze weg naar ons nieuw doel. Het Crna Jezera of Zwarte Meer een publiekslieveling. Na ongeveer anderhalf uur komen we bij het meer aan. Gelegen in een overweldigend decor. Geflankeerd met rechtopstaande bomen tegen een achtergrond van enkele van de bergpieken kan deze plaats ons zeker bekoren. Het is er 'voorlopig' niet al te druk. De meesten genieten liggend of zittend op een bankje van dit stilmakend pareltje. Eén enkel kind wil wel eens de temperatuur van het water testen maar haast zich dan snel naar de veiligheid van mama. Op een hoogte van 1400 m mag je niet verwachten dat het water een aangename temperatuur heeft.

Wij vangen de terugweg richting camping aan en komen op bekend terrein. Tegen 16 u kunnen we de schoenen uittrekken en genieten van de zon.

Rond 17 u komen mijn Hasseltse buren hun busje opzoeken. Mijn interesse naar hun beleving wordt op enig weemoed onthaalt. Voor de zoon mocht het iets meer zijn, hij had het duidelijk sportiever verwacht. Gekscherend maken we een grapje dat het misschien iets is voor mensen van mijn leeftijd. Lachend reageert hij : dat heb jij gezegd.

Voor je het goed en wel beseft loopt dit hoogtepunt op zijn einde. Een schitterende dag. Het knaagt toch een beetje dat we het dagdoel niet bereikt hebben.

Dag 72 - Wo 13 juli

Time to say good beye. 

Linda en Olof willen op weg naar Sarajevo langs de enclave te Srebrenica. Het blijft voor Nederlanders een met emotie geladen plaats. De rest van de NAVO mag in eigen boezem kijken en zich afvragen waarom ze niet ingegrepen hebben. Proberen te bemiddelen in een etnische kwestie blijft helaas ook in de 21ste eeuw een heikel punt.

De familie Grommens trekt richting Belgrado en zo op huis aan. Succes met de studies voor Anne en Daan en veel werkplezier voor Gerd. Who knows … tot ergens onderweg?

Na de trip van gisteren met ongeveer 19 km mag het vandaag een beetje kalmer aan. De schitterende omgeving nodigt uit tot relaxen.

Ik heb daarvoor de juiste dag gekozen. Vandaag 13 juli is nationale feestdag in Montenegro. Op weg naar de supermarkt wist ik dat nog niet. Winkel potdicht. Veel Montenegrijnen op pad. Alle mogelijkheden om de auto kwijt te raken zijn welkom. Het moet koppenlopen zijn aan het Zwarte Meer. Op de terugweg kom ik een medecamperaar tegen en ik kan hem behoeden voor een vergeefse wandeling.

Ik installeer me op het terras bij Jelena om de rit van de Tour de France te volgen. Ik kan helaas geen live beelden volgen maar wel het verslag. Jumbo-Visma neemt een serieuze optie op geel en groen. We blijven duimen.

Langzaam stroomt de camping vol met nieuwe mensen en zo als gebruikelijk sla ik hier en daar een babbeltje.

Het is prettig toeven op de camping en de omgeving. Niet zo heet. Bij het ondergaan van de zon wordt het frisjes maar in de camper is het aangenaam.

Dag 73 - Do 14 juli

Het belooft een warme dag te worden. Ideaal om de beschutting van het bos op te zoeken.

Ik heb wel zin om het parcours van de Drie Meren te wandelen. 3:30 u over een afstand van 15 km op een gemakkelijk pad moet me zeker op tijd terugbrengen om de slotkilometers van de Koninginnenrit in de Tour te kunnen volgen. Gewapend met mijn nieuwe App Mapy.cz vertrek ik met een gerust gemoed. Ik ga zo op in het landschap dat ik al direct de afslag naar het eerste meer – Barno jezero voorbijloop. Bij de ingang van het park word ik onderschept door een parkwachter die toegangsbewijsjes uitschrijft.

Nu helemaal wakker raak ik op het 'juiste' pad. Ik passeer het bord met de vermelding Barno jerzero – 1450 m. Noch het terrein noch mapy geven me uitsluitsel hoe het meer te bereiken.

Eergisteren waren we ook het meer gepasseerd zonder dat we het gezien hadden. Ik vervolg mijn weg naar het duidelijk aangegeven Zminje jezero. Op het onverharde pad mogen ook auto's rijden. 

Ik vind een alternatief waar ze niet kunnen komen en zak af naar het meer. Dit is een trekpleister voor gezinnen met kinderen. Het is er niet overvol en iedereen kiest een plekje een beetje bij de anderen vandaan. Ik laat mijn rugtas op een bankje en zoek een mooie plaats om foto's te kunnen maken. Plotseling word ik toegeroepen dat mijn rugzak een hapje voor een koe aan het worden is. Met zachte drang kan ik het dier naar eetbaardere dingen leiden. Dit kleine meertje is volledig omsloten door bomen en heeft iets intiems.

Ik keer naar de weg terug en laat bij de splitsing naar de Crno jezero deze rechts liggen om door te wandelen naar de Barno jezero. Van hieruit zijn de aanduidingen duidelijker en word ik keurig naar het meer geleid. Dit meer is niet zo ingesloten. Een groot oppervlak is bedekt met waterplanten. Ik volg een pad tot aan de waterlijn erop bedacht niet weg te zinken in een moerasaanvoelende ondergrond. Ik kan tot bij het water komen maar heb net voldoende tijd voor het nemen van een foto voor ik natte voeten krijg.

Een geaccidenteerd sportief bospaadje brengt je weer op het hoofdpad. De aansluiting moet je wel kennen. Het is niet zichtbaar en er zijn geen aanduidingen.

Mapy brengt me via een alternatief pad (het wemelt in het park van paden) bij het Crno jezero. Ik probeer een algemene indruk op te doen en heb het geluk dat het er niet overmatig druk is.

Het is 13u. Tijd om een klein hapje te eten en de trekking rond het meer aan te vatten. Als sluitstuk van de wandeling kan het tellen. Het is een zeer afwisselend pad met voor elk wat wils. Van vlak goed begaanbaar over sportievere gedeelten tot twee stukken via ferrata (steile stukken die met behulp van aangebrachte touwen overbrugd kunnen worden). De steeds wisselende zichten op het meer zijn schitterend. Tijdens de wandeling verandert het decor constant. Onderweg ontmoet ik één van de mede camperaars met zijn kinderen die de rondwandeling in de andere richting aan het maken zijn. De klein mannen vinden het avontuur wel prachtig.

Na ongeveer 1:30u ben ik rond en zet me op een bankje om van het zicht te genieten. Een lokale tiener zit naast mij en is wat blij mij in het Engels wat wegwijs te maken. Ik krijg te horen dat ze hier in de winter schaatsen. Aan de toon te horen heb ik het gevoel dat dit meer zijn ding is. Žabljak is ten slotte een wintersportplaats.

Op de camping zet ik mij op het terrasje voor het huis van Jelena. Over mij zitten een Duitser die zijn planning aan het bijwerken is en een huisvriend die al 50 jaar in het gebied komt. Deze kranige zeventiger is één vat vol verhalen. Hij kent de streek als zijn broekzak en doet uitgebreid relaas van hoe en waar er moet gereden worden. Dat alles gekruid met het waarom. Je kunt niet door de streek rijden zonder de geschiedenis te kennen. Tijdens de slotkilometers van de beklimming van Alpe d'Huez (gewonnen door Pidcock) moet ik het verhaal nog eens aanhoren zoals verteld aan een ander koppel.

Zo gaat de late middag naadloos over in de avond.

Dag 74 - Vr 15 juli

Ik begin deel uit te maken van de garnituur op de camping. Ik word herkend door de 'andere' habitués en zelfs de tieners uit Frankrijk die hier zijn met de mutualiteit komen me groeten. De lieve Jelena trakteert me op koffie. Met mijn nieuwe Nederlandse buren, Leine en Jan is het tijdens de koffie prettig kennismaken. Natuurlijk loopt de babbel uit. 

Van Annie (vorige camperplek) had ik een boek gekregen waar ik eindelijk in begonnen ben. Een literair pareltje met een hedendaagse thematiek. Wat ik wil zeggen, vandaag is een tussendag geworden. Om in beweging te blijven ben ik naar Žabljak gewandeld om inkopen te doen en een sim kaartje aan te schaffen. 500 GB voor 15 dagen aan € 10. Max, een jonge Duitser, doet de installatie en in geen tijd kan ik naar hartenlust struinen op het WWW. Ik ben op tijd om de finale van de rit in de tour mee te pikken en Pedersen te 'zien' winnen.  

Met de nieuwe mogelijkheden gaat het bijwerken van de blog bijzonder vlot.

Dag 75 - Za 16 juli

Een blik op het weerbericht leert me dat er regen verwacht wordt. 60% kans rond 16u. Reden om vroeg te vertrekken. 

Ik ben zeer benieuwd naar de Tara kloof en heb een fietstocht in gedachten naar de brug en terug. Het enige spijtige is dat ik moet beginnen met een afdaling van 806 m, van 1470 m naar 761 m, met een knikje van 150 m klimmen. Ik zou liever eerst de beklimming doen maar dit draait vandaag anders uit. Het is aangenaam rijden op de niet al te drukke P 5. Af en toe scheuren auto's rakelings langs je voorbij maar dat wordt je gewoon na een tijdje.

Nu en dan opent het bladerdak zich om je een blik op het schitterende landschap te gunnen. Dichter in de vallei gaat het vrij vlot waar de haarspeldbochten elkaar snel opvolgen.

Ik kan al eens flirten met de ideale lijn maar blijf toch op mijn goede voor het niet altijd voorspelbare verkeer. 

Plots sta je op de brug te midden van een toeristische drukte. Er zijn twee zip-line aanbiedingen die je over de canyon laten suizen - 1000 m aan 100 km/u wordt beloofd. € 20 voor een adrenaline opstoot die enkele minuten duurt lijkt mij een beetje veel.

Ik ben gekomen om van het uitzicht te genieten. De kloof is eerder wijd dan diep en mist daardoor het dramatische van zeg maar de Verdon of de Grand Canyon. Wat absoluut geen afbreuk doet aan de beleving. Wandeltoerisme staat hier nog in de kinderschoenen. Ik kan niet zo direct een wandelpad zien en ik vind ook geen aanwijzingen. Alles staat (voorlopig?) in het teken van rafting en de zip line.

Enkele sfeerbeelden die uitnodigen tot een verdere verkenning van de grootste canyon van Europa.

Na die adembenemende impressie wacht mij een 20 km lange rit bergop. Een gestaag tempo aan een gemiddelde van 7 % zie ik wel zitten. De toenemende hitte van de zon test mijn uithoudingsvermogen en ik moet regelmatig een beroep doen op mijn drinkfles.

Na ongeveer 12 km en 575 m stijgen, kom ik bij de afslag TT4 bij een wegwijzer die me bij de middeleeuwse grafstenen van Stećci moet brengen. Ik ben nu op 1.335 m hoogte. Na nog 140 m stijgen en 8,5 km verzengende hitte doorstaan, kom ik bij een eerste site die samen met 28 andere sedert 2016 op de UNESCO werelderfgoedlijst staat.

Bij het wandelen langs de grafstenen vraag ik mij af wat de aspiraties en dromen van deze nu anonieme vergeten doden zou zijn geweest. Zoals het waarschijnlijk al eeuwen is, is er een duidelijk verschil in kwaliteit te onderscheiden. Van simpele dekstenen tot meer in het oog springende soms verfraaide monumenten.

Twee km verder op het ondertussen plateau bij een andere site, krijgt de uitdrukking 'eeuwige rustplaats' wel een heel bijzondere betekenis. De doden zijn zich van de schitterende omgeving niet bewust. De mensen die hun dierbaren hier moesten achterlaten of herdenken, zullen ongetwijfeld net als ik onder de indruk zijn geweest van het uitzicht op deze plek.

Ik heb nog 14 km voor de boeg in een licht golvend terrein met 153 m stijgen en 108 m dalen. Dat jojo rijden begint door te wegen. Mijn tweede drinkbus is ook leeg. De bijna doodsteek krijg ik op het einde. Bij de laatste 700 m naar de camping met een stijging van naar ik schat 15% is mijn bobijntje helemaal af. Uitgeteld languit op de vloer herkrijgt mijn polsslag langzaam het gewone ritme. Ik heb blijkbaar de warmste dag uitgekozen voor mijn exploot. Bij de camper is het om 16 u een stuk boven de 30°.

Statistiek : 03:48:42 u - 60 km - G 15,82 - M 55,49 - cad. 59/120 - stijging 940 m daling 942 m

Het aangekondigde onweer laat even op zich wachten. Terwijl we aan een aperitief knabbeltje bezig zijn, barst het eindelijk in alle hevigheid los. Met oorverdovend gedonder laat het weer weten dat we er maar beter rekening mee houden. De kortstondige verfrissing wordt gevolgd door de belofte van ander weer. Langzaam komt iedereen buiten om van het regenboogspektakel te genieten. Als we de klein mannen proberen wijs te maken dat er op het einde van de boog gouden potten te vinden zouden zijn, is er toch een twinkeling van ongeloof in hun ogen te bespeuren.

    

Dag 76 - Zo 17 juli

Tijdens de ochtendkoffie zit ik met de twee andere ouderdomsdekens rond de tafel plannen te maken met de stafkaarten voor ons uitgespreid. Dat ontlokt aan de zoon van de uitbaatster het commentaar dat we net generaals zijn die een invasie voorbereiden. Zo doe ik nog enkele ideeën op voor de komende dagen.

Ik neem afscheid van het Duits-Franse echtpaar dat voor enkele dagen mijn buren waren. Gute fahrt et bonne voyage. En passant mag ik nieuwe verwelkomen. De contacten met al die mensen maakt het zwerversleven pas echt boeiend.

Na de tocht van gisteren mag het vandaag iets minder. Ik beperk me tot een wandeling in de omgeving en ben toch gouw 2 uur onderweg.

Dag 77 - Ma 18 juli

Neile en Jan zijn gisteren teruggekeerd met een prachtig verhaal en nog prachtiger foto's. Voldoende motivatie om de kaart goed te bestuderen en op verkenning uit te gaan.

Het dagdoel is het bezichtigen van de Ledena pićina bij toeristen beter bekend als de Ice Cave. 

Op het kaartje hiernaast wandeling b met de wandelrichting. 

Het eerste gedeelte van de tocht tot aan het Durmitor Camp (Plan. Sklonište) heb ik vorige week dinsdag met Linda en Olof gewandeld. 

Ik denk met plezier terug aan die dag en ze zijn in mijn herinnering bij enkele herkenningspunten. Ik ontmoet twee dames uit Israël die wel helemaal uit de koers zijn die ze oorspronkelijk in gedachten hadden. Iedere wandeling in het park is prachtig en ze vinden het niet erg dat ze hun doel moeten aanpassen. שָׁלוֹם.

Ik ben om 9:30 u vertrokken en om 11:30 u kom ik bij de de hut aan. Hier ontmoet ik Nelly en Janick een Frans echtpaar uit de streek van Le Mans die net als wij een week geleden, vergeefs zoeken naar een mogelijkheid om de Bobotov kuk te bereiken. Na kort overleg beslissen ze mij te vergezellen naar de Ledena pićina en zo ontstaat het idee van 'vagabonder avec Daniël'. Geleidelijk aan gaat het bergop met een prachtig zicht op de bergen tot we op de col wegdraaien richting grot. Bij een kruising kiezen we (ongewild) voor een short cut richting grot. Aan de voet van de Obla glava is het even zoeken naar de toegang tot de ijsgrot. 

Oog in oog met dit natuurfenomeen zijn we bijzonder blij dat we de inspanning geleverd hebben. Ik doe een niet al te overtuigende poging om in de grot af te dalen. De aan de wand aangebrachte zekeringskabel helpt je iets maar ik laat het graag aan anderen (dit is een geliefkoosde plek voor toeristen) over om op 'diepere' verkenning uit te gaan.

Tijd om even te verpozen en iets lichts te eten. Steeds meer wandelaars vinden de weg naar boven en het wordt er gezellig druk.

We kiezen voor de 'kortere' afdaling. De zichten zijn minder spectaculair maar dat wordt gecompenseerd met een zeer afwisselend pad. Over dit sportief gedeelte van de wandeling doen we twee uur tot aan de aftakking met het hoofdpad. 

Vanaf dat punt is het nog een pittige afdaling met op het eind een korte stijging tot aan de camping. 

We vangen een blik op van het onder ons liggende Crno Jezero en op de achtergrond het plateau met de middeleeuwse graven sites.

Wij zestig plussers doen daar een uur over. Op de camping feliciteren we elkaar met de geleverde inspanning en dat mag gerust met een biertje.

Mij wacht nog een aangename meevaller wanneer ik door mijn twee kompanen - Willy uit Zuid-Limburg maar reeds enkele jaren woonachtig in de regio en Vlad uit Duitsland word uitgenodigd voor de maaltijd.

Dag 78 - Di 19 juli

Terwijl de rest van Europa onder een deken van verzengende hitte kreunt, beleven wij een iets dragelijker temperatuur. Na de inspanningen van gisteren is dat welgekomen. 

Rustig kabbelend, vloeit de middag over in de vooravond. 

Vlad heeft me een forel beloofd, gevangen in de rivier, die hij met heel veel vakbekwaamheid voor mij bereid. En of het gesmaakt heeft. 

Ik heb nog nooit zo gesmuld aan een heerlijke vis. 

Met de dag van morgen in gedachten mag dat natuurlijk.

Dag 79 - Wo 20 juli

De plannen zijn gemaakt. De kaart is bestudeerd. Ik heb de verzekering gekregen over de haalbaarheid. Rest de uitvoering.

Mijn campervrienden zijn laaiend enthousiast teruggekomen van hun ervaring met de Panoramic Road 2. De afstand van 80 km baart me minder zorgen dan de 2.000 hoogtemeters. Ik ben mentaal opgeladen, heb voldoende voorraad en wil om 8 u vertrekken.

Nelly en Janick komen nog even afscheid nemen. Pendant les préparatifs, j’ai oublié de prendre une photo. Désolé.

In Žabljak beslis ik de route in tegenwijzer zin te rijden. Beginnen met geleidelijke beklimming met zicht op het Durmitor Park als opwarmer ligt me wel. Ik word ingehaald door een tweetal met gelijke shirts - 20 peaks challenge. Bij een eerste vieuwpoint stuit ik op de rest van de groep. Een vriendengroep uit Israël. Na een kleine sightseeing vervolg ik mijn weg naar de afdaling in de kloof.

De afdaling naar de Sušica - een zijriviertje van de Tara - loopt volledig door het bos. Op 1177 m hoogte begint de pittige, steile zes km lange beklimming naar het Vidikovac kanjon viewpoint. 329 m hoger op 1506 m worden die inspanningen beloond met een schitterend zicht op de kloof.

Hier wacht de leider van de Israëlische groep op de rest van zijn team. Hij was degene die mij in het begin ingehaald heeft. Ik vraag hem als hij allang wacht. Hij kijkt op zijn horloge, begint te rekenen maar uiteindelijk wil ik het niet weten. Hij zit wel zonder bevoorrading en de rest van zijn groep ligt 4 km achter. Deze schitterende plek doet dienst als mijn eerste rustpauze. Hoog tijd voor een energieboost.  

Het plateauachtige gedeelte rond Trsa (spreek uit Tirsa) is voor mij het meest vervelende stuk van de route. Het jojo op en af rond de 1500 m hoogte vind ik heel vermoeiend. De toenemende hitte doet er ook geen goed aan.

Elk moment verwacht ik dat Leine en Jan (die iets later vertrokken zijn) me op de nek zullen vallen. Ik ben ondertussen iets over halfweg en las een tweede rustpauze in. Ik zit met een leegloper (achteraan) wat kan verholpen worden met bijpompen. In de schaduw van een boom laat ik een Duitse rally caravaan passeren.

Bij Boričje (1485 m) begint de de klim naar het hoogste punt van de rit in twee fasen. Over een afstand van 10 km moeten 403 hoogtemeters overwonnen worden. 

Onderweg zijn we getuige van een rustende Janautaurus (de rotsformatie die door Jan 'ontdekt' is). Het zachte ruisen van de wind brengt een diep zuchtend - Durmitor, Durmitor met zich mee. 

Halverwege de beklimming word ik gedepanneerd met een liter heerlijk koel water aangereikt door een Sloveense camperaar die ik later op de camping terugvind. 

Op het laatste stuk van de beklimming naar Prutash Grand View (1899 m) krijg ik van dalende automobilisten en motorrijders een aanmoedigend duimpje. Boven is het genieten van een waarlijk groots uitzicht. Ik zie twee stippen bergopwaarts fietsen en even denk ik dat het Neile en Jan zijn. Het blijken twee Zwitserse jongens te zijn op doortocht. Ze laten zich goed informeren over de dichtstbij zijnde supermarkt. Ze rijden al de gehele dag op snacks. Heerlijk toch jong te zijn!

De laatste 20 km zijn in dalende lijn waarvan de laatste 5 km gekend zijn van een eerdere tocht. In Žabljak wordt de gps afgezet bij exact 80 km. In de allerlaatste 450 m wachten nog 30 hoogtemeters als uitsmijter. 

Statistiek : tijd 06:22:30 - 80 km - G 12,55 - M 54,72 - cad. 58/125 - stijging 2058 m - daling 2058 m.

Een uurtje na mij komen een ontspannend ogende Neile (fiets met elektrische ondersteuning) en Jan breedlachend de camping opgereden. Ze vinden het bijzonder grappig dat ik de gehele dag gedacht heb dat ze mij zouden inhalen.

Later op de avond bij de uitwisseling van onze ervaringen word ik getrakteerd op pannenkoeken en gaan we bij de volgende Nederlandse buren Myran en Peter nog nakaarten. 

Dag 80 - Do 21 juli

Volgens Jan, mijn Nederlandse buur, ben ik aan het soggen. Ik zou Schrijvers Ontwijkend Gedrag vertonen. Met zo'n insteek kan ik niet anders dan mijn laptop opstarten en (eindelijk) aan de slag gaan. De vermoeidheid van gisteren is verteerd, mijn schitterend boek is uitgelezen en ik heb genoeg gebabbeld.

In de middag installeer ik mij met mijn IPad in de zetel om de Tourrit te volgen. Ik herinner mij nog goed mijn beklimming van de Spandelles (zie Tour de France 2021 - 11 augustus) en kan mij levendig voorstellen dat het voor velen in het peloton echt afzien is en dan spreken we nog niet over de Grandon. Met toenemende verbazing volg ik het zoveelste sterk staaltje fietswerk van Wout. De Nederlandse campervrienden zijn één en al bewondering en ik kan goed begrijpen dat ze zich op het thuisfront lyrisch uitlaten in superlatieven. Het siert de generaal van de JumboVisma troepen dat hij daar Vlaams nuchter onder blijft. Ik vraag me af of hij zichzelf soms nog verbaasd.

Vandaag is ook de laatste dag dat we kunnen genieten van het gezelschap van Neile en Jan. We organiseren een kleine afscheidsborrel. Terwijl de stemming steeds vrolijker wordt, komt de vraag op tafel wie een vouwer of een propper is. Geleidelijk aan begint het te dagen dat het over het gebruik van wc-papier gaat. Om maar te zeggen dat het één vrolijke boel wordt. Ik heb helemaal niet het gevoel dat ik de vreemde eend in de bijt ben, integendeel. Ik ga hun gezelschap missen.

 

Dag 81 - Vr 22 juli

Een minder leuk onderdeel van het camperleven is afscheid nemen van goede buren.

Neile en Jan reizen verder naar Albanië waar ze nog enkele dagen zullen verblijven in de schoot van de familie. Behouw de jeugdige vrolijke opgewektheid getemperd met ernstige vastigheid, een formule die uitstekend bij jullie past.  Het was een plezier jullie te leren kennen en samen enkele dagen door te brengen. Goede reis en succes in jullie verdere leven.

Ik had een kort ritje in gedachten maar het wordt langzaamaan zo heet dat daar niets van in huis komt. Mijn Duitse overburen vertrokken om 7 u voor een wandeling in het hooggebergte naar de Terzin bogaz (2303 m). Ik ben benieuwd naar hun verhaal en foto's. Ik ben ondertussen verstandig genoeg om dergelijke onderneming niet alleen aan te vatten. Misschien een stukje? Een gedeelte langs de flank?

De onfortuinlijke Myran en Peter hebben ondanks een reparatie toch nog altijd een lekke band. In de middag besluiten we het euvel zelf te verhelpen. Mijn hydraulische krik en een stapel houtblokken helpen de wagen van de grond en kan het wiel gewisseld worden. Probleem opgelost.

De Tour de France loopt op z'n eind en onder impuls van Wout pakt zijn ploegmaat Laporte de dagzege en redt zo de eer van Frankrijk om toch een Franse overwinning in de wacht te slepen.

Op het terras bij Jelena ontmoet ik een drietal jonge Nederlanders, Janniek, Thomas en Max die een paar dagen in het park willen doorbrengen. Over de kaart gebogen bespreken we enkele mogelijkheden. En uiteraard kijk ik uit naar hun ervaringen.

Dag 82 - Za 23 juli

Het is lichtjes betrokken en een verfrissend briesje zorgt voor wat afkoeling.

Het ideale moment voor een bezoek aan Ćurevac Viewpoint. Op aanraden van Vlad gebruik ik mijn fiets tot aan de parking. De aanvangskilometers zijn over gekend terrein. Panoramic Route 2 voert tot aan de aftakking naar Ćurevac. De zaterdag is een vrije dag in Montenegro en dat is te merken aan het verkeer. Als zwakke weggebruiker ben je hier helaas in de zwakste positie. Er is geen fiets- en wandelcultuur en bij sommigen heb je het gevoel dat ze je een lastig obstakel vinden. We hopen op beterschap.

Op de parking kan ik mijn fiets achterlaten onder de hoede van de parkwachter. Bij betaling van € 3,00 mag ik het park in. Fietsschoenen zijn niet echt geschikt om op het bergachtige terrein te wandelen. Gelukkig is het maar 20 min stappen. Als beloning voor deze inspanning wordt je getrakteerd op een 180° zicht op de Tarakloof. 

Een werkelijk groots zicht. Naarmate de tijd vordert, wordt het steeds drukker. Een bont internationaal gezelschap geniet elk op de eigen wijze van deze stilmakende schoonheid.

Ik ben nog even doorgereden op de Panoramic Route 2 om van daar een blik op de camping te krijgen.

Het was nog een stevig stukje klimmen zonder het verwachtte zicht te krijgen. Ergens in het midden van de foto verscholen achter de bomen ligt de camping.

In de afdaling naar Žabljak kan ik me even lekker laten gaan. Vandaag gaat het rotbeklimminkje naar de camping iets vlotter dan de vorige keren.

Statistiek : 01:43:06 u - 25 km - G 14,55 - M 49,28 - Cad. 64/126 - stijging 552 m - daling 552 m.

Gekluisterd aan radio tour worden we getuige van de tijdritwinst van Wout van Aert. We horen de verslaggever zeggen dat de duiven geringd zijn. De winst van de gele trui voor Jonas Vingegaard en de groene trui voor Wout zijn een feit. Proficiat mannen! 

In de Dutch Street nemen we afscheid van Myran/Peter en Ilja/Geert. Naast wat vrolijk gebabbel is er ook plaats voor een ernstige insteek. We hebben het over vooringenomenheid en de valkuilen/misbruiken van sociale media. Het één een eeuwenlang hardnekkig pijnpunt, het ander een nieuw fenomeen waarmee we moeten leren omgaan.

Het kan natuurlijk ook anders, positief. Myran en Peter wonen eveneens in de camper en plaatsen hun ervaringen op YouTube : Endless on Wheels – wonen in onze camper. Zij zijn een bron van inspiratie voor het verdere verloop van mijn trip. Hun belevenissen in Albanië en Griekenland wakkeren mijn nieuwsgierigheid alleen maar aan.

Dag 83 - Zo 24 juli

Vandaag is een opkraamdag. Bij mijn eerste koffie bemerk ik verschillende lege gaten op de camping. Ook de twee overgebleven 'bewoners' van de Dutch Street maken zich klaar om verder te trekken.

Myran en Peter rijden richting Bosnië. Zo te horen hebben ze allerlei avontuurlijke plannen. Ik ben benieuwd welke interessante plaatsen ze zullen aandoen. Vooral de menselijke verhalen boeien mij zeer. 

Misschien kruisen onze wegen zich ergens in de toekomst. Ik heb genoten van de omgang met deze levensgenieters.

Ilja en Geert vertrekken iets later. Beiden zijn nog full time actief en hebben een strakker reisschema dan wij. Hun natuurlijke aanleg naar onthaasting beloofd voor de tijd dat ze in onze voetsporen kunnen treden. Zij willen nog allerlei spannends doen voor ze richting Nederland trekken. Veel plezier onderweg.

Plotseling wordt het wel heel stil en verlaten in de Dutch Street. Het enige voordeel - ik herkrijg mijn bijna ongehinderd zicht op het Durmitor massief. 

Wie zouden de volgende bewoners worden? Altijd spannend om nieuwe mensen te leren kennen.

Mijn nieuwe Nederlandse vrienden Janniek, Max en Thomas (kampeerders die buiten leven) hadden er niet aan gedacht dat de supermarkt dicht is op zondag. Gelukkig hadden ze een winkel bij een tankstation  open gevonden waar enkele 'basis' artikelen in de aanbieding waren.

Ik kon een beroep doen op mijn 'stalen voorraad' en met de hulp van Max die wel hobbykok leek te zijn, hebben we toch een voedzame maaltijd in elkaar geflanst. 

Het hing al een tijdje in de lucht en werd ook verwacht. We hebben de aangekondigde regenbui in alle hevigheid over ons gekregen. Met bijbehorende donderslagen die dramatisch weerklinken op de flanken van het massief. Opgelicht met felle bliksemstralen. Heel indrukwekkend allemaal. Onder de bescherming van mijn luifel hebben we er niet veel last van gehad. De verkoeling was meer dan welkom en met iets warmers aan te trekken konden we de kilte op afstand houden. Het gekeuvel ging over in woordspelletjes. Janniek begint al een aardig mondje Vlaams te praten. 

Max zou nog graag de wandeltocht over de Terzin bogaz willen maken. Janniek en Thomas zien dat na de tocht van vandaag over de Ledena pićina en de Bobutov kuk helemaal niet zitten. Heb ik even geluk dat de Terzin bogaz nog op mijn verlanglijstje staat. Max en ik spreken af om morgenvroeg die tocht te maken. 

Dag 84 - Ma 25 juli

Het zetten van de wekker was niet echt nodig. Ik ben klaarwakker om 5:30u en vol kinderlijk verlangen naar het grote avontuur. De supermarkt gaat open om 7u belangrijk voor de bevoorrading. 

Vol wederzijds vertrouwen kunnen we om 8u vertrekken. Ik heb de planning aan Max overgelaten, de jongere generatie(s) zijn meer thuis in de 'nieuwe' technologieën. Het siert hem dat hij mij wil meenemen. We lijken wel opa en kleinzoon, met 45 jaar leeftijdsverschil zou dit nog kunnen ook. 

Het streefdoel is de Terzin bogaz met daarna 4 opeenvolgende 'lagere' pieken. Route C op het kaartje. 

Het traject tot aan het Durmitor Camp ken ik ondertussen. 

Als uitsmijter een zeer steile afdaling. Heel psychologisch houdt Max dat nog even 'geheim'. Daarna de aansluiting op het hoofdpad met nog een lichte stijging tot aan de Camping.

Max en zijn vrienden willen vanmiddag nog doorrijden naar Sarajevo. Veel tijd om te lanterfanten hebben we dus niet.

Door het bos is het prettig wandelen, afgeschermd van de volle zon. Het pad stijgt geleidelijk en tot aan de boomgrens kunnen we een goed tempo aanhouden. We ontmoeten de bevoorrader van het kamp die per paard de drankjes voor passerende gasten gaat ophalen.  

Ons eerste richtpunt Durmitor Camp = Katun lokvice bereiken we in iets onder de twee uur. We zijn intussen in het hooggebergte en de pijpen van mijn broek hebben hun dienst bewezen. Die kunnen afgeritst worden. Enkele snelle suikers en een flinke slok water zijn zeer welkom. De hut is afgesloten en een eventuele Cola kunnen we wel vergeten.

Nu begint het echte avontuur. Aanvankelijk lopen we op een goed herkenbaar pad wat met Linda en Olof ook nog lukte. Ter hoogte van de grote rotsen moeten we op gps lopen. Fluitje van een cent voor Max. Waar hebben wij ons op de eerste dag vastgelopen? Vanaf de col ziet dat er als volgt uit. Van punt a tot punt b lukte het nog wel. Vandaag stel ik vast dat we maar 20 m van het pad af waren. Als Linda en Olof mijn verslag lezen : lieve mensen het was best te doen.

We verlaten de stenen woestenij van het keteldal.

De beklimming van de Terzin bogaz (2306 m) is niet zo moeilijk. In een ruime boog maken we een traverse langs de wand. Niet de beste plek voor een uitschuiver.  

We wandelen tussen vlakken eeuwige sneeuw.

Onze inspanningen worden beloond met een schitterend zicht. De ideale plaats voor onze middagpauze. 

We volgen de rug van de Terzin bogaz. Het gaat op en af terwijl we lichtjes dalen. We gaan over de Južni (2285 m), de Severni (2287 m) een uitzichtpunt waar we een alleen wandelende Rus tegenkomen (2230 m). 

Om die soms steile puisten te overwinnen krijgen we de hulp van via ferrata. Op enkele plaatsen meer dan nodig. Op één van de plaatsen kruisen we een Vlaams gezin. Vader, moeder en drie kinderen niet ouder dan elf jaar schat ik. Het zoontje durft op onze vraag als hij het leuk vindt alleen een niet overtuigend 'een beetje' antwoorden. Ze worden wel goed gezekerd en zijn voorzien van alle veiligheidsmiddelen. 

Een dramatisch zicht op onze speeltuin voor één dag. Overweldigend! Superlatieven kunnen het gevoel nauwelijks omschrijven. Luisterend naar de stilte besef je pas goed hoe klein we eigenlijk zijn.

Ik heb me op deze tocht zeer gejeund. Soms moest ik echt mijn tenen uitkuisen. Sommige zichten zijn op mijn netvlies gebrand. Om met Caesar te spreken : Veni, vidi, vici. Zo voelt het beslist aan. 

Onze eindbestemming op de Terzin, de Mali Meded (2170 m) met schitterend zicht op het meer en de camping. De uitgestrekte vinger wijst naar de camping waar we (nog) naar toe moeten.

Wat valt er te vermelden over de afdaling? Het gaat zeer steil naar beneden, sommige stukken bijna loodrecht. Het is niet het meest aangename pad. Zelfs mijn compagnon de route heeft zijn handen vol. Misschien is het aangewezen om de beklimming van deze kant te doen? Voorlopig laat ik dat aan anderen.

Terug op het hoofdpad kunnen we wat meer ontspannen doorstappen. We hadden gehoopt om rond 16 u op de camping toe te komen het is 16:30u geworden.

Voor mij beslist de koninginnenrit met 32.714 stappen van het bergwandelen in de Durmitor. Dank aan mijn stapvriend Max die zijn tempo aan dat van mij heeft aangepast. 

Dank ook aan zijn vrienden die collegiaal op ons gewacht hebben. Ze hebben nog een autorit van ongeveer 4 u voor de boeg. Ik vond het fijn enkele toffe uren in jullie gezelschap te hebben mogen doorbrengen. Succes in jullie verdere leven en wie weet ... tot ergens onderweg. 

Dag 85 - Di 26 juli

Na de inspanning van gisteren is het vandaag een kalm aan dagje. Max heeft de foto's van de wandeling doorgestuurd en ik ben even zoet met het maken van een selectie uit de reportage.

Ik ben ook iets langer dan gewoonlijk bezig met het verhaal. Van de beloofde rust komt bijgevolg niet veel in huis.

Om niet helemaal vast te roesten loop ik vlug op en neer naar de winkel om noodzakelijke voorraad in te doen. De ruimte voor mijn deur is geleidelijk aan opgevuld met vooral Duitse camperaars. Om zeker te zijn dat ik binnen blijf, krijgen we in de late middag nog een heus onweer over ons heen.

Dag 86 - Wo 27 juli 

     Žabljak - Pljevlja - 26 km

Afscheid nemen van deze aangename plaats valt niet mee. Het is niet het beste of het chicste. De charme van deze plaats waren/zijn de ontmoetingen, het schitterende uitzicht en de strategische ligging voor een uitgebreid bezoek aan Durmitor Park.  Vandaag is het tijd om verder te trekken. De beleving van de canyon trekt mij aan.

Het wordt uitgebreid afscheid nemen. Jelena en haar man hebben me zeer welkom laten voelen. Vlad en de zoon ben ik dankbaar voor de nuttige tips. De droge humor van Willy zal gemist worden. Het was prettig toeven op deze ongecompliceerde familiecamping.  

Op de valreep ontmoet ik nog enkele Belgen en worden er tips uitgewisseld. Om 11:30 u vertrek ik dan (eindelijk) met een stop bij de Aroma Supermarkt. Er was geen plaats bij de Voli.

Mij werd het Auto Camp Kljajevića Orchard aanbevolen - gps N 43.15523; O 19.29512 op slechts 600 m van de Tara brug. Deze familiecamping bevindt zich te midden van een boomgaard waar de vruchten de grondstof leveren voor een lekkere schnaps. Ik sta letterlijk met mijn snuit boven op de klif met een prachtig zicht op de brug. Het welkom is zeer hartelijk en de dochter helpt je wegwijs ook met het krachtige welkomstdrankje. Zelfvoorzienend zijn is een must. Daarom is € 15 per nacht wel aan de hoge kant.

Bij aankomst druppelt het en voor het begint te gieten kan ik nog net mijn luifel uitdraaien. Na de lunch leg ik mij een beetje op bed in de hoop dat de bui overgaat.

Rond 17 u klaart het iets uit en kan er een schuchtere poging tot verkenning gedaan worden. Het wordt nog een druk komen en gaan op dit spectaculair uitzichtpunt. 

De mama houdt van bloemen, helaas hebben de orchideeën ook af te rekenen gehad met de felle regenbui. 

De weersverwachting voor morgen is hetzelfde. Ik denk niet dat er veel te genieten valt bij regen op een raftingtrip. 

Misschien doet zich nog een gelegenheid voor verderop in de canyon. 

De verdamping van het rivierwater creëert een oerwoud sfeer.

Eens iets anders : Campers in the Mist.

Dag 87 - Do 28 juli 

     Pljevlja - Mojkovać - 17 km

Should I stay or should I go? Het dilemma van de zwervende camperaar. Ik heb nog twee dagen gebruik van mijn simkaartje. In Albanië kan ik er een nieuw aanschaffen op 1 augustus. Ik ga een tweedaagse verbindingsblack-out tegemoet. Wat een ramp?!?

Het wordt een verplaatsing. Nog altijd in het Durmitor Park. Dieper in de kloof langs de tunnelroute heb ik een leuke plek gevonden.   Guesthouse Kapja Kanjona - gps N 43.05193; O 19.38587. De plaats is me aanbevolen en ik ben benieuwd.

Het onthaal door Vlado de zeer joviale eigenaar is buitengewoon hartelijk en inderdaad campers kunnen gratis staan. Je moet zelfvoorzienend zijn. Er is voldoende ruimte en volgens Vlado kosten we niets en dus vraagt hij niets. Zo kan het dus ook.

Ik ben blij eens tot rust te kunnen komen. Het weer blijft wisselvallig maar voldoende stabiel om de ligzetel buiten te halen. Vanaf het terrein loopt een wandelpad naar de Tara. Zeven min. heen en vijftien min. terug. Een goed begaanbaar pad brengt je bij de Tara. Bij mijn weten het enige wandelpad in de kloof.

Het wordt pootje baden om toch maar het 'juiste' fotoshot te kunnen nemen. Rivierbeddingen zijn onvoorspelbaar en plots sta ik tot aan mijn middel in de stroom. Door dat natte pak krijgt mijn gsm kuren maar ik kan foto's blijven maken. Het water voelt heerlijk koud aan. Volgens mijn Duitse buren de ideale temperatuur voor een duik. Dat laat ik even aan mij voorbijgaan. 

Bij de camper worden de natte spullen verruild voor droge. Ik wil een impressie van de kloof vanaf de weg. Het is rustig doorstappen bij weinig verkeer. Bij het uitzichtpunt kom ik nog maar eens onder de indruk van de majesteit van de canyon. 

Het smaragdgroen van de Tara valt moeilijk te onderscheiden met het groen van de bebossing. 

Net op tijd terug om de luifel uit te draaien als bescherming tegen een regenbui. Even iets warm aangetrokken en de 'bar' opgezocht voor een beloofd biertje met Vlado. Dit is blijkbaar de verzamelplaats voor de plaatselijke jongeren. Ik kan met niemand een gesprek aangaan en vervoeg mijn Duitse buren in het restaurant voor een gezellige babbel.

Rond 22 u wordt het muisstil en pikkedonker. Wat een verademing. Het voelt als samensmelten met de natuur.

Dag 88 - Vr 29 juli 

     Mojkovać 

Het weerbericht ziet er gunstig uit. Ik heb een afspraak om 13 u voor een raftingtocht. Ik kijk uit naar deze apotheose. Marie en Sam vervoegen mij op de trip. Ze staan hier met een auto met Luxemburgs kenteken. Zij opgegroeid in Luxemburg met een Nederlandse moeder, hij Engelsman uit York. Beiden wonen en werken als leraar in Luxemburg. Alles zeer Europees en soms geraak ik de taal kluts kwijt.

We worden door de neef van Vladso, Jovan naar ons vertrekpunt gebracht. Daar wachten we op onze bootsman, de 'generaal'. Op rust weliswaar toen Joegoslavië opgedeeld werd.

Op deze tocht gaat het vooral om de beleving van de kloof niet zozeer om het extra sportieve. Daarvoor moeten we in april/mei zijn als de rivier zo'n vijf meter hoger staat.

Voor ons doorsnee toeristen is een gezapige afvaart met af en toe een stroomversnelling voldoende sportief. Met z'n vieren vormen we een goed team met een prettige spirit.

Bij een eerste pauze wacht ons een zijriviertje van de Tara. Het debiet in het voorjaar is natuurlijk groter maar de setting tegen de wanden van de kloof is toch indrukwekkend. Een geschikte plaats voor een fotoshoot. Sommigen al beter beschermd dan anderen.

De doorvaart onder de Tara brug is een speciaal moment. De imposante brug torent 170 m boven ons uit. We proberen de snelheid van de ziplijn in te schatten. Naarmate we dichter onder de brug doorkomen lijkt de snelheid toe te nemen.

Rustig peddelen we voort. Af en toe wordt een meer sportieve waterval genomen. Om ons toeristen niet helemaal uit te putten wordt een tweede rustpauze ingelast. We worden aangemoedigd om een duik te nemen en zelfs van het kristalheldere water te drinken. Met wat aanmoediging kan Marie overgehaald worden een duik te wagen vanaf drie meter. Sam en ik houden het bij pootje paden in het koude water. 

Op sommige plaatsen is de rivier best wel diep en breed. Dat zijn ook de plaatsen waar we rustig doorglijden, genietend  van de stilte en de rust.

Op het einde moest onze stuurman nog een geintje uithalen. Je kunt nu eenmaal niet droog aan wal stappen. Hij heeft kans gezien me kletsnat te maken tijdens het aanlegmaneuver. Tot groot jolijt van de toeschouwers die dit klassiek sluitstuk wel grappig vinden. Gelukkig heb ik droge kleren bij.

Voor meer rafting ervaringen voor twijfelende iets ouderen - zie Endless on Wheels : week 30

Vanaf de aanlegplaats tot de grote weg is onze Jovan volledig in zijn sas. Hij geniet met volle teugen van de onverharde weg en als een volleerd rijkunstenaar dubbelt hij tegenliggers met het flair van de plaatselijke kenner. 

Bij de staanplaats is een familiefeest in volle gang. Van het geroosterde lam zijn nog voldoende stukken over en ik heb wel trek.

Om de maaltijd te verteren speel ik nog een partijtje badminton - gewonnen door Jovan en mij tegen zijn broer en Marie. Stand 2-1.

Om af te sluiten is er nog een karaoke avond. Na de plaatselijke artiesten geeft Sam nog het beste van zichzelf. Hoe gezellig en ongecompliceerd kan het leven toch zijn. Als afronding van het bezoek aan Durmitor National Park kan dit wel tellen.

Durmitor park heeft voor elk wat wils. Van extra sportievelingen tot recreatieve wandelaars, over families met kinderen tot genieters van een prachtige natuur, kan iedereen aan zijn trekken komen in dit schitterende park. 

Wat waren de hoogtepunten ?

1. De wandeling naar en over de Terzin bogaz. 

    Zeer sportief, schitterende zichten en aangenaam gezelschap van Max

2. Fietstocht Panoramic Route 2

    Uitermate sportief, prachtige zichten. Alleen

3. De rafting op de Tara door de kloof.

    Niet zo zwaar sportief, schitterende zichten, aangenaam gezelschap met Marie en Sam. Terugrit met      overzichtsplaatsen met Jovan.

Bisnummer : de ontspannen sfeer en beleving op Auto Camp Mlinski Potok. De interessante  ontmoetingen en het aangename gezelschap, zowel onderweg als op de camping.

Voor het vervolg van de trip - zie pagina Balkan 2022