Einddoel Berlijn. Met onderweg en uiteraard ook de terugweg, aandacht voor enkele interessante steden. Het wordt vooral uitkijken naar Potsdam dat onder de keizers de concurrentie met Versailles wilde aangaan.
Naar het hart van Duitsland
Dag 1 - za 16 maart
Oostende - Celle- 616 km
Om 10:00 u vertrokken. Op de A 10-E 40 naar Gent en via de E 17 naar Antwerpen. Vervolgens op de A 21 en A 67 door Nederland naar Venlo. Naadloos overschakelen op de A 40 en A 2 pal richting oosten door het hart van Duitsland. Op het kruispunt Noord Hannover neem ik de N 3 naar Celle (spreek uit : tzelle) - de eindbestemming voor vandaag. Het is zaterdag en zowel in Nederland als Duitsland goed kunnen doorrijden, zonder al te veel hinder van vrachtwagens (die in het weekeinde niet mogen rijden).
Als eerste overnachtingsplaats is gekozen voor een rustige plek aan de rand van de Lüneburger Heide** (GPS N 52.69794; O 10.07648). Gelegen op ongeveer 10 km van het centrum van Celle. Na 616 km aangekomen om 17:30 u. De parkeerplaats ligt parallel aan de L 240. De ondergrond is gras. In deze periode van het jaar zijn er geen voorzieningen. In het seizoen kan er water getankt worden. Een ideale plaats voor een (fiets)verkenning van de heide. Zoals gezegd, zeer rustig. Ik sta hier helemaal alleen.
Helaas is het voor een fiets- of wandeltocht niet het juiste weer. De ideale gelegenheid dus om uitgebreid te koken en wat te lezen.
Dag 2 - zo 17 maart
Celle- 12 km
Ook vandaag is het weer niet echt geschikt voor enige buitenactiviteit. De geplande verkenning van de Heide wordt voor onbepaalde tijd uitgesteld.
De beslissing om vervroegd richting binnenstad op te krassen, is vlug genomen. We kiezen voor de schitterend nieuw aangelegde CP bij het zwembad** (GPS N 52.61842; O 10.08052). Als de toiletfaciliteiten afgebouwd zullen zijn, wordt dit ongetwijfeld een topbestemming. Naast de toegangsprijs van € 6,00 per dag, heb je wel een speciaal pasje (€5) van doen waar je eventueel een bedrag kunt opladen voor stroom- en waterafname.
Al dit moois bevindt zich op wandelafstand van de binnenstad tegenover de Franse tuin.
Het historisch centrum van Celle slaat probleemloos de brug tussen traditioneel en hedendaags. Met de ongeveer 500 gerestaureerde vakwerkhuizen vormt de oude stadskern daardoor het grootste aaneengesloten geheel in Europa. Ook één van de weinige Duitse steden die bijna ongeschonden uit de tweede wereldoorlog is gekomen.
In de middag neem ik de tijd voor een eerste impressie.
De sobere buitenkant van de Lutherse Stadkirche Sankt Mariën* nodigt uit om een blik binnenin te werpen. De oorspronkelijke kerk werd in 1308 gewijd, maar was in die tijd een gotische hallenkerk met drie schepen, die in de jaren 1676-1698 zodanig is verbouwd, dat men nu beter van een kerk in Barokstijl kan spreken. De 74 hoge toren is in 1913 gebouwd.
De liturgische ommezwaai kwam er op impuls van Hertog Ernst de Belijder die de reformatie in zijn hertogdom introduceerde.
De liturgische ommezwaai kwam er op impuls van Hertog Ernst de Belijder die de reformatie in zijn hertogdom introduceerde.
De barokke invloeden zijn vooral terug te vinden in het altaar, de spreekstoel en het orgel. Achter de façade uit de 17 de eeuw, werd in 1999 een volledig nieuw instrument geïnstalleerd, gebaseerd op de de originele plannen uit 1687.
Er is niet echt zoiets als een Lutherse eredienst. Navraag bij het aanwezige personeel gaf alleen uitsluitsel over de liturgie. Het duidelijk overheersende orgel* laat vermoeden dat gezang een belangrijk deel uitmaakt van de godsdienstbeleving.
In de loop van de middag neemt de bewolking toe. Ik krijg zowaar een heuse hagelbui over mij heen. De lol van het rondwandelen, slaat over op een terugtrekken in de camper. Ik ben net op tijd om niet helemaal verzopen aan de camper toe te komen. Gelukkig met de juiste ingrediënten om uitgebreid te aperitieven en lekker te koken. Veel goesting om daarna verder te zwerven zit er niet in, gelukkig is er nog altijd een boek.
Celle
We beginnen ons bezoek bij het Oude Gemeentehuis* met zijn prachtige Duitse re-naissance gevel. Hier is nu het toerisme bureau in onder-gebracht.
De centrale straat heet Stechban. Dit is de vroegere tornooiplaats. Vóór de stilistische lansen, is een hoefijzer in een tegel verwerkt. Hier zou in 1471 Hertog Otto de Grootmoedige zijn verongelukt tijdens een toernooi, de verstrooiing van de adel uit die tijd.
Spijtig dat de binnenstad niet geheel auto vrij is gemaakt.
Koning auto is nog altijd heerser in Duitsland, al zijn er steeds meer fietsen in het straatbeeld te zien.
Am Heiligen Kreuz 26** staat het oudst gedateerde huis uit Celle.
Een plaquette op de gevel geeft de geschiedenis - beginnend bij 1522 - van het gebouw weer. Het pand werd in 1973 grondig gerestaureerd en het eindresultaat mag er wezen.
 |
Tegenover het historische hart ligt in het Schlosspark het Hertogenslot*. De fundamenten stammen uit 1292. Het huidige kasteel heeft zijn renaissance vorm gekregen van Hertog Ernst de Belijder.
Wegens herstelwerken was het kasteel niet te bezoeken. Tot 1705 het verblijf van de Welfen Hertogen.
Het Slottheater Celle is hier ondergebracht.
Celle is ook de thuisbasis van architect Otto Haesler (1880-1962).
Op de terugweg naar de camper door de Franse Tuin, passeren we het Haesler-Haus* uit 1930-31. Hier is de 'Galerie im Haesler-Haus' gehuisvest.
Een wandeling in de Franse Tuin moet zeer aangenaam zijn als alles in bloei staat. Half maart is het daar nog een beetje te vroeg voor.
Een zeer geslaagde en prettige kennismaking met dit gezellige stadje.
Dag 4 - di 19 maart
Celle - Potsdam - 248 km
We rijden verder oostwaarts richting Potsdam***, eertijds het centrum van de keizerlijke macht en luister. Om 10:45 u vertrokken en om 14:30 u na 248 km aangekomen.
Je krijgt niet zo dikwijls de kans om te kunnen parkeren in een werelderfgoedgebied. Op de voor campers voorziene Parkplatz Am Krongut* (GPS N 52.41334; O 13.02889) aan de rand van het park kun je verblijven voor € 10 per 24 u. Betaalautomaat enkel cash!
Het is een rustige plaats, afgescheiden van de parking voor personenwagens. Buiten een vuilcontainer zijn er geen voorzieningen. Op vijf minuutjes wandelen ben je in het park en op 900 m vind je een Aldi.
Na het installeren van de camper, op voor een eerste verkenning. Het is nog een beetje oriënteren en zoeken en daardoor op de Bornstedter Strasse (273) terechtgekomen. In een bocht van de weg krijg je een eerste zicht op het Schloss Sanssouci***.
Frederik de Grote gaf opdracht tot het bouwen van dit kleine zomerpaleis. Het werd tussen 1745-1747 in rococo stijl uitgevoerd. Over de betekenis van de naam wordt druk gespeculeerd. 'Sans, souci.' zou een anagram zijn. Eén lezing zou 'zonder klein stokje heb je geen zorgen' zijn, waarbij 'stokje' in het taalgebruik van de 18 de eeuw een verwijzing naar de penis zou zijn!
Onder Frederik Willem IV van Pruisen werd Slot Sanssouci tussen 1840 en 1842 door de ombouw en de verlenging van de twee zijvleugels verder uitgebreid.
Frederik de Grote hield niet van kerken en liet een grafkelder opzij van het paleis voor zichzelf en zijn honden aanleggen. Grappend zou hij naar die grafkelder hebben verwezen als : "quand je suis là, je suis sans soucis" - zonder zorgen - wat uiteindelijk de gangbare naam van het slot is geworden.Na veel rondzwervingen werd hij hier pas sinds 1991 definitief begraven. Hij wordt blijkbaar nog altijd met eerbied herdacht.
Het verdere bezoek aan het park zal voor morgen zijn.
Ik wil graag nog een impressie van Potsdam* opdoen. Het doet sterk aan Versailles denken. Waarschijnlijk heeft Frederik de mosterd bij zijn Franse voorganger(s) gehaald.
Het is er vrij druk voor een doordeweekse dag. Bij een eethuisje kon ik de drang niet weerstaan om de wereldberoemde braadworst uit te proberen. De eenmalig passerende toerist, kreeg helaas ook de aangepaste kwaliteit en behandeling. Ik smijt geen eten weg, zo ben ik niet opgevoed. Misschien ben ik te braaf, lekker was anders.
Dagen 5&6 - wo 20 maart - do 21 maart
Potsdam
Ondertussen hebben we de kortere weg langs de parking over Krongut Bornstedt* naar het park gevonden.
Het Sanssouci Park*** is het grootste monument bestaande uit paleizen, architecturale creaties en tuinen ter wereld. Met de aanleg werd begonnen in de 18 de eeuw en de uitbreiding heeft geduurd tot het einde van het keizerrijk in 1918. Het is prettig wandelen in dit 300 ha uitgestrekt park. Eind maart is helaas niet de meest ideale tijd om van de schoonheid te genieten. Men is volop bezig met aanplanten en de meeste beeldengroepen zijn nog verborgen onder hun winterbescherming. Het voordeel van zo'n vroeg bezoek is dan weer de rust en het voor zijn op de toeristenstromen die er ongetwijfeld zitten aan te komen. Het gehele complex is sedert 1990 opgenomen op de werelderfgoed lijst van de UNESCO.
Ik ben mijn wandeling gestart bij het Orangerieschloss**.
Dit paleis in hoog renaissancestijl werd gebouwd in opdracht van Willem IV van Pruisen. Het doet een beetje denken aan de villa Medici in Rome en aan het Uffizi in Firenze. We kunnen alleen de buitenkant bewonderen en rondslenteren in de Paradiesgarden.
Aan de westkant van Sanssouci Slot bevinden zich de Neue Kammern**, een rococopaviljoen van één verdieping hoog. Oorspronkelijk deed het dienst als onderkomen voor gasten en bezoekers van het zomerpaleis.
Daar tegenover is de Historische Mühle** te bewonderen.
Aan de oostkant van Sanssouci Slot vinden we de Bildergalerie** en de Holländischer Garten*.
In 1764 werd deze galerie voltooid en is daarmee het oudste museum van Duitsland. De collectie van 128 werken omvat schilderijen van onder andere Hollandse, Vlaamse en Italiaanse meesters.
Aan een idyllische vijver ligt de Friedenskirche*. In deze neoromaanse kerk uit 1845-1848 liggen de lichamen begraven van Frederik Willem van Pruisen en zijn vrouw, Elisabeth Ludovika. Ze werden volgens hun wens met de hoofdeinden tegen elkaar geplaatst.
In het Mausoleum Friedrichs III* liggen keizer Frederik III van Duitsland en zijn vrouw keizerin Victoria en hun twee jong overleden zoontjes Sigismund en Waldemar begraven.
 |
Tussen de Lustgarten en de Rehgarten bevindt zich het Chinesisches Haus**. Dit thee-paviljoen werd door Frederik de Grote gebouwd.
 |
Tijdens de wandeling stoten we dan als bij toeval op de gerestaureerde Wiesenweg-brücke**. Om dit prachtig smeedijzeren staaltje van vakmanschap terug in de oude glorie te herstellen, was maar liefst € 254.000 nodig. Om dit bijeen te krijgen werd een gedeelte van de toegangsprijs tot het park aangewend.
In het zuidelijk gedeelte van het park, komen we in de uitbreidingen onder Frederik Willem van Pruisen in wat bekend staat als Charlottenhof.
Zowel de Römischer Bäder* als het Schloss Charlottenhof*, een zomerverblijf, zijn schitterende voorbeelden van neoclas-sicistische gebouwen kenmerkend voor de negentiende eeuw.
Het uiterste westen van het park wordt beheerst door het Neues Palais***. In opdracht van Frederik van Pruisen werd dit barokke paleis van 220 m bij 55 m tussen 1763 en 1769 gebouwd.
Aan de overzijde van het Neues Palais, bevinden zich de Wirtschaftgebäuden** met de Kolonnade**.
In deze gebouwen is nu de universiteit van Potsdam ondergebracht.
In de Hopfengarten vinden we de bevallige ronde halfopen Freundschaftstempel*.
De koepel wordt gedragen door acht Korinthische zuilen.
Vier maal twee zuilen die de vriendschap symboliseren tussen belangrijke antieke Grieken.
Op het medaillon hiernaast kunnen we de naam 'Herakles' onderscheiden.
Dit schrijn werd opgericht ter ere van de lievelingszuster van Frederik de Grote, Wilhelmina.
Het Drachenhaus* is een pagode in Chinese stijl en benadrukt de fascinatie voor China in de 18 de eeuw.
Het Belvedere* is een uitzichtspaviljoen gebouwd tussen 1770 en 1772. Tijdens de Tweede Wereldoorlog volledig verwoest en sinds 2002 weer in oude glorie hersteld.
Van hieruit heb je een prachtig zicht op het park.
Op de terugweg doen we nog even de parkzijde van het Orangerieschloss aan en kun-nen niet anders dan onder de indruk zijn van dit zeer uitgestrekte kasteel.
Na dit zeer uitvoerige bezoek aan het complexengeheel is het tijd om alle indrukken een beetje te laten bezinken en te genieten van een uitgebreide maaltijd.
Do 21 maart
Potsdam - Ruïneberg
Het Sanssouci Park wordt in tweeën gesneden door de Bornstedter Straße. Ten noorden ligt de zogenoemde Ruinenberg**.
In 1748 liet koning Frederik de Grote een watertank met een capaciteit van ongeveer 7.600 m³ bovenop de heuvel bouwen om de Sanssouci-waterpartijen van wa-ter te voorzien. Om het geheel te verfraaien werden kunstmatige ruïnes aangelegd. Toegegeven, hij is volledig in zijn opzet geslaagd om een romantische illusie te creëren.
Vanaf de top van de heuvel heb je een prachtig zicht op het lager gelegen Schloss Sans-souci.
Als afsluiter van het bezoek aan het Park slenter ik nog eens langs het Slot. Spijtig dat het nog zo vroeg op het jaar is. De diverse beeldengroepen zijn nog afgedekt door hun winterbehuizing. Men is wel reeds bezig met de nieuwe beplanting aan te brengen. Dit moet ongetwijfeld een prettig park zijn om in rond te flaneren als alles in bloei staat!
Om het bezoek af te sluiten maak ik nog een avondwandeling naar Schloss Lindstedt**.
Dit landhuis werd in 1828 door Friedrich Wilhelm IV verworven en in 1859 herbouwd tot het kasteel Lindstedt.
Volgens de oorspronkelijke plannen van de bouwers, was het een Romeinse villa met twee verdiepingen en een zuilengang naar de tuin. Deze is vrij te bezoeken maar helaas staat er nog niet veel in bloei. De naam werd ontleent aan de huurder Daniël Lindstedt, een fervent jager.
Een stevige wandeling brengt me weer bij de camper.
Dag 7 - Vr 22 maart
Potsdam - Berlin - 48 km
Wohnmobil Park Oase** (GPS N 52.54900; O 13.38334) is strategisch zeer gunstig gelegen. Een paar km ten noorden van het centrum van Berlijn, aan de rand van de lage emissiezone en op 500 m van het metrostation Gesundbrunnen. Voor € 27 per dag, elektriciteit inbegrepen sta je op een omheind terrein dat permanent bewaakt wordt. Bij aankomst krijg je een sleutel die je toegang heeft na sluitingstijd. De zeer sympathieke beheerder staat je graag met raad en daad bij.
De camperparking is in het voormalige Oost-Berlijn gelegen. Het stadsgedeelte dat na de Tweede Wereldoorlog aan de Sovjet Unie werd toegewezen.
De camperparking is in het voormalige Oost-Berlijn gelegen. Het stadsgedeelte dat na de Tweede Wereldoorlog aan de Sovjet Unie werd toegewezen.
Na aanhoudende spanningen met de westerse geallieerden beslisten de Sovjets om in 1961 een muur rond het 'gevaarlijke' West-Berlijn te bouwen - ongetwijfeld om hun proletarisch paradijs te beschermen tegen de verderfelijke westerse invloed. Aan de bouw en de impact die dit op de Berlijners had, vind je op diverse plaatsen in de stad herinneringen aan die periode. Ik bezoek de Gedenkstätte Berliner Mauer** aan de Bernauerstraße.
Zo zie je op verschillende plaatsen de lay-out van ontsnappingstunnels die gebouwd werden om het 'vrije' westen te bereiken.
Om de bewakingszone in te stellen werden er draconische maatregelen genomen. Ver-scheidene huizenblokken wer-den gesloopt om de dubbele gordel van met prikkeldraad voorziene muren te bouwen. Gelukkig werd deze 45,3 km lange en 100 m brede waanzin onder aanhoudende druk van de inwoners uiteindelijk in 1989 gesloopt.
Op mijn eerste rondslenteren in dit voormalige 'paradijs van het socialisme' word ik nog maar eens doordrongen van de veerkracht van de mens. Van de grijze grauwheid die ik mij herinner van mijn eerder bezoek in 1989 (enkele maanden voor de val) blijft gelukkig niets over dan een 'monument'.
Berlijn doet ongetwijfeld moeite om een hippe, aantrekkelijke en levendige stad te zijn, maar het zal zijn tijd nodig hebben om een warme sfeer te scheppen. Het mist een beetje 'ziel', om het echt aangenaam te maken. Het kan natuurlijk zijn dat ik de meer zuidelijk gelegen steden een 'warmer' hart toedraag.
Berlijn doet ongetwijfeld moeite om een hippe, aantrekkelijke en levendige stad te zijn, maar het zal zijn tijd nodig hebben om een warme sfeer te scheppen. Het mist een beetje 'ziel', om het echt aangenaam te maken. Het kan natuurlijk zijn dat ik de meer zuidelijk gelegen steden een 'warmer' hart toedraag.
Dagen 8-11 - za 23 maart - di 26 maart
Berlin
De U-bahn 8 brengt me van Station Gesudbrunnen in 15 min en vijf haltes verder in het hart van Berlijn - Alexanderplatz*. Hier ga ik op zoek naar de Berlin WelcomeCard Museumsinsel***. Voor € 46,00 mag ik ongelimiteerd gebruik maken van het openbaar vervoer en heb ik gratis toegang tot de musea(met audioguide) op het eiland over een periode van 72 u.
Het Alte Museum, naar ontwerp van Karl Friedrich Schinkel, werd in 1830 geopend. Het Neue Museum was in 1859 klaar, daarna volgden in 1886 de Alte Nationalgalerie, in 1904 het Bodemuseum en in 1930 ten slotte het Pergamonmuseum. Na de val van de Muur verkeerden de gebouwen in een erg slechte staat. Stuk voor stuk worden ze nu gerestaureerd en weer voor het publiek toegankelijk gemaakt.
Vandaag bezoeken we het Alte Museum***.
Dit neoclassicistische ge-bouw werd tijdens de WO II bijna geheel door brand ver-woest. Na de oorlog werd het alleen gebruikt voor tijdelijke tentoonstellingen. Na de restauratie werd er vanaf 1966 hedendaagse kunst uit de DDR getoond.
Vandaag bezoeken we het Alte Museum***.
Dit neoclassicistische ge-bouw werd tijdens de WO II bijna geheel door brand ver-woest. Na de oorlog werd het alleen gebruikt voor tijdelijke tentoonstellingen. Na de restauratie werd er vanaf 1966 hedendaagse kunst uit de DDR getoond.
Nu zit hier de Antikensammlung met een collectie Etruskische, Griekse en Romeinse oudheden.
De imposante Rotunda** is het middelpunt van het museum en is geïnspireerd op het Pantheon in Rome.Op de begane grond vinden we 16 sculpturen van goden en godinnen, waaronder de Oppergod Zeus.
Enkele belangrijke hoogtepunten uit de collectie :
Links - Biddende Jongen**Waarschijnlijk een huisslaaf die een schotel of schaal boven het hoofd hield.
Rechts - De Etruskische Strijder**
De Etruskiërs waren oorspronkelijke bewoners van Italië (leefgebied in het huidige Toscane) en werden door de Romeinen onder de voet gelopen.
De positie van de rechterarm doet vermoeden dat hij waarschijnlijk een speer in de hand hield.
In 1885 werd deze sarcofaag die in de tuin van het Palazzo Caffarelli op het Capitool in Rome stond, naar Berlijn overgebracht.
De sarcofaag werd op het einde van WO II bij een brand beschadigd en door inwerking van de hitte in stukken gebroken. Gelukkig zijn maar enkele kleine gedeelten verloren gegaan maar de 'brandwonden' zijn nog duidelijk te zien.
Eén van de belangrijkste stukken uit de collectie is de zogenaamde Berlijnse Godin***.
Opvallend aan dit marmeren beeld uit 580-560 v. Chr. is de rode kleur van het kleed dat bewaard is gebleven.
Persoonlijk vind ik de drinkschaal Achilles verbindt Patroklos*** één van de meest tot de verbeelding sprekende stukken uit de verzameling. Deze schaal wordt toegeschreven aan Sosias, een kunstenaar uit 500 v. Chr. Het zou hier over een tafereel uit de Trojaanse oorlog gaan. Duidelijk is te zien dat Achilles een verband aanlegt bij de gewonde Patrokles.
Het meest liefelijke tafereeltje wordt dan weer uitgebeeld door het Bikkelende Meisje***.
Dit zeer verfijnde marmeren beeldje toont een bikkelend (dit volksspel bestaat dus al meer dan 2000 jaar!) jong meisje.
De haarsnit en het kleedje doen vermoeden dat het hier om iemand uit de betere klassen gaat.
Waarschijnlijk maakte het oorspronkelijk deel uit van een grafmonument.
De meest politieke of misschien toch romantische compositie, is samengesteld uit de portretten van Caesar*** en Cleopatra***.
Na dit uitgebreid museumbezoek is het tijd voor een eerste verkenning van Unter den Linden** - de boulevard van Berlijn.
Het eerste monument dat we tegenkomen op weg naar de Brandenburger Tor is de Neue Wache** aan de boulevard Unter den Linden 4. Dit belangrijke werk van Duits classicisme is gebouwd in de jaren 1816-1818 volgens de plannen van Karl Friedrich Schinkel en Solomon Sachs als wachtgebouw voor het tegenoverliggende koninklijke paleis en gedenkteken voor de bevrijdingsoorlogen.
Sinds 1993 is het gebruikt als het centrale monument van de Bondsrepubliek Duitsland voor de slachtoffers van oorlog en tirannie. De enige opsmuk binnen is het sobere beeld van de kunstenares Kathe Kollwitz - Moeder met dode zoon
Iets verderop vinden we de Humboldtuniversiteit te Berlijn* de oudste universiteit van Berlijn.
De universiteit is in 1810 opgericht onder het bewind van de Pruisische koning Frederik Willem III. In 1828 kreeg de universiteit de naam van de koning, waarna zij meer dan honderd jaar als Friedrich-Wilhelms-Universität door het leven ging.
Haar huidige naam, Humboldtuniversiteit, draagt de universiteit sinds februari 1949. Deze naam verwijst niet alleen naar de grote drijvende kracht achter de oprichting van de universiteit, de Pruisische staatsman en taalwetenschapper Wilhelm von Humboldt, maar ook naar zijn broer Alexander von Humbolt, de grondlegger van de fysische geografie.
Aan de universiteit werkten befaamde natuurkundigen als Max Planck en Albert Einstein. Onder de beroemde studenten bevinden zich Heinrich Heine, Karl Marx en Friedrich Engels.
Tijdens ons bezoek is er een tweedehandse boekenverkoop aan de gang. Ik zoek tevergeefs naar Das Kapital.
We naderen langzaam de Brandenburger Tor** voor een eerste impressie.
Dit is blijkbaar een geliefd trefpunt, niet alleen voor Berliners maar ook voor toeristen. De Berlijnse Beer heeft heel wat in de aanbieding!
De Trabant is duidelijk nog niet uit het straatbeeld ver-dwenen. Een ritje is nu een 'beleving'. Ik denk dat het dat vroeger ook al zo was.
In het pand rechts, is het hoofdkwartier van Microsoft onder gebracht.
Zeer aanwezig is het ruiterstandbeeld van Frederik de Grote. Het is ontworpen en gemaakt door Christian Daniel Rauch tussen 1839 en 1851.
We naderen weer de Lustgarten en kunnen niet voorbij de Deutsche Staatsoper**. In opdracht van Frederik de Grote werd met de bouw in 1741 begonnen en werd reeds in 1742 ingewijd. Op 18 augustus 1843 ging de opera Unter den Linden in vlammen op. In 1945 werd het operagezelschap als gevolg van een beslissing van de Sovjetmilitairen in Berlijn de 'Deutsche Staatsoper'. In 1992 – na de samenvoeging van Berlijn en de DDR met de Bundesrepublik Deutschland – werd de 'Deutsche Staatsoper' weer 'Staatsoper Unter den Linden' genoemd.
Na deze uitgebreide verkenning van Unter den Linden, blijft er nog tijd over voor een bezoek aan het Bodemuseum***, gelegen op het op de noordpunt van het eiland.
Het museum herbergt diverse collecties waaronder de Skulpturensamlung en Museum für Byzantine Art.
Tijdens WO II werd het museum ernstig beschadigt. De wederopbouw duurde van 1948-86.
Ik moet me helaas beperken tot enkele hoogtepunten uit de over het half miljoen ten toon gestelde objecten.
Op het gelijkvloers is aandacht besteed aan de renaissance - een stroming ontstaan in Italië.
De Danseres** van Antonio Canova en de Pazzi Madon-na*** van Donatello, zijn waardige vertegenwoordigers.
Wie renaissance zegt, denkt aan Firenze. Wie Firenze zegt, kan niet buiten de kunstminnaar en beschermer Lorenzo de Medici - in zijn tijd reeds Il Magnifico genoemd. Niet omdat hij er zo bijzonder knap uitzag - zie buste hiernaast - maar wegens zijn liefde voor schoonheid in de kunst.
Rechts - steeds terugkerend voorbeeld van een klassiek thema - Kind dat teen verzorgd**.
Op de verdieping wordt aandacht besteed aan de barok.
Links - Sankt Sebastien**
een werk van de Duitse beeldhouwer Martin Zürn.
Eén van de hoogtepunten uit de verzameling is te vinden in het Tiepolo-Kabinett**.
De Duitse vertegenwoordiger van de laat-gotiek en vroege renaissance is de kunst-enaar Tilman Riemen-schneider (c. 1460 – 7 July 1531). Hier met prachtig houtsnijwerk oorspronkelijk voor het Munnerstadt Altaar gemaakt in 1490-92 met afbeeldingen van de vier evangelisten***.
Op de verdieping wordt aandacht besteed aan de barok.Links - Sankt Sebastien**
een werk van de Duitse beeldhouwer Martin Zürn.
Rechts - een typisch voorbeeld van een barokke schouw** zoals aangetroffen in de huizen van de 'beter bemiddelden'.
Eén van de hoogtepunten uit de verzameling is te vinden in het Tiepolo-Kabinett**.
Het schitterende Satyr mit Panther*** toegeschreven aan de beeldhouwers Pietro (vader) en zoon Gian Lorenzo Bernini.
Een ander hoogtepunt is te vinden in het Munzenkabinett***
Twee gouden munten met de beeltenis van Alexander de Grote***.
Het is ondertussen 18 u geworden en we worden vriendelijk verzocht het museum te verlaten wegens sluitingstijd. Ik wandel nog een beetje langs de Spree* en het Staatspark. Het wordt langzaam donker en tijd om de camper op te zoeken.
Zo 24 maart
Ik begin mijn weg te kennen. In geen tijd sta ik voor het Neues Museum***.
De eerst verdieping huisvest twee topstukken.
Berlijn
Ik begin mijn weg te kennen. In geen tijd sta ik voor het Neues Museum***.
Het museum is gebouwd tussen 1843 en 1855 naar de plannen van Friedrich August Stüler.
Het Neues Museum stelt artefacten van het Ägyptisches Museum und Papyrussammlung, das Museum für Vor- und Frühgeshichte und die Antikensammlung ten toon.
Het wordt een tocht door de tijd vanaf het Stenen Tijdperk over het Bronstijdperk tot de Middeleeuwen.
Op het gelijkvloers is uitgebreid aandacht besteed aan de figuur die archeologie en geschiedenis toegankelijk heeft gemaakt voor het grote publiek - Heirinch Schliemann** (1822-90).
Met de Ilias in de linkerhand en de spade in de rechter begon Schliemann in 1871 met de opgravingen in Hisarlık (in Turkije), dat inderdaad Troje bleek te zijn. Hij deed diverse opwindende vondsten, de meest beroemde daarvan is de 'Schat van Priamus', ten onrechte door Schliemann zo genoemd - in werkelijkheid is de laag waarvan hij dacht dat het het Troje van de Trojaanse Oorlog moest zijn, meer dan 1000 jaar ouder. Hij vond deze tegen het eind van zijn eerste serie opgravingen in Troje, in 1873.
Samen met Howard Carter, die in 1922 het graf van Toetachamon 'vond' - zeer tot de verbeelding sprekende figuren.
In de zaal van de Dertig Eeuwen*** vinden we vooral stukken uit het oude Egypte.
Links - De Berlin Green Head*** is een Egyptisch standbeeldhoofd gemaakt van greenschist in 406 v. Chr.–391 v.Chr.
Rechts - Een basalten grafmonument.
De eerst verdieping huisvest twee topstukken.
Dit prachtig bewaard gebleven bronzen beeld bekend als de Xanten Junge*** genoemd naar de plaats waar het in 1858 door vissers in de Rijn te Luttigen niet ver van Xanten werd gevonden. De ver-sieringen in het haar iden-tificeren hem als een zo-genoemde 'stomme opdiener' zoals gebruikt bij Romeinse banketten. Het beeld werd in de eerste eeuw gemaakt en komt waarschijnlijk uit het legioenen castrum te Vetera.
De belangrijkste blikvanger is ongetwijfeld deze buste van Nefertiti*** in 1912 gevonden op de archeologische site te El Amarna de hoofdstad van de ketterse (invoering van het monoteisme - de God Aton) Achnaton (de vader van de wereldberoemde Toet-anck-Amon) uit de 18 de dynastie - 1500 v. Chr.
Kwatongen beweren dat het een vervalsing zou zijn van het portret van de mooiste historische vrouw. Recent onderzoek spreekt dit dan weer tegen.
Het museum beschermt dit kunstwerk angstvallig. Er mogen geen close-up foto's worden gemaakt. De afbeelding is geleend.
Het gebouw op zich is ook uniek. Gedurende WO II heeft het aanzienlijke schade opge-lopen. Tijdens de herstel-werkzaamheden werden oor-spronkelijke elementen her-bruikt en bewaard gebleven. In de huidige vorm werd het museum in 2009 heropent. De bovenverdieping besteedt aandacht aan de prehistorie.
Opvallend zijn de afmetingen van deze buitenmaatse eland. Het geraamte zou uit het Stenen Tijdperk stammen.
De Berlijnse Gouden Hoed*** is het best bewaarde voorbeeld van vier bekende conische hoeden uit de Europese Bronstijd. Van de andere drie zijn er twee in Duitsland en één in Frankrijk gevonden. Het vermoeden bestaat dat ze behoorden tot de insignia van de priesters en waarschijnlijk een astronomische of kalender functie vervulden.
De Berlijnse Gouden Hoed*** is het best bewaarde voorbeeld van vier bekende conische hoeden uit de Europese Bronstijd. Van de andere drie zijn er twee in Duitsland en één in Frankrijk gevonden. Het vermoeden bestaat dat ze behoorden tot de insignia van de priesters en waarschijnlijk een astronomische of kalender functie vervulden.
Een laatste belangrijk onderdeel van het museum is de bibliotheek waar waardevolle papyrus geschriften bewaard worden.
Hier een papyrusfragment uit 407 v. Chr. betreffende de herbouw van de Joodse tempel in Jeruzalem tijdens het bestuur van de Perzen.
Van de Egyptische hiërogliefen over het Demotisch, Aramees, Grieks, Latijn, Koptisch, Perzisch tot het Arabisch.
Hier is nog veel meer te ontdekken en te bewonderen maar mijn hoofd is een beetje vol geraakt en het wordt tijd om een luchtje te scheppen.
Ter hoogte van de Brandenbürger Tor is er een dappere activist die het toch wel frisse weer moedig trotseert voor een stille actie tegen een nog bestaande invloed van de DDR of zo iets.
Ik was op weg om de reserveren voor het bezoek aan de Reichtag. Het bezoek is gratis, maar je moet je wel aanmelden. Er worden maar een honderdtal bezoekers per schijf van een half uur toegelaten. Ik schrijf me voor morgen in.
Ondertussen is het stilaan tijd geworden om de camper op te zoeken.
Ma 25 maart
Berlijn
Deze keer was ik wel bij de beste leerlingen van de klas. Ik had mij goed geïnformeerd naar de openingstijden van één van de topmusea ter wereld - Het Pergamonmuseuem***.
Wat je alleen te weten kwam bij het betreden, was het feit dat het beroemde Zeus Altaar*** uit het Kleinaziatische Pergamon, waarnaar het museum genoemd is, door verbouwingswerkzaamheden 'tijdelijk' niet te bezoeken was.
De toegang tot het museum ligt wel een beetje weggestoken. Door aanhoudende renovaties en verbouwingen, geraakt het een beetje vol op het Museuminsel.
In het Pergamonmuseum zijn drie belangrijke collecties ondergebracht. Delen van de Antikensammlung, het Vorderasiatisches Museum en het Museum für Islamitische Kunst.
De Antikensammlung met Griekse en Romeinse kunst, geldt als één van de belangrijkste ter wereld.
Het Vorderasiatisches Museum, met als belangrijkste blikvanger de Istjarpoort, vertegenwoordigt artefacten over een periode van zes millennia voornamelijk uit Mesopotamië, Syrië en Anatolië.
Het Museum für Islamitische Kunst te slotte, wordt wereldwijd als één van de belangrijkste in zijn soort beschouwd, met meesterstukken van de 7 de tot de 19 de eeuw.
Dé blikvanger van het museum is ongetwijfeld de Ishtar Poort*** van Babylon. De Ishtar Poort was de achtste poort naar de binnenstad van Babylon. Het werd gebouwd in ongeveer 575 v. Chr. in opdracht van koning Nebukadnezar II aan de noordkant van de stad. Zijn zoon Belsazar die pochte over de onneembaarheid van de stad kreeg op de nacht dat de stad overging in de handen van de Meden en de Perzen te horen - mene mene tekel ufarsin - je bent gewogen en te licht bevonden, de stad gaat over naar de Perzen.
Nadat de Perzen onder de voet gelopen waren door de Grieken, maakt Alexander haar tot zijn hoofdstad. Hij stierf in Babylon op 3 juni 323 v.Chr. op 33 jarige leeftijd. Daarna raakte de stad langzaam in verval tot er niets meer van overbleef.
Een reconstructie van de Ishtar-poort en Processie Weg*** werd hier gebouwd met materiaal opgegraven door Robert Koldewey en eindigde in de jaren 1930. Het bevat de inscriptie plaquette. Het staat 14 meter hoog en 30 meter breed. De opgraving liep 1902-1914. In die tijd werd 14 m van de fundering van de poort blootgelegd.
 |
Het gevonden materiaal werd zorgvuldig gecatalogiseerd en gebruikt om de reconstructie mogelijk te maken.
Oorspronkelijk was het een dubbele poort. Het deel dat hier wordt weergegeven is het kleinere, frontale deel. Het grotere, ruggedeelte is te groot om te passen in de beperkingen van de structuur van het museum en is opgeslagen.
Delen van de poort en leeuwen van de Processie Weg zijn ook in diverse andere musea over de hele wereld te bewonderen.
Het geduldige puzzelwerk van de archeologen en andere medewerkers, kan alleen maar bewondering opwekken!
Het Assyrische Rijk of Assyrië was een rijk dat bestond tussen 2000 v. Chr en 609 v. Chr. De Assyriërs veroverden hun Rijk vanuit hun kerngebied rond de stad Assur in Mesepotamië. Onder Sennacherib werd Ninive de hoofdstad. De vondsten hier tentoongesteld komen uit deze periode. De klemtoon lag vooral op militair vertoon.
Een vooraanstaande plaats neemt het zogenaamde Prisma van Esarhaddon*** in.
Hij slaagde erin zijn broers te verslaan in de strijd om de troon van Assur. In deze strijd om de troonopvolging kreeg hij grote steun van zijn moeder, Naqi'a-Zakutu, de tweede vrouw van koning Sennacherib de gesel van de Israëlieten, die haar eigen zoon aan de macht wilde brengen. Dank zij de inscripties op het prisma kan deze met zekerheid gedateerd worden in 673-672 v. Chr.
Met de Marktpoort van Miletus*** schuiven we op naar de 2 de eeuw van onze jaartelling. Deze toegang tot de Agora werd waarschijnlijk gedurende de regering van Keizer Hadrianus gebouwd te Miletus, thans Turkije.
Zoals eerder met de Ishtar Poort werden de resten opgegraven - deze door Theodor Wiegand tussen 1899 en 1911. Onder impuls van Keizer Willem II werd het volledige poortgeweld herbouwd met deels - 750 ton - origineel materiaal.
Het Pergamonmuseum herbergt ook een belangrijke collectie islamitische kunst en is te bezichtigen op de tweede verdieping van het gebouw.
Het Pergamonmuseum herbergt ook een belangrijke collectie islamitische kunst en is te bezichtigen op de tweede verdieping van het gebouw.
De beschilderde panelen van wat in de gids omschreven wordt als de Aleppo Room*** behoren tot de oudste collectie van een Syrische residentie uit de Ottomaanse periode.
De welgestelde christelijke Armeense koopman Isa ibn Butrus (Jezus zoon van Petrus) gaf opdracht tot het schilderen van de wandpanelen van de ontvangstruimte in 1600. Een goede eerste indruk maken, was ook in die tijd belangrijk.
Trouw aan de traditie van het huis werd ook de Façade van de Qsar Mshatta*** opgegraven en heropgebouwd.
De overblijfselen van het paleis werden in 1840 opgegraven ongeveer op 30 km van de Jordaanse hoofdstad Amman. De bouw van het paleis dateert uit de tijd van Kalief Al-Walid II (743-744). Na de moord op de kalief werd het verlaten en uiteindelijk door een aardbeving verwoest. Na de opgravingen werd het een gift van de Ottomaanse Sultan Abdul Hamid II aan Keizer Willem II.
De reconstructie is 33 meter lang en 5 meter hoog, met twee torens een een centraal poortgebouw. Opmerkelijk zijn enkele diermotieven - zeer ongebruikelijk bij islamitische kunst.
De Alhambra koepel*** is een decoratieve koepel uit het Alhambra paleis uit het Spaanse Grenada van de 14 de eeuw.
De koepel als een schoolvoorbeeld van Moorse kunst kan op diverse plaatsen in Andalusië en Noord Afrika bezichtigd worden.
Na het verlaten van het museum ondergaan we nog een impressie van het laatste grote monument op het Museuminsel.
Na het verlaten van het museum ondergaan we nog een impressie van het laatste grote monument op het Museuminsel.
De Berliner Dom*** is een barokke kathedraal gebouwd in opdracht van keizer Wilhelm II tussen 1894 en 1905 naar een ontwerp van Julius Raschdorff. Het is de derde kerk die op deze plaats werd gebouwd.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het gebouw geraakt door een brandbom waardoor het interieur van de kerk zwaar beschadigd raakte. Een tijdelijk dak werd geïnstalleerd om wat nog restte van het interieur te beschermen tegen de elementen en in 1975 ging men - ondanks eerdere plannen van de Oost-Duitse regering om het gebouw te slopen - van start met de restauratie van het gebouw.
In 1984 begon men met de renovatie van het interieur en uiteindelijk werd de kerk in 1993 heropend. De opknapbeurt aan de façade is nog altijd aan de gang.
De weg naar de Brandenburger Tor kennen we naderhand. In de buurt daarvan liggen vier merkwaardige herinneringsmonumenten.
Het Herdenkingsmonument voor de Holocaust*, opgebouwd uit 2711 betonnen kubussen, afwisselend in hoogte. Bezoekers die ik opmerkzaam maakte op het feit dat elke kubus ongeveer 2200 vermoorde Joden vertegenwoordigde, moesten daar toch even van schrikken. Het is een zeer groot veld!
Spijtig was op deze maandag het bezoekerscentrum gesloten.
In het tegenoverliggende Tiergarten park vinden we het kleine Denkmal für die im Nationalsozialismus verfolgten Homo-sexuellen*. Ongeveer 54.000 mensen werden op één of andere wijze vervolgd, opgesloten en zelfs terechtgesteld. Pas in 1969 werd de wet op homoseksualiteit opgegeven.
Tegenover de Reichstag werd in 2012 het Sinti und Roma Mahnmal Berlin* opgericht. Het ontwerp is van de Israëlische kunstenaar Dani Karavan.
De zigeunervervolging (Porajmos) is de vervolging van Roma tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is het Roma-equivalent van de Holocaust.
Over het aantal slachtoffers zijn de meningen verdeeld. Schattingen lopen uiteen van 200.000 tot 2.000.000. Als betrouwbaarste schatting wordt een aantal tussen 400.000 en 500.000 genoemd.
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werden er door het Rode Leger in Berlijn drie sowjetische Ehrenmale* opgericht. Deze monumenten moeten aan de omgekomen soldaten van het Rode Leger herinneren, in het bijzonder de ongeveer 80.000 soldaten die bij de verovering van Berlijn zijn omgekomen.
Het gedenkteken bevat 2 Russische T-34 tanks en 2 houwitsers die aan het beleg hebben deelgenomen.
Zo werd het stilaan tijd om mij aan te bieden met mijn gereserveerd ticket bij de veiligheidsbalie van het Reichstagsgebäude*** of kortweg Reichstag.
Het Rijksdaggebouw is het Duits parlementsgebouw in de hoofdstad. Het huidige gebouw dateert van 1894. Tot 1933 zetelde hier de Rijksdag een voorganger van het huidige parlement, de Bondsdag. Het gebouw is vanaf het begin van de 20 e eeuw getuige geweest van de ondergang van opeenvolgend het Duitse keizerrijk, de Weimarrepublik en het Derde Rijk.
Een lift brengt ons naar de koepel* waar we via een spiraalvormige rondgang een prachtig zicht op de stad krijgen.
In WO II heeft het ontzettend geleden tijdens de Russische opmars en werd vooral de koepel zwaar beschadigd.
Gedurende de restauratie vonden ingrijpende architectonische aanpassingen plaats, ontworpen door architect Norman Foster. Opvallend daarbij is de constructie van de transparante koepel op het midden van het dak. Vanaf het dak van het gebouw kan men door deze koepel de vloer van de hoofdetage en daarmee ook het vergaderende parlement zien.
Naast het esthetische heeft het ook een praktische functie - door de stand van de lamellen kan het natuurlijke licht gebruikt worden om de zaal van de plenaire vergadering te verlichten.
Deze transparantie vormt als het ware een metafoor voor de werking van de democratie. Vanaf 1999 doet het nu weer dienst als symbool voor 'Dem Deutchen Volke'.
Een korte wandeling brengt me bij een ander bekend monument. Checkpoint Charlie* was in de tijd van het verdeelde Berlijn een controlepost op de grens van de Amerikaanse en de Russische sector, bij een doorgang van de Berlijnse Muur op de Friedrichstraße.
Na de Tweede Wereldoorlog waren zowel Duitsland als Berlijn in vier bezettingszones verdeeld : een Amerikaanse, een Britse, een Franse en een Sovjet-zone. De Amerikaanse, Britse en Franse bezettingszones maakten vanaf die tijd deel uit van de Bondsrepubliek Duitsland, de Russische zone van de Duitse Democratische Republiek. Tussen de Bondsrepubliek en de DDR liep de zwaar bewaakte Duits-Duitse grens, om het volledig door de DDR omsloten West-Berlijn stond de Berlijnse Muur.
Dit zwaar bewaakte punt bleef jarenlang het ideologisch symbool tussen twee conflicterende wereldbeelden. Gelukkig is de 'koude' toestand nooit ontaard in een 'hete' strijd. Al heeft het bij bepaalde gelegenheden niet veel gescheeld.
Kort na de val van de muur in 1989 werd het checkpoint opgeheven. Dertig jaar na mijn laatste bezoek aan Berlijn is de plaats nog nauwelijks te herkennen. De dodelijke ernst van weleer heeft plaats gemaakt voor een bijna circus sfeer. Ik weet niet goed wat de werkelijkheid het best weergeeft.
Na de afbraak van de Muur werd het checkpoint met een stenen silhouet in het asfalt aangegeven (zoals bij de rest van de Muur). Checkpoint Charlie werd effectief gesloopt op 22 juni 1990. In 2000 werd een exacte kopie van het oorspronkelijke wachthuisje geplaatst. Je kunt er nu een foto laten maken met een namaak GI voor € 3.
Van de grauwe grimmige sfeer van weleer blijft gelukkig niet veel over. Dit is nu een bruisend stadsdeel met hier en daar nog een kleine herinnering. Het wordt stilaan duister en dus tijd om camperwaarts te keren.
Di 26 maartVan de grauwe grimmige sfeer van weleer blijft gelukkig niet veel over. Dit is nu een bruisend stadsdeel met hier en daar nog een kleine herinnering. Het wordt stilaan duister en dus tijd om camperwaarts te keren.
Berlijn
Deze laatste dag Berlijn moet noodgedwongen weer een museumdag worden. Het weer valt tegen, er hangt regen in de lucht en het is wat kil. Gelukkig is er nog genoeg te zien en te beleven.
Nog een beetje onder de indruk van de herinneringsmonumenten uit de nazitijd, stuit ik toevallig op een koppel Jehovah's Getuigen die met hun trolley onderweg waren. Ik vroeg hen of er ook een gedenkteken voor hen in de stad te vinden is, want ook zij hadden zwaar geleden. Het antwoord : "Wij doen niet aan monumenten. Hier en daar kun je wel een herdenkingsplaquette vinden bij de vroegere concentratiekampen". Deze kleine christelijke groep telde in het midden van de jaren dertig ongeveer 25.000 leden. Door hun strikte weigering niemand anders als leider te erkennen dan Christus, bracht dit hen uiteindelijk in ideologisch conflict met 'Der Führer - Herr Hitler. 2.000 van hen kwamen in zogenaamde Konzentrationslager terecht waar ze herkend werden aan de purperen driehoek . Daarvan overleefden 950 Duitse en 540 mensen uit andere landen, de vervolging niet. Daaronder bevinden zich ook de 270 dienstweigeraars die geëxecuteerd werden. Verder doorgevoerd historisch onderzoek, stelt die cijfers nog steeds naar boven toe bij.
Ondertussen ben ik weer op Alexanderplatz beland. Tijd voor een nadere kennismaking met de omgeving. Dit is het feitelijke hart van Berlijn. Sfeervol en gezellig kun je het niet noemen. Grote moderne gebouwen beheersen het plein. De schade tijdens de Tweede Wereldoorlog aangebracht, kun je natuurlijk niet zo maar ongedaan maken. De grauwe functionaliteit onder het DDR bewind heeft er ook geen goed aan gedaan. Gelukkig waait er een nieuwe wind en wie weet ...
Aan de rand van de Alexanderplatz, gelegen aan de Karl-Liebknecht-Straße staat de Marienkirche**. Deze van oorsprong rooms-katholieke kerk uit de 13 de eeuw werd na de reformatie een lutherse kerk.
Zeer nadrukkelijk in het straatbeeld aanwezig is de Fernsehturm. Deze televisietoren in de Duitse hoofdstad Berlijn is 368 meter hoog en daarmee het hoogste gebouw van de stad en, op de radio- en televisietoren van Riga na, van de Europese Unie.
Zeer nadrukkelijk in het straatbeeld aanwezig is de Fernsehturm. Deze televisietoren in de Duitse hoofdstad Berlijn is 368 meter hoog en daarmee het hoogste gebouw van de stad en, op de radio- en televisietoren van Riga na, van de Europese Unie.
Met de rug naar de Marienkirche valt een ander gebouw op. Het Rotes Rat-haus** dankt zijn naam aan de rode bakstenen waaruit het is opgetrokken. In deze bezienswaardigheid in neo-renaissancestijl uit de negentiende eeuw zetelt het stads-bestuur en zijn de kantoren van de burgemeester er gevestigd. De toren van het stadhuis mag dan weliswaar een dwerg lijken in vergelijking met de immense Fernsehturm, maar is toch maar liefst 74 meter hoog.
In het Berlin Innenstadt Park, op de plaats van een vroegere oude volkswijk bevindt zich het Marx-Engels-Forum.
Het is genoemd naar Karl Marx en Friedrich Engels de auteurs van het Communistisch Manifest uit 1848. Beide heren hebben in Berlijn gestudeerd en worden als de meest invloedrijke personen uit de socialistische beweging beschouwd.
Het mag dan ook niet verwonderen dat de autoriteiten van de voormalige Duitse Democratische Partij hen met deze beeldengroep uit 1986 wilden herdenken.
Bij gebrek aan een romantischer alternatief wordt de zittende Marx als wrijfbeeld gebruikt. Wat zou de wens zijn die daar mee gepaard gaat? - Een socialistisch paradijs?
Als je een beetje blijft staan, zie je dat toeristen op de schoot gaan zitten om een foto te maken.
Misschien Marx als de ideale opa.
Als je een beetje blijft staan, zie je dat toeristen op de schoot gaan zitten om een foto te maken.
Misschien Marx als de ideale opa.
Mijn Berlin Welcome Card is nog enkele uren geldig en we hebben nog het bezoek aan de Alte Nationalgalerie*** op het programma staan.
Dit neoklassieke gebouw werd officieel geopend op 22 maart 1876, de geboortedag van Keizer Willem I.
De collectie is samengesteld uit kunstwerken vanaf 1800 tot op heden en bevat werken van Eduard Manet, Claude Monet, Auguste Rodin, Caspar David Friedrich, Max Lieberman en Adolph Menzel.
Dubbel standbeeld van de prinsessen Louise en Friederike van Pruisen
Johann Gottfried Schadow 1795–1797
Olieverfschilderij op doek uit 1852 van Adolph Menzel
Auguste Rodin
Temps des Bronze
De mens en zijn Gedachten
Olieverfschilderij van Édouard Manet uit 1879
Saint-Germain l'Auxerrois
Olieverfschilderij op doek uit 1867 van Claude Monet
Eiland van de doden
Olieverfschilderij op doek uit 1880 van Arnold Böcklin
De Monnik bij de zee
Olieverfschilderij van de Duitse romantische kunstenaar Caspar David Friedrich. Geschilderd tussen 1808 en 1810 in Dresden.
Ik dacht van een frisse neus te halen na dit bezoek, maar dat was een beetje buiten de weergoden gerekend. Gietende regen drijft mij binnen de muren van het Deutsches Historisches Museum***.
 |
| Geleende foto wegens zware regenval |
Gelukkig moet ik daar niet te ver voor gaan. Het is gelegen aan Unter den Linden nummer 2.
Tijdens zijn Egyptische campagne in zijn strijd tegen de mammelukken in de Slag bij de Piramiden zou Napoleon bij wijze van aanmoediging "veertig eeuwen kijken op u neer!" tegen zijn soldaten geroepen hebben.
In dit museum moeten we gelukkig niet van 40 eeuwen geschiedenis praten, maar de periode van Karel de Grote tot de val van de Berlijnse muur is toch ook wel een stevige brok.
Europese geschiedenis in een notendop.
Karel de Grote (ca.745-814) de 'Vader van Europa'
Hij werd in Herstal ten noorden van Luik, in de bakermat van de Karo-lingers, geboren als oudste zoon van Pepijn de Korte en Bertrada van Laon. Hij werd in 800 de eerste West-Europese keizer sinds de ondergang van het West-Romeinse Rijk in 476. Zowel Frankrijk als Duitsland beschouwen hem als grondlegger van hun natie. Hij onderscheidde zich als verspreider van het christelijk geloof, onderwijshervormer en militair genie. De basis voor zijn militaire successen lag enerzijds in de grote paraatheid van zijn leger, voornamelijk opgebouwd uit ridders. Anderzijds in de kwaliteit van zijn wapens. Misschien gaat de wapenproductie van Herstal wel helemaal terug tot op de Karolingische Tijd?
Na de dood van Karel de Grote - begraven in de Dom van Aachen - valt zijn rijk in drie delen uiteen zoals overeengekomen in het Verdrag van Verdun uit 843. Vanaf die tijd spreken we van de Middeleeuwen en wordt de Europese geschiedenis een kluwen waar niet alleen onze Amerikaanse vrienden tureluurs van worden.
De volgende belangrijke fase brengt ons bijna 1000 jaar later bij een ander Europees fenomeen : Napoleon Bonaparte.
Het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie was een lappendeken van vorstendommen, vrijsteden en kerkelijke gebieden die elkaar vaak het licht niet in de ogen gunden. Napoleon maakte de zwakte van het verdeelde Duitsland pijnlijk zichtbaar.
Tegen Napoleon wist het Pruisische leger nauwelijks stand te houden. Het koninkrijk werd in de loop van de Napoleontische oorlogen vrijwel gehalveerd. Ook de Habsburgers waren geen partij voor de nieuwe Franse keizer. Na verpletterende nederlagen hield het Heilige Roomse Rijk in 1806 op te bestaan.
Na de nederlaag van Napoleon bij Waterloo waarbij Hannoverse eenheden onder opperbevel van de hertog van Wellington en anderzijds een Pruisisch leger onder commando van maarschalk von Blücher een belangrijk aandeel hadden, groeide het nationaliteitsgevoel.
Het Congres van Wenen (1814-15) na de val van Napoleon gehouden door de overwinnende mogendheden Pruisen, Oostenrijk, Rusland en het Verenigd Koninkrijk, hertekende het Europese politieke landschap.
Metternich domineerde als voorzitter het Congres. Tegelijkertijd onderhandelde hij intensief met Pruisen, Hannover, Beieren en Würtenberg over de organisatie van Duitsland. De hieruit voortgekomen Duitse Bond was in belangrijke mate gebaseerd op zijn ideeën. Metternichs politiek was er na het Congres van Wenen op gericht de daarin vastgestelde statenordening en het machtsevenwicht te bewaren. Doordat hij tegen een ééngemaakt Duitsland was, viel hij uiteindelijk uit de gratie.
De drang naar eenheid bleef evenwel sterk aanhouden.
Het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie was een lappendeken van vorstendommen, vrijsteden en kerkelijke gebieden die elkaar vaak het licht niet in de ogen gunden. Napoleon maakte de zwakte van het verdeelde Duitsland pijnlijk zichtbaar.Tegen Napoleon wist het Pruisische leger nauwelijks stand te houden. Het koninkrijk werd in de loop van de Napoleontische oorlogen vrijwel gehalveerd. Ook de Habsburgers waren geen partij voor de nieuwe Franse keizer. Na verpletterende nederlagen hield het Heilige Roomse Rijk in 1806 op te bestaan.
Na de nederlaag van Napoleon bij Waterloo waarbij Hannoverse eenheden onder opperbevel van de hertog van Wellington en anderzijds een Pruisisch leger onder commando van maarschalk von Blücher een belangrijk aandeel hadden, groeide het nationaliteitsgevoel.
Metternich domineerde als voorzitter het Congres. Tegelijkertijd onderhandelde hij intensief met Pruisen, Hannover, Beieren en Würtenberg over de organisatie van Duitsland. De hieruit voortgekomen Duitse Bond was in belangrijke mate gebaseerd op zijn ideeën. Metternichs politiek was er na het Congres van Wenen op gericht de daarin vastgestelde statenordening en het machtsevenwicht te bewaren. Doordat hij tegen een ééngemaakt Duitsland was, viel hij uiteindelijk uit de gratie.
De drang naar eenheid bleef evenwel sterk aanhouden.
Dat resulteerde in de oprichting van het Duitse Keizerrijk - het Tweede Rijk - op 18 januari 1871 als één verenigd Duitsland: Das Deutsches Reich. Geestelijk vader van het Duitse Keizerrijk was kanselier Bismarck en de eerste keizer werd koning Wilhelm I van Pruisen. Met het ontstaan van het keizerrijk ontstond er een nieuwe grootmacht in Europa en veranderden de Europese verhoudingen definitief. Keizer Willem II liet zich meeslepen in WO I. Bij de wapenstilstand in 1919 kwam een einde aan het keizerrijk.
Helaas kwamen de dromen van overheersing en revanche weer boven in de stichting van Hitlers Derde Rijk - 1933-1945.
Een zucht van opluchting ging door de wereld toen de dood van Hitler bekend werd en er een einde kwam aan WO II (Europees luik).
Een negatief gevolg van het willen zijn van een grootmacht is geldingsdrang door oorlog. Een natie die grote denkers, kunstenaars, wetenschappers e.d. heeft voortgebracht, is ook verantwoordelijk voor de ontwikkeling van massa vernietigingswapens zoals de watergekoelde mitrailleur uit de 1 ste en de V-2 raket (hier een afbeelding van de motor) uit de 2 de WO.
De ineenstorting van het nazirijk heeft tot direct gevolg gehad dat een ijzeren gordijn dwars door Europa werd opgetrokken, de verdeling van Duitsland en Berlijn in vier machtsblokken en uiteindelijk de omsingeling van West-Berlijn door een muur.
Helaas wordt het 18 u en noopt sluitingstijd mij tot het versneld afwerken van mijn bezoek.
Graag had ik wat meer tijd gehad om me te verdiepen in het leven van de DDR en de leefsituatie in Oost-Berlijn. Gelukkig is er nog voldoende tijd om de trots van de Oost-Duitse industrie te bewonderen - de Trabant.
Wat heeft de geschiedenis nog in petto voor Duitsland? Toekomstige bezoekers zullen hier ongetwijfeld een antwoord (pogen) te vinden.
De duisternis is ondertussen ingevallen en als een volwaardige Berlijner meng ik mij onder de forenzen die tram en metro huiswaarts nemen. Nog enkele inkopen in de supermarkt en ik ben klaar om dit uitgebreide bezoek aan Berlijn te verteren.
Op de terugweg plan ik enkele interessante bezoeken.
Dag 12 - wo 27 maart
Berlijn - Magdeburg - 157 km
We verlaten Berlijn via de N 115 met aansluiting op de A 2. 157 km verder en 2:30 u later brengt me na een beetje zoeken en vragen op de CP Am Hafen van Magedeburg**.
Van deze CP (GPS N 52.13379; O 11.64913) kun je gebruik maken voor € 8/3 dagen. De sanizuil bevindt zich bij het binnenrijden van de parking. Op de kade aan de Elbe zijn geen voorzieningen buiten vuilbakken. Deze ruime en nette plaats bevindt zich op 5 min wandelen van het centrum, die je kunt bereiken via een voetgangersbrug.
Aan dezelfde kade bevinden zich de aanlegsteigers van de Weiße Flotte, waardoor het druk zou kunnen zijn tijdens het aanmeren.
Aan dezelfde kade bevinden zich de aanlegsteigers van de Weiße Flotte, waardoor het druk zou kunnen zijn tijdens het aanmeren.
Magdeburg gaat er prat op de Keizerstad te worden genoemd. Het werd de hoofdstad van het Heilige Roomse Rijk - het Eerste Rijk - gesticht in 963 door Otto I (912-973). Nu is het de hoofdstad van de deelstaat Sachsen-Anhalt.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de stad nog maar eens vrijwel geheel verwoest. Na de laatste wereldoorlog behoorde de stad van 1949-1990 tot de DDR en werd er maar weinig hersteld van het oorspronkelijke stadsbeeld. De dom werd wel gerestaureerd. Mijn eerste indruk is dat Mageburg een vrij ruime, moderne stad is. Tijdens de wederopbouw werd aandacht geschonken aan de open ruimte en groen.
Na een lichte maaltijd is het tijd voor een kleine verkenning van de binnenstad. Aangezien het marktdag is, slenter ik wat rond op de Alte Markt*, al sedert de middeleeuwen het markt- en handelscentrum. Het is al laat op de middag en veel kraampjes hebben geen voorraad meer.
Op het toerismebureau horen ze aan mijn tongval dat ik uit Vlaanderen moet komen en wordt ik in het Nederlands verder geholpen. Er is een Nederlandstalig stadsplan voor handen.
Tegenover de parking ligt (lag) de Jacobswijk, Hier ligt ook de oudste kerk van Magedenburg - de Johanneskirche*. Deze wordt voor het eerst in 941 genoemd, maar heeft gedurende de eeuwen enorm geleden. Het laat-Romaanse westwerk en de Gotische hallenkerk zijn bewaard gebleven.Opzij van de kerk bevindt zich een standbeeld van Maarten Luther.
We zakken weer af Naar de camperplaats aan de Elbe voor wat avondindrukken.
Dag 13 - do 28 maart
Magdeburg
Vandaag staat de verkenning van de Dom Wijk op het programma.
Het Onze Lieve-Vrouwe-klooster en Kunstmuseum** met haar meer dan 1.000 jaar oude pracht en architectonische schoonheid, is een oase van rust, midden in het centrum van Magdeburg. De markante torens, de schilderachtige kloostergang met haar unieke tonsuur en de crypte van de Heilige Norbertus (uit het adellijke huis van Van Gennep) fascineren haar bezoekers.
De bijbehorende kerk kreeg na 1220 een Gotisch kruisrib-gewelf en wordt sedert 1977 als concerthal gebruikt.
De tentoonstelling in de zijbeuken is gewijd aan de strijd van de Schufo-beweging, de tegenhanger van de SA, die opkwam voor vrijheid en democratie kort na de verkiezingen in 1930. Na de definitieve nazi-doorbraak in 1933 werd het een kleine ondergrondse beweging.
Het Museum Onze Lieve Vrouwenklooster schept haar unieke karakter uit de verbinding tussen heden-daagse kunst en middeleeuwse architectuur. De tentoon-stellingsruimtes van het museum bevinden zich in een romaans klooster, dat tussen de 11 de en de 13 de eeuw is gebouwd en middelpunt van de 'Romaanse Route' is.
Het Kunstmuseum is in 1975 geopend en kijkt inmiddels terug op een verleden van veertig jaar nationale en internationale tentoonstellingen.
Het museum biedt op een totale ruimte van vijf etages een keur aan internationale kunst vanaf 1960.
Historische antieke sculpturen, uit de middeleeuwen.
Ook moderne kunst en in het bijzonder de hedendaagse kunst uit de 20 e en 21 e eeuw.
De Dom van Maagdenburg**
De Dom van Maagdenburg**
Na een stadsbrand op Goede Vrijdag in het jaar 1207 werd de dom van Magdeburg als eerste gotische Kathedraal van Duitsland gebouwd.
De verrassende lichtinvallen en de enorme ruimte vallen direct op. Spijtig mag je geen foto's nemen. Waarschijnlijk willen ze de verkoop van hun kunstboeken stimuleren.
Uit de Ottoonse tijd, stammen de originele graftombe van Keizer Otto de Grote** en het praalgraf van Koningin Editha*, daarnaast bronzen romaanse graftombes, vroeg-gotische sculpturen - o.a. de gelijkenis van de wijze en dwaze maagden**, de met indrukwekkende beeldhouwwerken versierde kansel** en diverse Renaissancesculpturen**.
In de omgeving van de dom vinden we nog verscheidene resten uit vroeger vergane glorie. Het is tijd om op onze stappen terug te keren en onderweg naar het centrum stoten we op dit merkwaardig Gaudiaans bouwwerk.
De Groene Citadel* van Magdeburg is één van de laatste architectonische composities van de Oostenrijkse kunstenaar Friedensreich Hundertwasser.
Terug in de Markt Wijk staan we nog even stil bij de Gouden Maagdenburgse Ruiter**, vermoedelijk Keizer Otto de Grote.
Natuurlijk moeten we ook stilstaan bij het monument van Otto von Guericke onder andere ook burgemeester van Maagdenburg van 1646 tot 1681.
Hij was ook een vermaard fysicus, die in 1657 de beroemde proef van de 'Maagdenburgse halve bollen' uitvoerde, waarmee het bestaan van vacuüm en luchtdruk werd aangetoond.
Een wandeling langs de Elbe en de Fürstenwall op de eerste in Duitsland aangelegde wandelpromenade uit 1725 naar het Klösterbergsgarten Park mag in deze stad zeker niet ontbreken.
Een mooie afsluiter van het bezoek aan deze interessante stad.
Dagen 14 - vr 29 maart
Magdeburg - Münster - 356 km
De CP Am Hafengrezweg* (GPS N 51.94964; O 07.64726) ligt op een terrein in volle ontwikkeling. Het is een vrije parking, maar dat zal niet lang meer duren, vrees ik. Aan de overkant van de Mittelhafen ligt de hippe nieuwe uitgangsbuurt Kreativkai. Een kleine 30 min of 2,2 km brengt je midden in het centrum.
Fietsen in en rond Münster.
Münster is een populaire fietsstad en niet alleen onder studenten zoveel is duidelijk. Overal kom je fietsparkings tegen die afgeladen vol staan.
Zowel in de stad als buiten de stad kun je prachtige fietsroutes rijden. Ook in de omgeving kun je vele honderden kilometers aan fietsroutes vinden. Er zijn ook enkele thematochten, zoals de Friedensroute die je meeneemt langs het spoor van de Westfaalse Vrede.
Münster is een populaire fietsstad en niet alleen onder studenten zoveel is duidelijk. Overal kom je fietsparkings tegen die afgeladen vol staan.Zowel in de stad als buiten de stad kun je prachtige fietsroutes rijden. Ook in de omgeving kun je vele honderden kilometers aan fietsroutes vinden. Er zijn ook enkele thematochten, zoals de Friedensroute die je meeneemt langs het spoor van de Westfaalse Vrede.
Een eerste verkenning, al bommelend, brengt me op plaatsen die een uitgebreider bezoek verdienen. Ondertussen wordt het stilaan avond en maken we ons op voor een avondje stappen. Dé place to be is de Kreativkai**.
Deze opgewaardeerde wijk heeft naast enkele hippe design bedrijven meerdere galerieën en uitgaansgelegenheden. Op deze vrijdagavond is het goed druk. De jongere generatie heeft de knepen van het vak duidelijk onder de knie. Verschillende hebben hun eigen drank meegebracht en installeren zich aan de boord van de kade.
Ik kies voor de Hot Jazz Club en maak er een gezellige avond van.
Dag 15 - za 30 maart
Münster
Na een eerste sfeergevoel gisteren, dompel ik mij samen met de andere toeristen onder in de gezellige drukte van de binnenstad.
De Prinzipalmarkt** is het kloppende hart van het historische centrum van Münster. Aan de markt grenst het historische stadhuis van Münster met daarin de Friedenssaal. Dat bezoek stel ik tot het laatst uit. Zoals in elke stad, vind je ook op de Prinzipalmarkt talloze restaurantjes en gezellige winkeltjes - met bijhorende straatanimatie. De markt dankt zijn homogene uitstraling aan het feit dat na de zware beschadigingen uit de Tweede Wereldoorlog tijdens de restauratie besloten werd om de gevels allemaal ongeveer dezelfde uitstraling te geven. Volgens de gids staat de Prinzipalmarkt in de top tien van mooiste pleinen van Duitsland.
Ook aan de Prinzipalmarkt ligt de Sint-Lambertuskerk** één van de mooiste gebouwen in de stad die in de typische Westfaalse Laatgotiek is gebouwd. De kerk is gebouwd aan het einde van de veertiende eeuw en heeft in de loop der eeuwen meerdere renovaties ondergaan.
Daarnaast speelt het gebouw een belangrijke rol in de geschiedenis van Münster. Aan de toren van deze kerk hangen namelijk de kooien van de wederdopers. De wederdopers waren aanhangers van een kerkelijke stroming uit de tijd van de Reformatie. Wederdopers en anabaptisten vonden, anders dan veel andere reformisten, dat alleen volwassenen gedoopt mochten worden. De beweging beleefde haar hoogtepunt rond 1534 met het rijk van Jan van Leiden hier in Münster. Ze hadden in de zestiende eeuw Münster uitgeroepen tot het nieuwe Jeruzalem en leidden vanuit deze stad hun geloofsopstand.
De Salzstraße herinnert aan de voorbije glorie van de Hanze-tijd.
Bronzen ringen moeten de verbondenheid tussen de 13 Hanzesteden met Münster benadrukken.
Vanaf een terrasje geniet ik samen met lokale bewoners van het prachtige weer en de rustige statigheid van het plein.
Ik slenter op mijn gemak terug langs de galerijen en winkeltjes in de richting van de Dom.
De Dom van Münster** staat ook bekend als de Sint Paulus-dom. De dom is gebouwd in de dertiende eeuw wat het één van de oudste gebouwen in Münster maakt. Na een lange renovatieperiode heeft de kerk in 2013 weer voor het eerst zijn deuren voor het publiek geopend. Eén van de meest indrukwekkende elementen van de kerk is de astronomische klok. Deze astronomische klok is een prachtig voorbeeld van de late middeleeuwse toegepaste kunst. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het overgrote deel van het exterieur van de kerk verwoest. Op de markt voor de Dom van Münster wordt iedere woensdag en zaterdag - ook vandaag - een gezellige markt gehouden. Ik wilde graag het interieur bezoeken, maar er was een dienst aan de gang.
De Friedenssaal*** bevindt zich in het gotische stadhuis van Münster en is zonder twijfel de belangrijkste his-torische ruimte in Münster. In deze zaal werd op 15 mei 1648 de Spaans-Nederlandse vrede getekend dit verdrag staat ook bekend als de Vrede van Münster. Dit vredesverdrag maakte een einde aan de Tachtigjarige Oorlog en aan de Dertigjarige oorlog.
Het was het resultaat van het naleven van hun motto - 'Men hoere (spreek uit heure) beide parte', een belangrijk beginsel voor het bereiken van een compromis - in elke tijd. Een mijlpaal in de ontwikkeling van westerse diplomatie.
De Friedenssaal ziet qua uiterlijk nog hetzelfde uit als in 1648. Het prachtig houtsnijwerk is een studie op zich waard. Aan de wanden zijn schilderijen opgehangen van alle deelnemers aan de besprekingen.
Als bezoeker kan je zelf ook je handtekening zetten onder het vredesakkoord. In de Friedenssaal wordt nog steeds het originele document van de Vrede van Westfalen bewaard.
Ik volg het voorbeeld van de jongeren en studenten en sla een voorraadje eten en drank in. Ik moet toch langs met lege blikjes en flessen. Aan € 0.25 per stuk is het de moeite waard om deze in te leveren. Daarmee uitgerust trek ik naar de boorden van de Aa voor een wandeling en genieten van het prachtige weer - dito zonsondergang. Een schitterende afsluiter!
Dag 16 - zo 31 maart
Münster - Oostende - 414 km
Vandaag mogen we een beetje uitslapen. Ondanks de omschakeling naar zomertijd, 't is ten slotte zondag voor iets. Na een uitgebreid ontbijt rest mij nog enkel de camper wat op te ruimen.
Om 11:00 u uit het zonovergoten Münster vertrokken richting westen en thuis. Daar de dieselprijs gevoelig lager ligt dan bij ons gooi ik nog even mijn tank vol aan € 1,229/l. Op ongeveer 70 l scheelt dat toch bijna € 10 en daarmee kunnen we al eens een pintje drinken.
Na een probleemloze 414 km om 15:30 u thuisgekomen.
Opmerking :
Ondanks de verwoestingen tijdens de WO II heeft Duitsland veel moois te bieden. Ik hoop in de toekomst wat meer tijd te hebben voor een uitgebreider bezoek.
Reacties
Een reactie posten