Roemenië 2023-24


Roemenië  een republiek in Zuidoost-Europa heeft in tegenstelling tot Hongarije een kustlijn aan de Zwarte Zee. Het is omsloten door, Bulgarije, Servië, Oekraïne, Hongarije en Moldavië. Op die laatste twee na is het Romaanse Roemenië omringd door Slavische landen. Roemenië (Románia) komt van Román (Roemeen) en het Latijnse Romanus ("Romein"). Het land kent veel culturen, talen en religies die onderling beïnvloed zijn. Het landklimaat (koude winters en warme zomers) en de bergketen de Karpaten zorgen voor diverse landschappen met ongerepte natuur, oerbossen en vlaktes. Aan de Zwarte Zee zijn er brede zandstranden en de rivierdelta van de Donau.

Op een grondgebied van 238.391 km² (8 maal zo groot als België) heeft Roemenië 21.302.893 (2020) inwoners. De hoofdstad Boekarest - in het interbellum Klein Parijs genoemd - is dé stad van Roemenië en een toeristische attractie. Tijdens het Sovjetregime nam Roemenië een aparte plaats in in het Oostblok en genoot het een relatief onafhankelijke buitenlandse politiek.


Roemenië is sinds 2004 lid van de NAVO en sinds 2007 van de Europese Unie maar maakt (nog) geen deel uit van de Eurozone en Schengen. De lokale munt is de Lei (±5 lei=1 €) Het heeft de op zes na grootste bevolking en is het op acht na grootste land van de EU. 

Roemenië is misschien niet de top reisbestemming maar heeft bijzondere troeven voor de bezoeker. Op de Werelderfgoedlijst staan in totaal 7 bezienswaardigheden. Dit zijn de Donaudelta, de dorpen met versterkte kerken in Transsylvanië, het klooster van Horezu, de kerken van Moldavië, het historische centrum van Sighișoara, de Dacische forten van de Orăştie bergen en de houten kerken in Maramureș.

Met 14 Nationale Parken komt de natuurliefhebber zeker aan haar of zijn trekken. Kortom een land dat wacht om verkend te worden.



 Dagen 1&2 - Di 21 - wo 22 november 

     Debrecen - Satu Mare - 139 km

Nu we nog alle faciliteiten hebben, moeten we daar optimaal van gebruikmaken. De wagen op orde brengen, servicen, de afwas doen enz.

Ik wil vroeg vertrekken. Roemenië is niet bij Schengen en ik weet niet wat aan de grens te verwachten. Voor ik de grens bereik, krijg ik een controle van de politie. Ze willen zeker zijn dat ik geen verstekelingen meeheb. Zo heel grondig was het onderzoek nu ook weer niet. Ik heb nog een paar duizend HUF (€ 15) die besteed wordt aan voeding en drank. Net voor ik Roemenië binnenrijd, neem ik afscheid van de Hongaarse vlakte.
Bij de gemoedelijke grenspost ben ik de enige transit gast. Vooral de papieren worden gecontroleerd en het gebruikelijke routineonderzoek naar transmigranten. Douaniers en grenspolitie van beide landen werken goed samen en zo moet ik maar eenmaal stoppen.
Net over de grens word ik gefilmd. Controle op vignet. Beter niet vergeten aan te schaffen. Een prettige goede eerste indruk van het wegennet. Alleen bij een overweg wordt ik even verrast. Flik door elkaar geschud moet ik even aan de kant  om op te ruimen. Een les om te onthouden!

Ik was vrij zeker dat ik genoeg brandstof had om net over de grens te tanken. Maar dat werd toch een spannende situatie. Het eerste tankstation kwam ik pas tegen op 8 km van mijn bestemming. Als Satu Mare verder weg lag, had ik het niet gehaald. Met 87,25 liter in een tank van 90 liter, ben ik  net door het oog van de naald gekropen. Uiteindelijk scheelt het maar € 0,10/L bij Hongarije. Ik kan hier ook terecht voor het wegenvignet - 1 maand lijkt me te krap en 6 maanden zal ik hier ook wel niet rondzwerven. Voor € 36,16 ben ik gerust voor 3 maanden. Een hele administratie om in orde te geraken. Gehomologeerd document voor te leggen als er om gevraagd wordt, verteld men mij. Mijn ervaring in Bulgarije in gedachten (ik had mijn vignet niet op de inreisdag gekocht); bij de uitreis werd daar scherp op gecontroleerd. Je kunt maar beter in orde zijn.

Tegen 14 u, een uur moeten inleveren wegens andere tijdzone, ben ik op de P aan de Boulevard Transilvania geïnstalleerd - gps N 47.78758; O 22.88031. Een aanbevolen P volgens Park4Night maar het verkeersbord is nogal onduidelijk en alleen in het Roemeens. Gelegen aan de verhoogde dijk van de Someş bij een belangrijk verkeersknooppunt en shoppingcenter op een zucht van het centrum. Op de P voor auto's zijn er sorteervuilbakken. Geen andere voorzieningen zijn voor handen.


Voor het donker wordt, maak ik een verkennende wandeling in de omgeving. Op de dijk is een wandelpad aangelegd waarvandaan je een overzicht op de stad hebt. De grijze  grauwheid van de uniformiteit van de gebouwen langs de rivier doet sterk aan de communistische tijd denken. De aftandse voetgangersbruggen, indertijd zeer degelijk gemaakt, zijn gekenmerkt door betonrot en verwaarlozing. Het ziet er nog voldoende stevig uit om de oversteek te wagen. 

Wo 22 november 

Een hogedrukgebied leren we uit de weerkunde heeft gevolg op de temperatuur. In de late herfst betekent dat een gevoelige daling. Voeg daarbij een kille wind en je hebt alle ingrediënten om je af te vragen waarom ik niet naar het zuiden vlucht. In het zuiden waar ik mijn oog op heb laten vallen is het voorlopig ook niet koek en ei. 

In de juiste outfit wordt het nog een prettige wandeling in de omgeving. Mijn verkenning van de stad versterkt alleen maar het gevoel dat er overwegend verouderde gebouwen te zien zijn.

Een uitzondering is de meerkleurige Satu-Mare synagoge of Decebal-straat synagoge. 
Het werd aan het einde van de 19e eeuw in Moorse stijl gebouwd. Het heeft een drie-delige gevel, met naast de gevel het gebedshuis en de tempel. 

Satu Mare beschikt over een enorm winkelcentrum dat centraal in de stad ligt. Het is voor mij zeer uitzonderlijk om langs de verschillende boetieks te slenteren, die alle bekende merken aanbieden zoals 'bij ons'. Mijn wandelingen door de stad doen me beseffen dat de meeste lokale bewoners waarschijnlijk niet de middelen hebben om in het winkelcentrum te shoppen..

Dagen 3-9 - Do 23 - wo 28  november 

     Satu Mare - Baja Mare - 74 km

De afgelopen twee dagen bekruipt mij een déja-vue gevoel. Als ik de borden bestudeer, een afwijking bij mezelf die ik als kind heb ontdekt, een fascinatie voor opschriften, reclameborden, aankondigingen... Bij de meeste daarvan kan ik in grote lijnen begrijpen waar ze overgaan, wat ik bedoel leesbaar. Dat had ik in Portugal ook, tot je naar de mensen luistert en die hoort spreken, totaal gibberish, ik versta er geen jota van. Mijn mantra blijft, maak je de voornaamste beleefdheidsvormen eigen. Tot nu toe ben ik daar in Roemenië nog niet in geslaagd. Volledig mijn fout, uiteraard.

Een andere onzekerheid sluipt in mijn denken. Hoe staat het met betalingen? Ik hoor en lees de meest tegenstrijdige dingen. Tot nu toe heb ik mijn betalingen feilloos kunnen verrichten via mijn visakaart. Om op zeker te spelen pin ik maar voldoende liquide middelen.

Het wordt merkbaar kouder. Bij het ontwaken ontdekte ik een lichte rijm op de parking. De minder prettige temperatuur in de camper laat zich ook gevoelen. Kou is gezond, trek een extra trui aan. Ja dag Jan. Om die bijkomende gezelligheid te creëren, besluit ik een camping op te zoeken.

Zoals opgemerkt zijn de secondaire wegen zeer goed berijdbaar. In menig opzicht beter dan in Hongarije. Vooral door het minder intensief gebruik van zwaar transport overdenk ik tijdens mijn verplaatsing. Totdat ik overtuigd wordt van het tegendeel. Gisteren had ik al meegemaakt hoe paard en kar een realiteit in het wegverkeer zijn. Vandaag bij de traverse van een dorpje ervaar ik de clash tussen traditie en vooruitgang wel op een heel bijzondere manier. Voor mij twee paarden spannen, achter mij het ingehouden gebrul van de nieuwe tijd door een mastodont van de weg.  

Het doet aan Willem Vermandere denken : ju djuk, ju djuk nen perd. 


Dan word ik door mij gps naar de middle of nowhere gestuurd. Zeer waarschijnlijk verkeerde coördinaten ingegeven. Toen ik via mijn tablet op de 'juiste' weg werd gezet, bleek ik Baja Mare te moeten passeren. Ik moet dringend inkopen doen en kies daarvoor de Auchan. Ik heb een gang naar La Douce France. Gisteren de Carrefour, vandaag Auchan. 

Even overweeg ik om op de parking te blijven en de nacht 'uit te vriezen', zo dicht tegen de winter kan er nauwelijks sprake zijn van uitzweten toch? Uiteindelijk krijgt de drang naar enig comfort de overhand. 

Om 14 u draai ik Camping Balta Costin op - gps N 47.61038; O 23.45066 en begint een uurtje dolle pret. Ik word hartelijk ontvangen door Willy die me een mooi plekje toewijst aan de rand van de vijver. Er is elektra aansluiting voorzien, maar wegens de winter is het water afgesloten. We spreken een prijs van € 15 af en hebben een deal voor enkele dagen. Op de door regen verzadigde ondergrond rij ik mij compleet vast tijdens het installeren. Takelwerk moet eraan te pas komen, maar Johnny is daar volledig op voorzien. Achteruit slepen ging nog. Vooraan uittrekken levert problemen met de sleepoog, iets met de schroefdraad. Voorlopig geen beweging in de wagen te krijgen maar ik sta redelijk vlak. Wij twee door de wol geverfde zestig plussers laten het niet aan ons hart komen. In een rasechte zuidoost Europese traditie wordt de schnaps erbij gehaald, geen van beiden moet nog rijden en ik krijg alvast één Roemeense uitdrukking onder de knie, noroc (santé). 

Op deze plaats naar mijn hart wordt het steeds beter. De vrouw van Johnny heeft iets Roemeens voorbereid en het wordt smullen en likkebaarden. Johnny is ondertussen ook op pensioen (naar ik begrijp als autohandelaar op vooral West-Europa) en denkt erover om in een shuttle service te voorzien om een bezoek aan de bezienswaardigheden in de streek (waaronder enkele op de werelderfgoedlijst) aan te bieden. Een grandioos idee! Hij verontschuldigt zich (nergens voor nodig) dat hij morgen niet op het terrein zal zijn wegens de graduatie van zijn dochter als afgestudeerd dokter. Proficiat! 

Het mogen beleven van dergelijk avontuur en verwelkoming maakt het zwerverleven tot waar het werkelijk om draait. Menselijk contact in een schitterende omgeving. 

 Vr 24  november

Het weer kan verrassen. In plaats van de voorspelde nachtvorst kregen we een zachte nacht met als cadeau een aanhoudende regenachtige miezerigheid. Het resultaat van dit alles vertaalt zich in het vormen van poelen op een reeds oververzadigde ondergrond. Voorlopig vormt dit geen probleem, ik ben toch van plan enkele dagen te blijven. Zoals vandaag bijvoorbeeld. Een zeer nodige studie- en voorbereidingsdag is dringend aan de orde.  

Ik krijg geen enkel respijt. De regen blijft aanhouden en onder die omstandigheden zullen jullie mij het niet kwalijk nemen dat ik weinig zin heb om in regenjas onder de paraplu de streek te verkennen.

 Za 25 november

Prettig met open deur en raam van een eerste koffie kunnen genieten. Als de zon geleidelijk aan warmte begint uit te stralen is het reeds een geslaagde dag.

De tweede poging om de camper op hogere grond te krijgen, slaagt zonder verdere tegenslagen. Mijn nieuwe stek is op onverharde ondergrond, droog en vlak. Johnny toont de beelden van de bewakingscamera's en heeft mij blijkbaar op de voet gevolgd tijdens mijn verkenning van het terrein. Big Brother in Romania. Ik leer dat er niet echt een criminaliteitsprobleem is maar dat men toch op zijn hoede moet zijn voor dieven.

We spreken af voor een korte sightseeing in de streek met een bezoek aan enkele houten kerken in de omgeving.  

Johnny neemt me mee naar zijn geboortedorp Valea Chioarului, een van de vele dorpen in de landstreek Maramureş gekend voor de grote verscheidenheid van houten kerkjes waarvan diverse op de UNESCO werelderfgoedlijst staan.

Ik begrijp dat de eerste vermelding over de kerk uit 1603 stamt en de huidige kerk uit 1848. Het is nog altijd in gebruik vooral bij huwelijken en begrafenissen. Johnny heeft een prachtig stoute jongensverhaal over een klimpartij in de toren. Hij toont de plek waar hij als kleine jongen aan de voeten van zijn vader de eredienst probeerde te begrijpen.

Heel trots verteld hij tussen de band van zijn dorp met het Vlaamse Affligem waar ze mee verbroederd zijn. Ik begrijp dat hij of enkele leden van de familie een zeker affiniteit hebben met het abdijbier. Na het bezoek aan de kerk springen we binnen bij zijn broer, worden vergast met een plaatselijk gebrouwen schnaps en hebben het in de familiestokerij over het kleinschalig productieproces. 

We rijden naar het in een vallei gelegen Vălenii Șomcutei voor een bezichtiging van het als beschermd monument geclaseerd houten kerkje. Een pareltje van 17 de eeuwse houten bouwkunst. De plaatselijke gids weet allerelei bijzonderheden te vertellen maar het meeste gaat aan mij voorbij.

Dit kleine kerkje met de afmetingen van een kapel, blijkt nog in gebruik te zijn. Het vakmanschap dat nodig was om dit monument neer te zetten is helaas grotendeels verloren gegaan zoals deze nieuwsgierige toerist kan vaststellen. Alle verbindingen in hout zonder schroeven of spijkers. Opmerkelijk.

De streek is gekend voor speleologie. Voor een bezoek en verkenning van de grotten is het helaas het verkeerde jaargetijde.

We rijden nog naar de schoonmoeder om stoofappels op te halen en pikken op de terugweg ook de vrouw van Johnny op. 

Bij al dat gedraai en gekeer ben ik de oriëntatie volledig kwijt. Wel prettig eens rondgevoerd te worden en te kunnen genieten van het golvende heuvellandschap. Deze secondaire tussenwegen lijken me minder geschikt om met de camper te doen. Weinig uitwijk mogelijkheden bij eventueel tegemoetkomend verkeer.

Zo 26 november

Begroet worden door een warme zon spoort tot wandelen aan.



In de omgeving ligt een picknickplaats bij een vijver. Voor de lokale inwoners is het waarschijnlijk reeds te fris om er een gezellig uitje van te maken. Ik zie ook geen hondenliefhebbers die hun trouwe viervoeters vrij ruimte geven. Helaas niemand om een praatje mee te slaan. 





Eens in de open ruimte krijg ik vrij zicht op de bergen op de achtergrond. Op enkele is duidelijk sneeuw te herkennen. Volgens mijn inschatting moet dat de grens met Oekraïne zijn.





Traag kabbelt de middag voorbij tot we kunnen genieten van de zonsondergang.


Ma 27 november

Ik was van plan verder zuidwaarts te trekken maar verontrustende berichten over zware sneeuwval houden me nog even aan deze plaats gekluisterd. Niet dat dit bijzonder erg is natuurlijk.

Johnny is bezig het gras te maaien en komt mijn hulp inroepen bij het vertalen van een telefoongesprek. Of juister, hij geeft de telefoon gewoon aan mij. Een echtpaar is onderweg en zoeken een plaats om te camperen. Ik kan de camping zeker aanbevelen en we kijken naar hun komst uit. 

Het sympathieke koppel Nalia en Sam worden direct verliefd op de plek niet in het minst door de warme ontvangst van Johnny en mij. Oorspronkelijk uit Nieuw-Zeeland maar nu woonachtig in Perth Australië, voor ons droombestemmingen, voor hen gewoon hun thuis. Dit goedlachse tweetal neemt even een 'break' en toeren ongeveer 7 maanden in Europa rond. Om het plaatje helemaal compleet te maken, ze rijden met een nummerplaat uit de UK.

Onze Australische vrienden zijn dergelijke temperaturen niet gewoon. Als de schnaps erbij wordt gehaald is het ijs helemaal gebroken. Bij een licht sneeuwtapijt ontspint zich een klein feestje. Dat wordt compleet als Erika nog wat lekkers komt brengen.



Johnny is een vat vol verrassingen. Als muziekleraar op rust, bandleider bij de Cronos Band heeft een begenadigd muzikant niet anders nodig dan een blad uit een struik. Oordeel zelf.


Ook de 'Klassiekers' vormen geen enkel probleem. Met een beetje fantasie horen we de stem van Frank Sinatra op de achtergrond.



Di 28 november

Camperzwerven brengt enkele onvermijdelijke realiteiten met zich. Nalia en Sam hebben een afspraak in een garage voor noodzakelijke herstellingen. Mijn 'house on wheels' is aan een schoonmaakbeurt toe. De opgestapelde was moet dringend weggewerkt worden.

Ik moest en zou Johnny's kleine studio zien. Dat wordt uitgebreid met naar muziek luistern vooral van zijn groepje - de Cronos Band.

Ondertussen is de camper omgevormd tot een grote droogkast. Niet alles kan binnen en onder een afdak hoop ik dat de rest toch een beetje droog geraakt. 

Wo 29 november

Met dank aan de lichte sneeuwval valt de temperatuur nogal mee en is mijn buitenwas net niet stijf bevroren. Inmiddels is het meeste in de camper droog en kan het uitspreiden herbeginnen. Tussenin water tanken en filmpjes doorgestuurd krijgen terwijl er zich in mijn hoofd een verhaal begint te ontrollen.

Onze Australische vrienden krijgen te maken met een winterse kinderpret als ze leren sneeuwballen maken en daarmee ook bekogeld worden.

Alle winterse vrolijkheid ten spijt, is de realiteit van de dag dat we afscheid moeten nemen van Nalia en Sam. Niet iedereen heeft zeeën van tijd en we wensen hen behouden vaart en prettig vervolg van hun verblijf in Europa. Wie weet, ooit, tot ergens in Australië. 
Bedankt voor de enkele ontspannen uren die ik in jullie gezelschap heb mogen doorbrengen. Ontmoetingen als met jullie geven een extra tint aan mijn omzwervingen. Of zoals jullie zouden zeggen 'the icing on the cake'.

Ik moet nu toch beginnen werk maken van een iet of wat planning. Noord lijkt me geen goed idee. Oost is een mogelijkheid. Het zuiden trekt me wel aan. Roemenië is een land met zo'n natuur- en kunstpatrimonium dat het moeilijk ta capteren valt op één reis. Misschien moet ik op mijn voorjaarsterugreis wel de andere delen van Roemenië aandoen. 

Dag 10 - Do 30  november 

     Baja Mare - Cluj Napoca - 158 km

Een hoge luchtdruk heeft bezit genomen van de vallei met een open hemel en een stralende zon. Koud, ja, rond het vriespunt maar droog. Dé omstandigheden om verder te trekken. Ik kies voor richting zuid. Een verkenning van Transsylvanië.  

Het wordt even wachten op Johnny maar niet in ledigheid. Enkele 'huishoudelijke' taken afwerken, wagen servicen en op orde brengen. Camping Balta Costa kan ik meer dan warm aanbevelen. In de zomer moet het hier prachtig toeven zijn. Zeker als je van rust en vissen houdt. De camping leent zich uitstekend voor een verkenning van de streek. Het belangrijkste : Johnny staat met open armen klaar voor zijn gasten.

De zeer goede secondaire weg naar Cluj Napoca voert door de lage heuvels van Transsylvanië. Tot grote ergernis van mijn mede weggebruikers houd ik mij wel (min of meer) aan de maximum toegelaten snelheid. Ik mag al eens proeven van een stukje snelweg en de daarbij horende perikelen die ook aan Roemenië niet vreemd zijn. Even gaat het stapvoets wegens een ongeval bij een afrit.

Op mijn aanvankelijk gekozen standplaats, bleek de parking een ondergrondse garage te zijn. Ik vind een goed alternatief met Parkolo Sala Horia Demian aan de boorden van het kanaal - gps N 47.76610: O 23.56564. Met de opbouw van de kerstmarkt en de ligging aan een drukke toegangsweg, verdient de parking niet direct een trofee voor sfeer en gezelligheid. Dit gedeelte van de stad voelt heel hedendaags aan. Gelegen op 30 min wandelen van het centrum en op 10 min van een zeer modern shoppingscentrum.

Mijn verkennende wandeling brengt me aan de boorden van het Canalul Someşul Mic. Aan deze zijde van het kanaal is een park aangelegd met diverse sportfaciliteiten. Helaas is geen rekening gehouden met de camperaar. Een gemiste kans.

De gehaaste drukte van de grootstad staat wel in schril contrast met de landelijke stilte waar ik vandaan kom. Slik. Even wennen.

Dagen 11-13 - Vr 1 - zo 3 december 

     Cluj Napoca - Turda - 84 km

De eerlijkheid gebied mij te zeggen dat ik goed geslapen heb. Rond 23 u kwam de stadsdrukte tot stilstand. Wanneer je aan 8 u slaap voldoende hebt, stoort het niet dat om 7 u de hectiek weer volop op gang komt. Als om 8 u gemeentearbeiders met bladblazers de parking te lijf gaan is het helemaal gedaan met stilte en rust. Van de jonge mensen van de Technische Faculteit (op 100 m van mijn deur) heb ik helemaal geen last gehad. 

Alles wordt in gereedheid gebracht voor de kerstmarkt en professioneel aangepakt. Eeuwenoude tradities gaan hand in hand met hedendaagse aanpassingen. Er is aan elke leeftijdsgroep gedacht. Ik ga informeren wanneer de opening is. Tot 12 december blijven rondhangen lijkt me niet zo'n goed idee. De belangrijkste troeven van Cluj mogen dan de museums zijn, maar daarvoor kan ik ook geen 10 dagen blijven.  

Het arboretum ligt om de hoek en lijkt me geschikt voor een ontspannende wandeling. In volle herfst zijn het vooral de bruine tinten die overheersen. Het park kan bogen op enkele prachtige bomen die kreunen van ouderdom. 
Om aansluiting met het verleden te behouden is een houten kerk gebouwd in de traditionele stijl. Terwijl ik het kerkje sta te bekijken, wordt mijn oor getroffen door jeugdig gejoel. Er blijkt een jeugdtoernooi aan de gang te zijn met ernstige overgave van de deelnemers. Konden alle conflicten maar zo opgelost worden. Ik zie kinderen liever met ballen dan met bommen en granaten spelen.  

Tijdens de voorbereiding van mijn volgende traject op de PC blijkt Turda op 'slechts' 35 km te liggen. Ik voer de coördinaten in mijn gps en wordt prompt een 'alternatieve' snellere route opgestuurd. De traverse door het nieuwe stadsdeel gaat bijzonder vlot. Het rijden op de nieuwe autostrade nog vlotter. Totdat ter hoogte van mijn bestemming mijn gps gekke kuren begint te vertonen. Iedereen heeft dit ongetwijfeld ook eens ervaren. Tegenstrijdige aanwijzingen, routeaanduidingen die door elkaar lopen, kortom ik word volledig op het verkeerde been gezet. Het uitgestrekte Roemenië is België niet met elkaar snel opvolgende afritten, en ik 'mag' km omrijden.  

Turda is geen Cluj Napoca. Een grote bouwwerf met straten in slechte staat. Ik word keurig naar Camping La Foişor geleidt - gps N 46.56282; O 23.79649. Gelegen aan de rand van de stad in een rustige omgeving. Alle voorzieningen zijn aanwezig. Door de vriestemperatuur is het water afgesloten, wat bij noodzaak weer kan aangesloten worden. Er staan enkele bungalows op het terrein en ik mag daar gebruik maken van de douche. 

Het is even wachten op de komst van de eigenaar, Daniël. Ik word warm onthaald met een onvermijdelijke pálinka (de geestrijke drank op basis van pruimen). Alle faciliteiten zijn ter beschikking. Een volledig ingerichte kookhoek met alle denkbare apparaten. De fles pálinka gaat in de ijskast en ik moet mij maar bedienen. De warme gastvrijheid van de Roemenen doet je gelijk thuis voelen.

Een ander voorbeeld daarvan is de zwager (broer van de vrouw van) : Trajan. Bij enkele bekers glühwein word ik vergast op een masterclass Roemeense geschiedenis. Twee van zijn 'helden' springen eruit. Vlad de Impaler (bij ons beter bekend als graaf Dracula) en de 'vader des vaderlands' Nicolae Ceaușescu. Ik leer dat laatstgenoemde een zeer aparte en bevoorrechte plaats in het Oostblok innam. Een beetje zoals Tito in Joegoslavië. Hij heeft nooit de legering van Sovjettroepen toegestaan en ook de doortocht van troepen over Roemeense grondgebied geweigerd. Ik krijg te horen dat de kwaliteit van het onderwijs bijzonder hoog was (Johnny was daar ook lyrisch over). Ik krijg geen hoogte van waarom de bevolking zich uiteindelijk tegen hem keerde en zowel hem als zijn vrouw standrechtelijk werden geëxecuteerd (een gebeurtenis die ik mij nog goed herinner uit het nieuws). Ik heb niet de indruk dat hij zeer warme gevoelens ten opzichte van Europa koestert. De spreiding van migranten stuit op veel tegenstand. Dat was in Hongarije ook al zo. De mislukking van het 'Wir schaffen das' moeten 'we' nu ook maar zelf oplossen. Tja, wat moet je daar op zeggen? Ik krijg een 'gouden tip' : misschien moeten 'we' het voor migranten minder aantrekkelijk maken naar 'onze contreien' af te zakken. Net zoals in Hongarije kunnen Moslims op weinig sympathie rekenen. Wij kennen de zegeningen van een Islamitisch bestuur uit eerste hand, klinkt het. Merkwaardig dat na eeuwen van bevrijding van het Ottomaanse juk de 'schrik' er nog altijd inzit. Europa heeft nog veel werk en zal met de gevoeligheden van de diverse bevolkingsgroepen binnen de grenzen moeten leren rekening te houden. Het arbitrair 'opleggen' van 'regels' uit Brussel kan op weinig begrip rekenen bij mensen die zich nog ontworstelen aan een communistische dictatuur. 
Gelukkig kunnen we terugvallen op 'luchtere' thema's als we reisverhalen kunnen uitwisselen en nieuwe gasten kunnen verwelkomen. Een jong echtpaar met twee kleintjes. 

Za 2  december 

Waarschijnlijk omdat ze twee kleintjes hebben, zijn mijn buren reeds vroeg in de weer. Nog voor ik een praatje kan slaan zijn ze vertrokken. Nu ik toch wakker ben, is het genieten van mijn boek bij een pot koffie. Daarna de blog bijwerken en wat correspondentie met het thuisfront verwerken.

Ik heb trek in een versnapering en stap door de velden richting shoppingcentrum. De snelstromende Areş snijdt Turda in twee. Waar vroeger enkele fabrieken hebben gestaan, zijn nu de grote merken vertegenwoordigd en doen een beroep op de kooplust van de plaatselijke bevolking. Zaterdagmiddag is blijkbaar ook de koopjesdag. Ik heb de indruk dat de plaatselijke bewoners iets bewuster met hun financiën omspringen. Ik zie weinig tot geen volgeladen karren.


Met mijn goed gevulde rugzak (buiten de taal, is het assortiment in de Lidl vergelijkbaar met bij ons, al heb ik de indruk dat de prijzen hier scherper zijn) slenter ik nog even door de buurt. De weginfrastructuur moet dingend aangepakt worden. De huizenblokken mogen er dan iet of wat uniform uitzien, de buurt geeft een levendige en verzorgde indruk. 


Bij het invallen van de duisternis, krijg ik er een nieuwe camperaar bij. Alles is keurig afgesloten en ik zie geen beweging. De kennismaking zal voor morgen zijn. Met een Engelse nummerplaat verwacht ik geen taalbarrière.  

Zo 3  december 

Mijn mede camperaar blijkt ook tot de vroege vogels te behoren. Onder het voorwendsel van een frisse neus halen, raak ik toch in gesprek. Net als mezelf willen ze vandaag de Salina bezoeken en dan doorrijden naar Hongarije. Wegens de verstrengde maatregelen rond de Brexit (beperkt verblijf op het Europese vasteland) is de zwerfmarge eerder beperkt. Tja, dat werkt helaas in twee richtingen - iets wat veel Britten gemakshalve over het hoofd zien. Have a nice trip and keep it safe in nothern Europe. There is a lot off snow for the moment. 

De zoutmijn
van Turda bevindt zich in het Durgău-Valea Sărata-gebied van Turda op 4,3 km of 1 u stappen vanaf de camping. De ingang van de zoutmijn werd in 2010 gebouwd in het toeristische centrum Salina-Durgău en geeft toegang tot de Franz Josef-galerij. De Turda-zoutmijn is opgenomen in de lijst van historische monumenten in de procincie Cluj.



Geologische gegevens


De zoutafzettingen in Translylvanië werden 13,5 miljoen jaar geleden gevormd, in een ondiepe zee en onder een tropisch, zeer heet klimaat. De zoutlaag strekt zich overal uit in de ondergrond van Transsylvanië, met een dikte van ongeveer 400 m. De dikke lagen sediment die later bovenop de zoutlaag werden afgezet, drukten met een enorm gewicht op de kneedbare laag (elastisch) zout, die zwakkere delen van de aardkorst zocht aan de rand van Transsylvanië, waar het opsteeg in de vorm van paddenstoelen met een hoogte van meer dan 1.000 m, vaak zelfs tot aan de oppervlakte van de aarde (het geval van de hierboven genoemde plaatsen met oude zoutwinningen). In Turda heeft de zoutzwam een hoogte van ongeveer 1.200 m (volgens recente boringen).

Geschiedenis

Betrouwbaar archeologisch bewijs van zoutwinning in Durgău-Turda bestaat uit de pre-Romeinse periode (50 v.Chr.-106 n.Chr.). De Romeinen (106-274 n.Chr.) exploiteerden zout in Durgău in piramidale kamers van 17-34 m diep en 10-12 m breed. Naast het zoutmassief van Durgău exploiteerden de Romeinen ook het naburige zoutmassief van Băile Romane (in het gebied van het huidige zwembad). Volker Wollmann benadrukt in zijn monografie over mijnbouw de aanwezigheid van een Romeins fort in de onmiddellijke nabijheid van zoutafzettingen. Zout was voor de Romeinen zeer belangrijk. Een deel van de soldij van de legionairs werd in zout 'betaald' – de achtergrond van ons woord salaris. Het Romeinse kamp van Potaissa verdedigde de zoutmijnen van Turda. De Romeinen werkten alleen aan de oppervlakte, in vierhoekige kuilen, tot een diepte van 12-15 m, van waaruit zout gemakkelijk kon worden verwijderd op gladde dekken en met eenvoudige hijsinrichtingen, waarna ze het verlieten en een andere begonnen. Zo wonnen de Romeinen overal in Transsylvanië zout en werden de verlaten opgravingen meren.

Na de terugtrekking van de Romeinen in 274, tot in de elfde eeuw, is er geen definitief bewijs dat de zoutwinning doorging.

In het eerste document dat tot nu toe bekend is met betrekking tot het zout van Turda, uitgegeven door de Hongaarse kanselarij in 1075, worden de gebruiken van de zoutmijnen van Turda (Torda) genoemd op een plaats in de buurt van de rivier de Arieş. Dit douanepunt bevond zich in de buurt van de voormalige Romeinse brug (gebruikt gedurende de Middeleeuwen, tot het einde van de achttiende eeuw), op de plaats van de latere versterkte nederzetting Szentmiklos (St. Nicolaas).

In de dertiende eeuw wordt het bestaan van de Durgău-Turda-mijn expliciet genoemd. Zo kreeg het kapittel van het bisdom Transsylvanië op 1 mei 1271de "zoutmijn van Durgău-Turda (Dörgö-Torda)".

Oostenrijks-Hongaarse periode

Tijdens de Hongaarse overheersing van de Turda-zoutmijn van de 15 de tot 18 de eeuw werden in Durgău een aantal van 4 ondergrondse ogivale mijnen geopend: Katalin mijn, Horizon mijn, Felsö-Akna mijn en de Joseph mijn..

De vestiging van de Habsburgse (Oostenrijkse) macht in Transsylvanië aan het einde van de zeventiende eeuw en de toename van de materiële behoeften van de samenleving, zorgden vooral, vanaf de tweede helft van de zeventiende eeuw, dat het belang van winningsindustrieën (inclusief zoutwinning) aanzienlijk toenam. De zoutmijn van Durgău-Turda viel direct onder het Oostenrijkse bestuur.


In 1690 begon de opening van de Theresa Mijn, in de vorm van een klok - 76 m diep, 167 m basale omtrek. Er volgden nog 2 klokvormige zoutmijnen Anton - 63 m diep, 129 m basale omtrek en Cojocneană - 122 m diep, 234 m basale omtrek. Daarna 2 mijnen met een modern trapeziumvormig profiel (Rudolf en Ghizela). In 1857 onderschepte de opsporingsgalerij van de nieuwe Ghizela-mijn, onverwachts een onbekend oud mijnwerk. Het doel en de datering van dit oude werk (waarschijnlijk een waterput) is onzeker (Romeinse tijd of vroege middeleeuwen).

De mijn vandaag

Tussen 1853 en 1870 werden de eerste 780 m van de Franz Josef-toegangsgalerij gegraven (om het transport van zout naar de oppervlakte te vergemakkelijken), en tegen het einde van de negentiende eeuw werd nog eens 317 m gegraven, waarbij de uiteindelijke lengte van 917 m werd bereikt, waarvan 526 m in de omringende steriele rotsen en 391 m in het zoutmassief. 850 m (67 m zijn ontoegankelijk) zijn te bezoeken.
Twee liften of twee schachten van 13 verdiepingen brengen de bezoeker in de grote hal van de Rudolf Mijn.

De basis meet 85x50 m en ligt 72 m onder de grond. In deze ruimte komen kleine en grote bezoekers aan hun trekken bij diverse ontspanningsmogelijkheden - gaande van minigolf en bowling over biljarten en tafeltennis tot een rit in een reuzenrat. Liefhebbers van roeien kunnen verder 48 m afzakken naar het lager gelegen meer in de Theresa mijn - op 120 m diepte.

De ontginning van zout werd in 1932 stopgezet. 

Alleen al het uitzicht, de afdaling en de terugweg zijn een attractie op zich. Ik kon ervaren dat het in het weekeinde inderdaad ontzettend druk is.

Op de terugweg (50 min), overwegend in dalende lijn kun je nog een impressie opdoen van een historische afgraving. De inzinking vormt in tijdens de regen een kleine vijver.

Terug op de camping is de hele familie bij elkaar. Ik krijg de suggestie om de Cheile Turzii (Engten van Turda) te bezoeken. Op een boogscheut van Turda verwijderd te midden in een natuurpark. Dit klinkt als muziek in de oren en doet mijn natuurhart sneller slaan.

Dagen 14-15 - Ma 4 - di 5 december 

     Turda - Cheia - 13 km

Aanvankelijk was ik van plan om het bezoek aan het natuurpark met de fiets te doen. Een verkenning op Google leverde de locatie van een camping op en via Park4Night kon ik de bevestiging krijgen dat wegens het 'droge' weer de camping mij kon ontvangen. Na servicen van de wagen was de korte verplaatsing vlug gemaakt. 

Eenmaal de verstedelijking achter mij gelaten, was het een hele verademing te kunnen afdalen in een schilderachtige vallei. Gelukkig is het einde seizoen en kom ik niet terecht in een kermisachtige toestand. De natuur is er voor iedereen en verpozing moet mogelijk zijn maar ik vrees dat er in de zomer eerder sprake is van een festivalsfeer. De plaats voor mij alleen hebben is nu ook weer niet nodig.



Tijdens het wachten op de eigenaar kan ik al een 'proeven' van de omgeving. Volgens de gids behoren de engten tot de mooiste van Roemenië. Zoveel beloofde schoonheid verdient het behoedzaam te worden benaderd. Dat zal voor morgen zijn.

Tot mijn aangename verrassing wordt het weer steeds beter. In de beschutting van de wagen kan ik mij koesteren aan een warmte gevende zon.
De mooi aan-gelegde Camping Cheili Turzii - gps N 46.56077; O 23.69226 heeft alle voorzieningen. In de winter is het water afgesloten en bijgevolg de toilet- en doucheruimte. De overdekte kantine ruimte heeft alle comfort waar vrijelijk gebruik van kan gemaakt worden. Het zicht is fantastisch. De camping is zeer centraal gelegen voor een verkenning van het park. Dé reden waarom men naar hier komt.

Het ondergaan van de zon gaat hand in hand met het toenemen van de duisternis. Als de nacht valt en ik een frisse neus wil halen, wordt ik begroet door een heldere sterrenhemel. De vrieskou staat me niet toe daar lang van te genieten. Voor het eerst geeft mijn thermometer een onder nul temperatuur aan. 

Di 5 december

De temperatuur wordt langzaam positief en de zon doet een poging warmte toe te voegen. Voor de zekerheid duffel ik mij toch maar goed in. Het drielagen principe.

Cheili Turzii
of de Turda Gorges zijn een beschermd gebied van nationaal belang. Ze hebben een lengte van 1.300 m en een wandhoogte tot 200 m. De kloof beslaat een oppervlakte van 324 ha met 100 km wandelpaden en werd gevormd door de erosie van Jura-kalksteenrotsen door de rivier de Hăşdate.
Ik ga me aanmelden bij de Ranger die me een goede beschrijving geeft van de mooiste wandelcombinatie in het park. Het grootste deel van de route moet ik de rode stip op het witte veld volgen en dan via de rivier het rode kruis op wit vlak. Deze rood-witte aanduidingen geven mij wel een prettig gevoel. Het moeten ten slotte niet altijd streepjes zijn. Het eerste deel van de wandeling gaat redelijk steil omhoog door het bos tot op het plateau. Alvorens weg te draaien controleer ik nog even of mijn wagen nog altijd veilig staat.

Vanaf het plateau krijg je een indrukwekkend zicht op de kloof. Drone beelden zouden dit prachtig stukje natuur pas echt tot leven kunnen brengen. Ik probeer toch te genieten en de zichten op me te laten inwerken. Een bankje daarbij zou best handig zijn.                                                                                                               Met kinderen zou ik toch maar opletten. Er staan geen waarschuwingsborden of andere veiligheidsvoorzieningen. Voor je het weet tuimel je zo de afgrond in.


De afdaling naar de ingang van de kloof verloopt zeer goed. Het pad is goed begaanbaar en duidelijk bewegwijzerd. Op één van de lagere hellingen kruis ik het pad van een schaapherder met kudde. De hond houdt een oogje in het zeil. Ik vermoed één oog op mij gericht het ander op de kudde. 
Bij het betreden van de eigenlijke kloof begint een compleet andere wandeling. Veel uitdagender. Gelukkig heb ik stevige wandelschoenen en een wandelstok als hulpmiddelen. Naast prachtige zichten biedt het park ook een grote verscheidenheid aan vogels. Ik heb enkele geluiden opgevangen maar wat bij wie hoort kan ik niet thuisbrengen. 
Turzii biedt een Karstlandschap in een zeldzaam ruwe wildernis: hoge en steile kliffen, scherpe bergkammen, stenen torens, steenachtige valleien, puin, bogen, enz.
In het gebied bevinden zich ook enkele grotten waarin bewoning is aangetoond. Sommige zouden teruggaan tot het Paleolithicum van 600.000 jaar geleden.


De kloof biedt ook aan de meer sportieve medemens voldoende uitdaging. Een zeer afwisselend pad. Soms breed op andere plaatsen moet een via ferrata gebruikt worden.  Op diverse plaatsen moet de rivier overgestoken worden, soms op vaste bruggen soms op zwevende. Zaak is, zeker te zijn van je stap. Elke stap!



Onderweg kom ik een groepje scholieren tegen. En ik die dacht alleen rond te zwerven.


Al bij al een schitterende wandeling. Bij het verlaten van het park ga ik mij afmelden bij de Ranger. Hij is zeer verbaasd mee 'reeds' terug te zien. Ik heb de voorziene wandeltijd van 4 u met een uur ingekort. 

Ik ben ruim voor het donker thuis en gebruik het resterende daglicht om de wagen schoon te maken en mijn wintertapijt te leggen. Zeer tevreden kijk ik op deze geslaagde dag terug!


Dagen 16-19 - Wo 6 - za 9 december 

     Cheia - Biertan - Sighişoara - 154 km

Ik kijk uit naar de verdere verkenning van Moldavië.  Enkele versterkte kerken en dorpjes staan op de UNESCO werelderfgoedlijst. Voldoende reden om me te verplaatsen.

De weg naar Biertan blijft rond de 300 m hoogte hangen. We mogen al eens op de autostrade Brasov - Boekarest. Bij het wegdraaien van de 14 en het opdraaien van de 141B  komen we in een andere wereld terecht.

Ik vind een plaats op de Parking : gps N 46.13639;O 24.52055 aan de voet van de versterkte kerk te Biertan, gelegen aan het centrale plein. Mijn aanvankelijke idee was om na het bezoek hier te overnachten, maar gebrek aan gezelligheid en vooral voorzieningen doen met besluiten om een parkeerticket voor 'slechts' 2 u te nemen aan de verwaarloosbare prijs van RON 6 (€ 1,32). 


Om een indruk te krijgen van het hoe en wat wandel ik rond te 'versterkte kerk'.

Achtergrond

Biertan werd gesticht door Transsylvanische Saksen in het middeleeuwse Koninkrijk Hongarije. Het was toegestaan een markt te organiseren en te concurreren met Medias en Moşna. Het was ook de zetel van de Saksische Lutherse Kerk van 1572 tot 1867. Het doel van de versterking was om veiligheid te garanderen tijdens een belegering. Dit verklaart de uitgebreide kerk en haar verdedigingswerken.


Vestingwerken

De koning verleende de stad het recht om wapens te dragen wanneer het Ottomaanse leger de omgeving angst aanjoeg. De Transsylvanische Saksen kozen ervoor om in plaats van forten en muren rond de steden te bouwen, om de kerken te versterken. De kerk heeft drie rijen buitenversterkingen die door poorttorens met elkaar verbonden zijn, negen in totaal. De eerste, met vier torens, dateert uit de 14 de eeuw; de tweede werd samen met de kerk gebouwd en heeft een reeks versterkende bogen. De derde, ook met torens, stamt uit de 16 de en 17 de eeuw.

De klokkentoren (M) ten noorden van de kerk dient ook als poort binnen de binnenste vestingwerken. Het is vier verdiepingen hoog en heeft houten kantelen en borstweringen. De klok bevindt zich boven het piramidevormige dak. De mausoleumtoren (L) bevat de grafstenen van de priester die de kerk bouwde, evenals de bisschoppen die in Biertan begraven liggen. De katholieke toren (R) werd gebruikt door de weinige Saksen die zich niet aan de Reformatie hielden, maar hun rooms-katholieke geloof behielden.

Kerk

De hallenkerk met drie beuken was de laatste dergelijke kerk die in Transsylvanië werd gebouwd. Gebouwd tussen 1486 en 1524 op de plaats van een eerdere Romaanse kerk en opgetrokken in laatgotische stijl met renaissance-accenten. De layout werd beperkt door het heuvelachtige landschap. Het koor is 18 m lang, met een ribgewelf plafond, terwijl de drie beuken van gelijke hoogte ook ribgewelven hebben. Een verdedigingsniveau boven het koor heeft borstweringen en kantelen. Een tweede, houten, verdieping werd in 1803 afgebroken. 


Het veelluik altaarstuk heeft 28 panelen die tussen 1482 en 1513 zijn gemaakt door een schilder die waarschijnlijk in Wenen of Neurenberg is opgeleid.


De stenen preekstoel, waarop in reliëf uitgehouwen taferelen te zien zijn, dateert uit 1523. 
De koorbanken vertonen prachtig houtsnijwerk maar zijn dringend aan conservering- en herstelwerken toe.
De rijkelijk versierde deur van de sacristie heeft een complex slot, tentoongesteld op de Wereldtentoonstelling van 1889 in Parijs. Het centrale systeem blokkeert de deur op dertien punten, waardoor de veiligheid van de kostbaarheden in de sacristie werd gegarandeerd.

Het terrein bevat een "huwelijksgevangenis" waar paren die wilden scheiden werden opgesloten, zodat ze er zeker van konden zijn dat ze hun huwelijk wilden beëindigen. De opsluiting duurde twee weken, hoewel het paar eerder kon vertrekken als ze zich verzoenden. Ze moesten een eenpersoonsbed, bord en lepel delen. Gedurende de drie eeuwen dat bisschoppen in Biertan verbleven, scheidde slechts één echtpaar.


Terwijl ik op het terrein rondslenter raak ik in gesprek met een lokale gids die een bejaard echtpaar uit Australië op een rondreis in Roemenië begeleid. We zijn het er over eens dat Biertan een pareltje is dat gekoesterd moet worden. Haar aanstekelijk enthousiasme over het kunsthistorisch patrimonium doen me reikhalzend uitkijken naar wat Roemenië nog te bieden heeft.

 Het Australische echtpaar wens ik nog enkele 'warme' dagen toe.

Er is geen betere manier om afscheid te nemen van dit pittoreske dorp dan met een schilderachtig zicht. Een bezoek om in te kaderen.

Onder een stralende zon laat ik Biertan achter mij voor de korte verplaatsing van 30 km naar het oostelijk gelegen Sighişoara.

Eerst beland ik in een aanpalende straat zonder toegang tot de camping. Een buurtbewoner legt mij met veel armgezwaai uit dat ik de andere straat moet nemen. Uiteindelijk raak ik bij de toegangspoort van Camping Aquaris - gps N 46.22297; O 24.79655. Op dit ingesloten terrein is er ruimte voor 4-6 wagens - afhankelijk van de tentbezetting. Alle voorzieningen zijn voorhanden, ook een zwembad - alleen in de zomer helaas. De vriendelijke beheerder laat mij toch binnen. Ik krijg een e-button om binnen en buiten te raken en heb de plaats verder voor mij alleen. Op een zucht van het centrum en op 450 m een Lidl. 

Do 7 december

Moet een zwervend blogschrijver soms overwerken? De vraag stellen is ze beantwoorden. Af en toe betrap ik mezelf op nachtbraken (voor de vertaling = diep in de nacht doorwerken). Bij zo'n fascinerend verhaal als Biertan vind ik dat niet erg. Soms moet je nu eenmaal de vraag stellen : waar kijk ik naar en wat is het historisch-cultureel belang? Ik ben niet weinig trots op mijn nachtwerk.

Op een bepaalde leeftijd kun je dit niet ongestraft doen. Na een korte niet al te verkwikkende slaap heb ik een zwaar hoofd. De handelingen volgen elkaar in vertraagde modus op. Het aanhoudende enerverende getik van regendruppels op mijn dak verhogen ook niet bepaald de sfeer.

Het miezeren houdt op en ik maak mij klaar voor een wandeling langs de rivier Târnava-Mare. Dat valt dik tegen. Er is geen verhard wandelpad en dra sta ik in het slijk te ploeteren. Het wordt een korte wandeling. Dan maar langs de begaanbare promenade op zoek naar een pinautomaat. (Als je naar Roemenië komt, zorg voor voldoende cash, in Euro wel te verstaan, de omrekening in contante lei valt altijd ten nadele uit). Kaartbetalingen volgen de officiële omrekenkoers en vormen geen probleem. 
Uit pure balorigheid trek ik richting Lidl om mij te voorzien van snacks voor het organiseren van een vervroegd weekeinde feestje. Tussendoor beslis ik het bezoek aan het historische centrum uit te stellen tot morgen.

Zalig toch, je te kunnen verliezen in een boek bij een natje en een droogje, tot de oogjes dichtvallen en ik horizontaal moet gaan.

Vr 8 december

Een realiteit in het leven is dat omstandigheden niet altijd optimaal rooskleurig zijn. Bij een zware bewolking kan er moeilijk sprake van veel kleur zijn. Zowel in verleden als heden moe(s)ten de lokale bewoners het weer nemen zoals het is. Zo ook de toerist. Enfin, ideaal of niet ik zet uit voor een verkenning van de 'oude' stad.

Sighișoara

Is een gemeente in de historische regio Transsylvanië met volgens de volkstelling van 2021 23.927 inwoners. Het is een populaire toeristische bestemming vanwege de goed bewaard gebleven oude stad, die op de werelderfgoedlijst van UNESCO staat.


In Oost-Europa en Zuidoost-Europa is Sighișoara een van de weinige vestingsteden die nog bewoond zijn. De stad bestaat uit twee delen. Het middeleeuwse bolwerk is gebouwd op de top van een heuvel en staat bekend als de Citadel (Cetatea). De benedenstad ligt in de vallei van de rivier de Târnava Mare.


Vanaf het midden van de 12 de eeuw werden Duitse ambachtslieden en kooplieden, bekend als de Transsylvanische Saksen (Siebenbürger Sachsen), door de toenmalige koning van Hongarije, Géza II, uitgenodigd om zich in Transsylvanië te vestigen en de grens van zijn rijk te verdedigen en de economie van de regio te verbeteren. De kroniekschrijver Krauss vermeldt een Saksische nederzetting in het huidige Sighișoara in 1191. Een document uit 1280 vermeldt een stad gebouwd op de plaats van een Romeins fort als Castrum Sex of "zeszijdig kamp", verwijzend naar de vorm van het fort van een onregelmatige zeshoek.

De stad speelde eeuwenlang een belangrijke strategische en commerciële rol aan de randen van Midden-Europa.. Sighișoara werd een van de belangrijkste stedelijke centra van Transsylvanië, met ambachtslieden uit het hele Heilige-Roomse Rijk die de nederzetting bezochten. De Duitse ambachtslieden domineerden de stedelijke economie en bouwden de vestingwerken die deze beschermden. Elk gilde werd geacht in te staan voor de bouw van de belangrijke verdedigingstorens. Geschat wordt dat Sighișoara in de 16 de en 17 de eeuw maar liefst 15 gilden en 20 handwerkafdelingen had.

De Walachijse woiwode (graaf) Vlad Dracul (R), ja, ja inderdaad dé Dracula (vader van Vlad de Spietser), verbleef in ballingschap in de stad  (1431-1435) in het hoekhuis waar nu een souvenirshop is gevestigd (L). Hij liet munten slaan (iets wat het monopolie van de Hongaarse koningen was) en gaf het eerste document uit met de Roemeense naam van de stad, Sighișoara. Die naam wordt voor het eerst geattesteerd in 1435 en is afgeleid van het Hongaarse Segesvár, waar vár 'fort' is.

De huizen in de citadel van Sighișoara tonen de belangrijkste kenmerken van een ambachtsstad. Er zijn echter enkele huizen die tot het voormalige patriciaat behoorden, zoals het Venetiaanse huis en het Huis met gewei.


De Kerk op de Heuvel


Naast de kerk op de heuvel is een middelbare school gevestigd die in de loop der eeuwen aan de geldende behoeften is aangepast. Om er te komen kunnen studenten sedert 1642 gebruik maken van een overdekte trapgallerij.

De Kerk - Roemeens Biserica din Deal, Duits Bergkirche. Deze kerk is het belangrijkste monument van religieuze architectuur in Sighisoara en is een van de grote kerken van Transsylvanië, de op twee na grootste. Gelegen op een hoogte van 429 meter, domineert de kerk door zijn omvang de hele stad en is ze bijna vanuit alle richtingen van grote afstand zichtbaar. De meeste onderzoekers zijn van mening dat een aantal architectonische details, zoals een enigszins verkeerd uitgelijnde positie van de klokkentoren en het koor, een evolutie in fasen, gedurende meerdere eeuwen, in de bouw van deze kerk aantonen.





Vooral het kerkhof getuigt van een eeuwenlange aanwezigheid van Duitstalige inwoners. De herinnering aan sommige overledenen lijkt wel zeer vervaagd.

Rondwandelend op het kerkhof vind ik vooral graven uit het einde 19 de begin 20 ste eeuw. Af en toe een recenter graf. Met ongeveer 1,5 % van de huidige bevolking met Duitse achtergrond is dit te verwachten natuurlijk.

De klokkentoren

Roemeens : Turnul cu Ceas, Duits : Der Stundturm is de belangrijkste toegangspoort tot de citadel, bewaakt door de kleermakers. Met zijn 64 meter hoogte is de toren zichtbaar vanuit bijna elke hoek van de stad. Het doel was om de hoofdpoort van de citadel te verdedigen en diende tot 1556 ook als stadhuis. Nu wordt het beschouwd als een van de meest expressieve klokkentorens in heel Transsylvanië.

Pittoreske zichten wisselen af met strak eenvoudige handwerkhuizen.

De veelkleurigheid van de gebouwen beschermt de stad tegen een grauw grijze uitstraling.


Rondwandelen in de luchthartige rommelige nonchalance bij een levendige dynamiek geeft de stad iets authentieks. Op veel plaatsen moet het er in de middeleeuwen net zo hebben uitgezien. Ik hoop dat deze uitstraling behouden kan worden. Zeer terecht als UNESCO werelderfgoed erkend.





De tijd aan het bezoek van dit pareltje is wel besteed. Spijtig dat veel zaken gesloten zijn. Een drankje meepikken in een middeleeuwse kel-der zag ik wel zitten.



Het wordt helaas op mijn alleentje aperitieven in de ingeslotenheid van de camping.

Za 9 december

Dat late doorwerken wordt een slechte gewoonte. Ik mag dan een nachtmens zijn, zonder slaap gaat het ook niet. Kortom. Ik wil uitslapen en er een klassiek camperdagje van maken.

Tussen de bedrijven door, werk ik iet of wat van een planning uit. Niets op de lange termijn, eerder voor de komende 10 dagen. Het vinden van open campings is geen sinecure maar het lukt en is een hele geruststelling.

Het is zaterdag en feestklanken waaien mijn richting uit. Voldoende aanlokkelijk om op verkenning te gaan. De dolle pret speelt zich af rond een openlucht schaatspiste. Rondjes draaien is niet echt aan mij besteed. Tussen de schaatssessies door wordt de piste klaargemaakt voor de volgende groep. De overtollige sneeuw wordt over de balustrade gegooid wat aanleiding geeft voor een andere universeel wintergegeven. Ik wil liever niet uitvinden wat ze zouden denken om mee te doen met sneeuwballen gooien naar mensen die ik niet ken. Zoals het mijn 'rijpe' leeftijd past, kijk ik glimlachend toe op die jeugdige vrolijkheid. Helaas nog geen open kerstmarktstalletjes en na wat rondslenteren keer ik huiswaarts. 


Dag 20 - Zo 10 december 

     Sighişoara - Viscri - 42 km

Tijdens het servicen van de wagen krijg ik van de eigenaar tegenstrijdende signalen. Wil hij mij nog een beetje houden of mij verlokken om in de zomer terug te komen? Dat er dan met het openen van het zwembad meer animo zal zijn, wil ik gerust aannemen.

De korte verplaatsing verloopt zeer vlot, alleen merk ik niets van de beloofde zonneschijn. De bewolking ziet er stevig dik uit en een laagstaande zon heeft daar waarschijnlijk veel moeite mee.

Eens we van de secondaire weg afdraaien en steeds dieper in het lage heuvellandschap van Transsylvanië binnendringen, nemen de sporen van landbouw toe.

Bij het binnenrijden van Viscri worden we afgeleid naar de parking aan de rand van het dorp - gps N 46.05779; O 25.09432. Deze onverharde bijna vlakke parking heeft op één enkele vuilbak na geen voorzieningen. Bij het installeren ben ik voorlopig de enige gebruiker. Ik zet me naast het bordje met de verwijzing : centrum 6 min.
Dit is een ruime gemengde vrije parking. 


Viscri

Wat maakt een bezoek aan Viscri zo speciaal? Het is een goed bewaard gebleven Saksische boerenburcht, die binnen zijn muren een van de weinige romaanse kerkzalen uit 13 de eeuw omvat. De afgezonderde ligging van de nederzetting verklaart ook de relatief late verschijning ervan in documenten. Pas in 1231 verschijnt het als een schenking van koning Béla IV aan "Corradus et Danielem", zonen van Johannes, en in 1400 verschijnt "Alba ecclesia" (alias Viscri) in een register van plaatsen voor de betaling van belasting die verschuldigd is aan het bisdom van het graafschap Rupea (Kosd). Rond 1500 wordt Viscri vermeld als een van de vrije gemeenten van de zetel van Rupea, met 51 huishoudens, drie herders, een leraar en twee armen. Hier, net als in andere gemeenten, bevestigt de ouderdom van de kerk dat de vestiging van Duitse kolonisten ontstond aan het einde van de 12 de eeuw toen het westelijke deel van de toekomstige zetel van Rupea werd gekoloniseerd.

Rondwandelen in Viscri is een andere wereld binnenstappen. Het doet mij denken aan de dorpjes langs de Semois in Waals België vijftig jaar geleden.  Panden worden gerestaureerd, de nutsvoorzieningen van de 21 ste eeuw krijgen ingang. Belangrijke buitenlanders dragen bij aan het behoud van de authenticiteit van het dorp. HRH King Charles III of England heeft één van de panden onder zijn beschermende vleugels genomen.



De charme van een ongecompliceerd leven dat zich geleidelijk aanpast aan de moderniteit. Met enig weemoed ervaar ik de vreugde van het eenvoudige. Hoe lang zal de plaatselijke bevolking kunnen weerstaan aan de onvermijdelijk 'vernieuwing'? Het saneren van de grachten, het verharden van de rijweg het verdringen van de boerenerven uit de dorpskern? Voor de toerist hoeft het niet. Laat ons hopen dat de plaatselijke bevolking oog blijft hebben voor het unieke van hun samenleving.

De versterkte kerk 

Men komt vooral naar Viscri voor een bezoek aan de 'Weerkerk'. Dit is een plaats van aanbidding van de Evangelische Kerk van de Augustaanse Confessie in Roemenië. Het werd gebouwd door de Duitse gemeenschap, de Transsylvanische Saksen, in de dertiende eeuw op basis van een oude Romeinse basiliek uit de twaalfde eeuw. 
Oorspronkelijk rooms-katholiek, werd de versterkte kerk na de protestantse Reformatie luthers.


De kerkzaal werd gebouwd door de Szeklers en werd later overgenomen door de Saksen. 

Het vrouwenbalkon (niet toegankelijk) wordt ondersteund  door van ouderdom barstende polychrome houten pilaren.

Zowat alles in de kerk kraakt en piept van eerbiedwaardige ouderdam.

Het is mogelijk de toren te beklimmen (op eigen risico). Deze welhaast middeleeuwse ervaring leert dat de mensen uit die tijd eerder klein van stuk waren.


Het is waarschijnlijk geen goed idee om met veel volk op de rondgang te lopen.


In de 15 de eeuw versterkt en omgevormd tot een weerkerk. Het geheel van de versterkte evangelische kerk bestaande uit de kerk, het versterkte gebied, met verdedigingsweg, twee torens, twee bastions en poort-toren stamt uit een tijd dat het gebied behoorde tot het Koninkrijk Hongarije (1000-1301). 

Uit noodzaak werden praktische oplossingen bedacht die zowel de eventuele verdediging ten goede kwamen en voor noodzakelijk comfort te zorgen. 
Een voorbeeld daarvan, houten draaibare vensters.

Het is nu een historisch monument waar een klein museum is in ondergebracht. Vooral 18 de en 19 de eeuwse gebruiksvoorwerpen proberen een sfeerbeeld weer te geven van het dag dagelijkse leven. 



Sinds 1999 maakt de kerk deel uit van het UNESCO Werelderfgoed. Een juweeltje die een ommetje meer dan de moeite waard maakt. Beslist een aanrader!


De zon is er  doorgekomen. Voldoende reden om nog wat rond te slenteren. 
Bij de camper is het genieten van de ondergaande zon die een dorpje schildert bevroren in de tijd.




Dagen 21-39 - Ma 11-vr 29 december 

     Viscri - Hărmas - 79 km

Er is weinig plezier te beleven aan kou. Het vriest net niet maar een binnentemperatuur van 6° is verre van aangenaam zelfs voor een zelfverklaarde half groene jongen met een dikke trui en idem sokken aan. Tot zo verre mijn klimaatbijdrage.

Ik had graag een wandeling gemaakt door het Transsylvanische heuvellandschap. Een hardnekkige mistaanvoelende zware bewolking met de belofte op het doorbreken van de zon rond 16:30 maakt dat weinig aantrekkelijk. Daarom het besluit om door te rijden richting Brasov.

Bij Camping Honigberg - gps N 45.71448; O 25.68399 word ik hartelijk verwelkomd door dezelfde beheerder als van de weerkerk die me met raad en daad bijstaat. Ik ben de enige gast en heb de beschikking over alle faciliteiten. Naar een hete douche kijk ik bijzonder uit. Deze kleine camping is ingericht op het erf van een gasthuis volledig omsloten en met een toegangshek. Alle faciliteiten voorhanden. Grijswater afvoer met een container. 


De verkenning van Hărmas voelt aan als een wandeling door één van de betere voorsteden. Het ligt op ongeveer 8 km ten noorden van Brasov wat ik één van de komende dagen wil bezoeken. Hărman (Honigberg in het Duits) telt 5202 inwoners (2011).

Di 12 december 

Kun je sneeuw horen vallen? Als je hoofd zich op slechts anderhalve meter van je dakraam bevindt, is het antwoord ja. Niet een aanhoudend getik natuurlijk. Eerder een zacht gestreel. In de stilte van de camper duidelijk waarneembaar.


Geen pakken maar voldoende om een idyllisch landschap te scheppen. Bij het stijgen van de temperatuur gaat dit over in een lichte regen. Niets overdrevens, net voldoende om mijn dak sneeuwvrij te maken en een vrije lichtinval te creëren via mijn woonruimte dakraam. Voor de sneeuw helemaal verdwijnt wil ik het vereeuwigen in een beeld voor de volgers.


In Viscri had ik een onvoldoende solide e-verbinding waardoor mijn blogverhaal wat achterop is geraakt. Een dag als vandaag wordt in mijn logboek omschreven als : camperdagje. Wat zoveel wil zeggen als mij overgeven aan zalig nietsdoen. Allee 't is te zeggen. Rustig ontbijten, van mijn koffie genieten een beetje lezen, het nieuws volgen en kleine klusjes opknappen. Bij dit alles wel mijn stappenteller in het oog houden om mijn dagdoel te halen (=10.000 stappen). Je met van alles en nog wat in en rond de camper bezighouden helpt daar bij.  

Wo 13 december 

De temperatuur is gevoelig gestegen, ongetwijfeld het gevolg van een laag drukgebied met dichte bewolking. Om niet direct euforisch te worden valt er een lichte miezerige regen. Geen obstakel voor het bezoek aan de tegenoverliggende weerkerk. 

De versterking

De Saksische weerkerk  dateert uit 1280. De geschiedenis van Hărman is nauw verbonden met de Teutoonse Ridders en de Cisterciënzer kloosterorde.    Het is een van de ongeveer 150 door Zevenburger Saksen opgetrokken weerkerken die hun dorpen moesten beschermen tegen de Ottomaanse invallen. De eerste historische vermelding stamt uit die tijd in een schenkingsakte van de Hongaarse Koning


De versterkingen werden in de 15 de 16 de eeuw toegevoegd. 

De ringmuur is ongeveer 6 m hoog en met zeven verdedigingstorens en een overdekte borstwering uitgerust.

Merkwaardig is dat de huisjes niet alleen, zoals gewoonlijk, aan de binnenkant tegen de verdedigingsmuur gebouwd zijn maar ook tegen de kerk. In enkele huisjes is een klein museum gevestigd dat traditionele meubels, borduurwerk, gebruiksvoorwerpen en speelgoed vooral uit de 19 de en begin 20 ste eeuw tentoonstelt.
Zeer bijzonder is de oostelijke toren met een kapel met redelijk goed bewaard gebleven fresco's. Een opvallend tafereel is de 'geleerde' discussie van universiteitsprofessoren uit de 15 de eeuw.  
De kerk

De  drie beukige romaans-gotische kerk Sfantul Nicolae werd in de 15 de eeuw in gotische stijl aangepast.  In het sober interieur bevindt zich een verfijnd barok altaar die de gekruisigde Christus voorstelt. Het orgel dat in 2006 gerenoveerd werd, is van de hand van Johannes Prause, een 18 de-eeuwse orgelbouwer afkomstig uit Silezië. Aan het oksaal hangen 3 Ottomaanse tapijten. 

De kerk is nog steeds in gebruik door de gereformeerde kleine gemeenschap. Beperkte diensten worden in de sacristie gehouden. Een reliëf van Maarten Luther kijkt goedkeurend op de gemeente neer. 


De klokkentoren

De blikvanger van de versterking is ongetwijfeld de imposante ruim 50 meter hoge toren uit 1300. Gebouwd op de centrale naaf met in de zijbeuken toegang via een smalle trap naar de eerste twee verdiepingen van de toren.  De resterende 6 verdiepingen zijn te bereiken door houten trappen. 
De bezoeker wordt gewaarschuwd de toren op eigen risico te betreden. Een interessante reis door 14 de eeuwse vestingbouw.



De 16 de-eeuwse klok (tegenwoordig elektronisch aangestuurd) beheerst het geheel.




Een luikje in het gaaswerk kan geopend worden om een beeld te krijgen op de onderliggende stad en de heuvels op de achtergrond.

Bij het binnenbrengen van mijn infoblad heb ik een zeer boeiend gesprek met de flegmatieke beheerder Dan. Op mijn vraag waarom Hărman niet op de UNESCO werelderfgoedlijst staat, krijg ik inzicht in hoe dat in zijn werk gaat. Belangengroepen, plaatselijke overheden enz. hebben allemaal een vinger in de pap te brokken. Uiteindelijk is gekozen om één kerk toe te wijzen aan de zes regio's in Transsylvanië. Het acht km verder gelegen Prejmer (wel op de lijst) wordt me warm aanbevolen. Alhoewel Hărman duidelijke troeven heeft, mist het toch een beetje een authentieke uitstraling. Maar is een bezoek meer dan waard wegens de unieke eigenheid van de kapel met fresco's en de woonelementen aangebouwd aan de kerk.

Do 14  - Vr 15 december

Ik ben in verlof.

Dat in verlof zijn heeft z'n voordelen. Zo kun je de opgedane indrukken van de voorbije tijd verwerken, over nadenken en een plaats geven. Wat me is opgevallen in gesprekken, vooral met de iets ouderen, is hun aversie tegen de hoofdstad Boekarest. Op de vraag wat ik 'nog' wil bezoeken of zou willen beleven, kunnen ze zich wel vinden in mijn belangstelling voor de sites op de Werelderfgoedlijst. Over de verkenning van de natuurparken zijn we snel uitgepraat. Dat zal moeten wachten tot een ander jaargetijde. Mijn verlangen naar het bezoek aan de hoofdstad doet soms de wenkbrauwen fronsen. Daar zou niets te beleven of de moeite waard zijn. Enkele dagen 'opofferen' aan een bezoek aan Boekarest kan toch geen 'verloren' tijd zijn? Ik hoop jullie daar binnen enkele dagen uitgebreider over te kunnen berichten. 

Iets anders wat ik op verlof doe, is me verdiepen in de actualiteit. Goed geïnformeerd zijn kost tijd. Een tijd wel besteed. Duiding en achtergronden uitpluizen voert je op allerhande wegen en voor je het goed en wel beseft, rammel je van de honger. Daar kan snel snel iets aan gedaan worden, of zoals vandaag meer tijd aan besteed worden. 

Za 16 - zo 17 december

Een waterkoude beheerst de omgeving. De bewolking zou geleidelijk aan plaats maken voor breder wordende opklaringen met de belofte van een mogelijke zonnestraal. Het belangrijkste - het is droog en volgens de voorspelling zou dat ook zo blijven. 

Om de volgende bestemming te bereiken, kies ik voor een voor mij nieuwe manier van verplaatsen. Ik doe een beroep op de alternatieve taxidienst UBER. Dat werd me als zeer betrouwbaar en prijsgunstig aanbevolen. Ik word keurig op de Piața Sfatuliu - het centrale plein in Braşov, het vroegere Kronstadt afgezet.

Omwalling

Gesticht door Saksische kolonisten onder de bescherming van Teutoonse ridders die in de 13 de eeuw door Koning Andreas II van Hongarije, heeft de binnenstad haar middeleeuwse karakter weten te behouden. Een groot deel van de omwalling is bewaard gebleven. Op deze zaterdag straalt de stad nog steeds de vrijhandelsgeest uit. Een gezellige kerstdrukte maakt het er aangenaam bommelen. 

Ik start mijn wandeling bij de sierlijke Porta Ecaterina (8) aan de Aleea Tiberiu Brediceanu om via de Promenada Tempa langs diverse bastions een goed beeld te krijgen van de versterkingen. Aan de voet van de kabelbaan naar de Tampa (de heuvel - 3000 m - die uitkijkt op de stad) heeft de moderniteit haar plaats opgeëist met parkeer- en speelterreinen. 


Opgaan in de anonimiteit van de massa heeft zo zijn voordelen. Ik word een paar maal aangesproken om de weg te vragen. Leuk niet direct 'herkend' te worden als een toerist. Het wordt pas echt dolle pret als ik in een 'aangepast Italiaans' kan helpen.


Vanaf de promenade kijk je neer op de uniformiteit van de roodachtige daken van de binnenstad die beheerst wordt door de Biserca Neagră (Zwarte Kerk).

Srada Republicii 

Op één van de twee belangrijke winkelwandelstraten valt de drukte best mee. De charme van de authentieke uitstraling kan mij zeker bekoren. 

Zo kom je vanzelf op Piața Sfatuliu uit waar het meest symbolische monument van de stad een echte publiekstrekker is. 




Biserca Neagră

De Zwarte Kerk (Roemeens Biserica Neagră) werd gebouwd door de lokale Transsylvanische Saksische gemeenschap tijdens de middeleeuwen en vertegenwoordigt het belangrijkste monument in gotische stijl in het land. Tevens het grootste en een van de belangrijkste gebedshuizen in de regio die behoren tot de lutherse of de Evangelische Kerk van de Augustaanse Belijdenis in Roemenië.

Auteur Judit Petki stelt dat, in tegenstelling tot een wijdverbreide opvatting, de Zwarte Kerk haar donkere uiterlijk niet kreeg als gevolg van de brand die een groot deel van de stad in 1689 trof, maar pas recentelijk als gevolg van vervuiling ten gevolge van de zware industrie uit de 19 de eeuw.


De kerk werd voltooid in de 15 de eeuw (kort na 1476). Het resultaat was een driebeukige basiliek, alle even hoog, vandaar de omschrijving 'hallenkerk', zoals in de 15 de en 16 de eeuw de voorkeur had in de Duitse landen waar de meeste architecten en metselaars vandaan kwamen. De Zwarte Kerk is 89 meter lang en 38 meter breed. Het meet 21 meter van het vloerniveau tot de top van de muren, 42 meter tot de nok van het dak en 65 meter tot het hoogste punt van de klokkentoren.



Strada Sforii


Een vriendelijke plaatselijke bewoner, eigenaar van een hond, helpt me bij het vinden van de Strada Sforii - de Touwstraat, algemeen bekend als de Rope Street. De straat wordt aangeprezen als de smalste straat van Europa en is tussen de 1,11 en 1,35 m breed over een lengte van 80 m. Oorspronkleijk bedoeld als brandcorridor voor de brandweer. Op straffe van strenge boetes mag er geen graffiti worden aangebracht.

Een beetje geduld is nodig om een foto te maken zonder al te veel toeristen in beeld. Sommigen maken er een hele fotoshoot van.




Ik bestel mijn Uber taxi. Terwijl ik wacht kan ik afscheid nemen van deze gezellige stad. 

Piața Sfatuliu

Het plein heeft het middeleeuwse grondplan behouden. Midden op het plein staat het Casa Sfatuliu (stadhuis). Gebouwd tussen 1400 en 1420 met een 58 m hoge toren die lange tijd dienst deed als wachttoren. Dat werd pas later toegevoegd net zoals de barokke loggia, die van 1777 dateert. Nu is er het muzeul de istorie (geschiedkundig museum) in ondergebracht. Tijdens mijn bezoek gesloten. 
Mijn taxi laat op zich wachten. Ik krijg een melding dat de rit gecanceld wordt. Even geduld, 15 min wachten. Ik word gebeld met de vraag waar ik sta. De chauffeur kan me blijkbaar niet vinden, spreekt nauwelijks Engels of iets anders en de communicatie loopt helemaal in de war. Niet zijn schuld natuurlijk. Enfin, na een uur geef ik het op, ondertussen goed onderkoeld wegens geen beweging. Uiteindelijk krijg ik een lift terug, loopt mijn Uber avontuur nog goed af en ben ik net voor het donker 'thuis'.


Ma 18 - do 21 december

Een stralende zon houdt de belofte in van een wandelvriendelijke dag. 

In de buurt ligt het natuurpark Mlaștina Hărman, Een dagje in de open lucht is meer dan welkom. Om er te geraken neem ik de gemakkelijkste weg. Tot een stevige poort afgesloten met een hangslot te toegang verspert. Het alternatief voert over een landbouwweg waar iedere stap steeds zwaarder wordt door aankoekende aarde. Ergens in de middle of nowhere staat een richtingaanwijzer die regelrecht naar een landbouwperceel leidt en doodloopt op een beek. Er is nog één mogelijkheid maar de goed begaanbare weg eindigt wederom bij een afgesloten hek. 


Huiswaarts keren zonder een prachtig shot is geen optie, ook al moet daarvoor weer geploeterd worden. Midden in het veld staan met de bergen van Transsylvanië op achtergrond, is mijn definitie van genieten.  

Vr 22 december

Bij een half bewolkte hemel voegt zich een strakke ijzige wind. Dat doet de gevoelstemperatuur dalen naar een huiveringwekkend niveau. Aanwijzingen om me goed in te duffelen voor mijn bezoek aan Prejmer.  

Het is niet bepaald fiets- of wandelweer. Langs de drukke wegen zou dat trouwens toch geen pretje zijn. Ik doe opnieuw een beroep op UBER. Waarom zouden we het ingewikkeld maken als het ontspannend kan voor ongeveer RON 30 (€6,25).

Ligging

De versterkte kerk van Prejmer (Roemeens) Biserica fortificată din Prejmer; Duits Kirchenburg von Tartlau ligt in het etnografische gebied van het Burzenland op 8 km van Hărmas en 18 km NO van Braşov. De kerk en het dorp werden gesticht door de Germaanse Duitse Orde en werd overgenomen door de Transsylvanische Saksische gemeenschap. Aanvankelijk rooms-katholiek, werd het na de Reformatie luthers. Samen met vijf andere dorpen maakt de kerk deel uit van de dorpen met versterkte kerken van Transsylvanië die sinds 1999 op de werelderfgoedlijst van de UNESCO staan.

Kerk

Rond 1211 stond koning Andreas II van Hongarije de ridders toe zich rond Prejmer te vestigen, waar ze in 1218 begonnen met de bouw van een kerk in gotische stijl. Zij waren verantwoordelijk voor het Griekse kruisplan, het enige in zijn soort in Transsylvanië, maar te vinden in enkele kerken in het noordoosten van Duitsland. Na hun verdrijving in 1225 voltooiden de cisterciënzers de kerk in 1240.

In 1461 werd boven het midden van de kerk een klokkentoren geplaatst. De Griekse kruisvorm werd tussen 1512 en 1515 gewijzigd: twee zijbeuken van ongelijke grootte werden toegevoegd, terwijl de hoofdbeuk werd verlengd. Het interieur is eenvoudig en heeft geen sporen van fresco's, terwijl 19 de eeuwse schilderijen tijdens de restauratie zijn verwijderd.

In dit sobere strakke interieur vallen de kunstig bewerkte houten koorbanken en het hooggeplaatste orgel op. 

De preekstoel is handig in een pilaar verwerkt.



Het pronkstuk in de kerk is het drieluikaltaarstuk, het oudste in de provincie en dateert van rond 1450. Het hoofdpaneel is verbonden met zijpanelen die aan beide zijden zijn beschilderd, op twee niveaus. Het hele stuk toont scènes uit het lijden van Christus. De Kruisiging is het centrale onderwerp, vier keer zo groot als de andere panelen. Meer dan de helft van dit paneel is verguld. De voorste zijpanelen tonen de Treurende Vrouwen, de Graflegging, de Verrijzenis en de Mirredragers. De achterkant (helaas niet zichtbaar) toont de Voetwassing, het Laatste Avondmaal, de Geseling en het Oordeel van Kajafas. De figuren zijn eenvoudig en teruggebracht tot hun essentie, hun bewegingen ingetogen of zelfs statig, hun kleding onverstoorbaar. De achtergronden zijn vluchtig, waarbij het interieur slechts weinig aandacht besteedt aan geometrisch perspectief. De kleuren zijn levendig, waarbij het rood een bijzondere gloed krijgt door de vergulde achtergrond. De kunstenaar is onbekend, maar is vermoedelijk opgeleid in de Weense school.

Vestingwerken

Als Ottomaanse troepen of andere indringers door de Buzàu-pas zouden breken, was Prejmer de eerste plaats die ze tegenkwamen. Het dorp werd tussen de 13 de en 17 de eeuw meer dan 50 keer verwoest, terwijl de kerk slechts zelden werd veroverd. Door deze strategische ligging werd de kerk in de 15 de-16 de eeuw sterk versterkt. Nadat Keizer Sigismund van Luxemburg (1368-1437) opdracht had gegeven tot de bouw van verdedigingssystemen in het Burzenland, werden hoge, sterke muren gebouwd en omgeven door een met water gevulde gracht. Het lijkt erop dat een tunnel de kerk met de buitenkant verbond. De cirkelvormige muren zijn tot 5 m dik en bereiken een hoogte van bijna 12 m. De ronde muren omringen de kerk, terwijl een tweede en kleinere muur bovenop de gewelfde doorgang bij de toegangspoort zit. 



Andere defensieve kenmerken zijn vijf torens. Ondernemende bezoekers kunnen enkele van de muurkamers zien, de vele trappen beklimmen en door de gangen lopen die hen langs de muur brengen, om uiteindelijk de kantelen aan de buitenkant te bereiken.


Aan de binnenzijde van de muur bevinden zich vier niveaus met kamers en opslagruimte en ondersteund door de kantelen. De ruim 270 kamers zouden onderdak kunnen bieden aan zo'n 1600 dorpelingen in geval van een aanval. De toegang tot het complex is mogelijk via een 30 m lange tunnel die wordt beschermd door een valhek met houten roosters versterkt door ijzer en krachtige eikenhouten deuren. Bij Prejmer vind je ook het orgaan des doods, een killer instrument. Dit middeleeuwse instrument is een stuk hout met 5 jachtgeweren aan elke kant, dat door te draaien een echt machinegeweer wordt. Het was verantwoordelijk voor het aanrichten van veel schade in het kamp van de vijand.

Bij aanvang van de verkenning van de weergang, ontmoet ik een Australisch jong echtpaar. Hij opgegroeid in Engeland heeft blijkbaar meer last van de koude dan vrouwlief die geboren is in Roemenië. We wisselen wat tips uit voor het verder bezoek aan het land. 
De weergang geeft een goed beeld van middeleeuwse verdedigingstechniek. De smalle gietgaten worden afgewisseld met trechtervormige uitbouwsels om met kokende olie, pek of water eventuele aanvallers af te houden. Vanaf de weergang hadden verdedigers ook toegang tot voorraadkamers. 

Vaak beschadigd of gewijzigd, met de laatste fase van uitbreidingen en aanpassingen in de 18 de eeuw, werd Prejmer hersteld in zijn oorspronke-lijke vorm na een restauratie tussen 1960 en 1970. De site is nu een museum. Aan de buitenzijde ziet het er inderdaad meer als een fort dan een kerk uit.

Za 23 december

Ik word gewekt door een gestommel naast de camper. Het geluid wordt getemperd door een laag vers gevallen sneeuw. Als ik aan het raam piep, kijk ik in het vriendelijke gezicht van mijn 'nieuwe buur. Deel van een Roemeens echtpaar dat bezig is met de installatie van hun caravan. 

Uit de dichte bewolking blijven zware sneeuwvlokken neerdwarrelen die gestaag het witte tapijt dikker maken. Als de wolken leeggeschud zijn en de zon schuchtere pogingen doet om het landschap een schitterende tint te geven, is het tijd om te ruimen. Met behulp van een bezem is er zo een gangpad geveegd. De stijging van de luchtdruk gaat gepaard met een daling van de temperatuur. Tijdens mijn shoppingstrip is het daarom goed uitkijken. Te voet gaat nog maar de bestuurders die onderweg zijn hebben hun handen vol aan een spiegelglad wegdek. Niet de aangewezen situatie om op je voorrang te staan bij het oversteken. Toen ik eenmaal gezien had welke maneuvers dat tot gevolg had, stond het welbehagen en de veiligheid van alle weggebruikers voor mij centraal. Doorschuiven, dwars komen te staan en opzij moeten springen werd opgelost door de auto's vrij baan te geven en over te steken bij geen verkeer. 

Schoorvoetend maar veilig terug thuis, nodig ik mijn nieuwe buren uit voor een drankje. Mara, Fab en 3,5 jarig dochtertje Smaranda zijn zeer welkom. Zij huisvrouw die instaat voor de opvoeding en hij tandarts, wonen te noorden van Boekarest. Ik begrijp dat ze geen al te grote fan zijn van de grootstad. Als medeliefhebbers van de natuur kan ik het direct met hen vinden. Bij een wijntje passeren tal van onderwerpen. Fab volgt een cursus Frans en ze tasten de mogelijkheden af om eventueel te verhuizen naar Frankrijk. Fab is bezig met de ombouw en inrichting van een camper en we bespreken de mogelijkheden van een verkenning van Frankrijk op een studietocht en zo uitzoeken welke streek hen aanspreekt. Tijdens het grote mensen gesprek is Smaranda bezig haar puzzel in elkaar te zetten. De dagen van dit jong echtpaar worden bepaald op het ritme van hun kind. Hartverwarmend te zien hoe traditionele gezinswaarden onderhouden, belangrijker is dan het uitbouwen van een carrière. Het motto van dit echtpaar : werken kun je altijd en overal, ons gezin is nu het belangrijkste. Er kan weinig op tegen zulk een korte kennismaking.  

Zo 24 december

De halfslachtige plannen om verder te rijden worden gedwarsboomd door koning winter. 

Tijdens de nacht is er een heel pak sneeuw bijgekomen. Daar waar het gisteren Fab was die mij vroegtijdig deed opstaan, is het vandaag Dan met zijn aangepaste sneeuwruimer die de stilte van de jonge dag verstoord. Mijn enthousiasme over het witte deken kan bij hem op weinig bijval rekenen. Mijn troostende woorden dat in België mensen dromen van een witte kerst doet hem enkel een wenkbrauw optrekken. Mijn handen jeuken om een smeulend vuur wat op te poken door een paar sneeuwballen zijn richting uit te gooien. Mijn 'rijpe' leeftijd onderdrukt die speelse drang. Even blijft de vraag hangen : wat als?  Ik beken. Ik heb de sneeuw gemist. 

Voor het maag-delijk wit helemaal verdwenen is, onderneem ik een poging om de ongereptheid vast te leggen. 

Sneeuwruimers en anderen die druk bezig zijn, kijken goedgunstig ge-amuseerd naar de kinderlijke opge-wektheid van de toerist. Na veertien dagen ben ik een herkenbare figuur geworden.

Mijn buren nodigen mij uit voor een bezoek aan Braşov. Die gezellige stad is hun tweede thuis geworden en er is niet veel overreding nodig om mij bij hen aan te sluiten. We slenteren rustig door de stad op het ritme van de medebezoekers, lepelen een ijsje, verwarmen ons als een glühwein en bekijken de mogelijkheden om te schaatsen. Smaranda schijnt daar dol op te zijn maar het uurschema komt niet zo goed uit.

Ik ben om 16 u uitgenodigd voor wat koorgezangen in de kerk met aansluitend de koffietafel van de Saksische Zevenburgse gemeenschap. Men tracht de achthonderdjarige aanwezigheid in Transsylvanië levendig te houden. Met mijn schoolduits kan ik mij goed verstaanbaar maken. Vooral de ouderen hebben het zeer geanimeerd over de uitzwervingen van hun kinderen en kleinkinderen. Ik leer dat de gemeenschap van 1500 tot 127 teruggevallen is in enkele jaren tijd. Ik probeer een gesprek met enkele jongeren maar dat kan helaas enkel in het Roemeens of Engels. Spijtig dat een stukje cultureel erfgoed langzaam verdwijnt. Gelukkig houdt het koorgezelschap hen vooralsnog bijeen en zorgt voor een mate van geborgenheid.

Ik word uitgenodigd voor een drink bij mijn nieuwe buren. We hebben het over een paar opvallende eindejaarsgebruiken. Vooral de 'oudere' generaties die de tekorten onder het communistisch regime hebben meegemaakt, neigen nu naar overcompensatie. Overvloed of de toegang tot, blijkt niet altijd een zegen. Mijn aanvoelen is, geef ze wat tijd om een evenwicht te vinden.

Zo eindigt voor mij op persoonlijk vlak één van de beste dagen van dit jaar. De interactie met diverse mensen van allerlei pluimage is zeer verrijkend. Laten we de verworvenheden van een duur bevochten vrijheid vooral niet vanzelfsprekend vinden. Latent in mijn achterhoofd is het lijden van miljoenen mensen die daar niet om gevraagd hebben. Vandaag staat in de 'christelijke' wereld "vrede onder mensen van goede wil" hoog op de agenda. Stilstaan bij de aanhoudende conflicten in de wereld begint het op een holle frase te lijken. 

Ma 25 december

Zoals aangekondigd was de winterprik van korte duur. Wakker worden bij een te hoge temperatuur is in geen enkele jaargetijde plezant, ook niet in de winter. 

Ik haal een frisse neus en bemerk dat alle sneeuw verdwenen is. Zo vroeg in de morgen toont de thermometer een temperatuur van tegen de 10 graden. 

De kinderlijke magie wordt geprikkeld als ik bijna struikel over het pakje wat ik aan mijn deur vind. Hartverwarmend dat mensen de moeite nemen om te laten blijken dat je gewaardeerd wordt. Waarschijnlijk hebben ze gedacht : 'ssst, hier rijpt den Duvel'(*). Ik heb niet het 'juiste' glas in mijn glasrek maar dat zal geen beletsel zijn om het te laten smaken. Noroc - zoals ze hier zeggen.

(*) Advertentie voor bekend Belgisch biermerk.

Ik word gepolst naar mijn belangstelling voor een bezoek aan het skistation Pojana Braşov. Toen ik uit België vertrok was het verste van mijn gedacht om in een skigebied te belanden. De streek blijft me verbazen en ik ben wel eens benieuwd. Uit Braşov is het nog ongeveer 10 km bergop op een zeer goed aangelegde weg naar een dorp dat bijzonder in trek is bij Roemenen. Fab leert mij de achtergrond van diverse nummerplaten en alle hoeken van Roemenië zijn op deze feestdag vertegenwoordigd. Bijgevolg geen sinecure om een  parkeerplaats te vinden. Naar mijn smaak is het ietsje te druk maar de aanwezige verwachtingsvolle spanning spreekt mij wel aan. Zoals eigen aan dergelijke oorden, vindt je mensen met diverse instellingen. Wat meteen opvalt : de prijzen moeten niet onder doen voor 'West-Europese' resorts. 

Terwijl mama zich 'opoffert' om Smaranda wat sneeuwpret te bezorgen met de meegebrachte slee, Slenteren Fab en ik kris kras door het dorp op zoek naar een plaatselijke lekkernij die we uiteindelijk vinden bij de sneeuwweide waar we de dames hebben achtergelaten.
Op weg naar de parking passeren we een speelpleintje en nu is het aan papa om het onvermoeibare kleintje bezig te houden. Mara en Daniël hebben ondertussen een zeer geanimeerd gesprek. De nuchtere Mara maakt zich een beetje zorgen over het Frankrijk avontuur, vooral de impact die het op Smaranda zou hebben. Ik denk dat ze net de juiste leeftijd heeft om in een andere cultuur ondergedompeld te worden. 

Op de terugweg nemen we nog even de tijd om te genieten van het uitzicht over het onder ons liggende Braşov. De ligging doet me aan Grenoble denken en we hebben opnieuw een onderwerp om verder uit te spitten.


Gisteren is een Duits echtpaar op Camping Honigberg neergestreken met de bedoeling één dag te blijven. Als wij de camping opdraaien vragen we ons af als ze gebleven zijn of vertrokken. De aantrekkingskracht van de plaats heeft hen duidelijke te pakken. Ze zijn gebleven.

Di 26 december

Mijn nieuwe Roemeense vrienden hebben mijn liefde voor het gebergte en het avontuurlijke buitenleven goed ingeschat. Gisteren zijn ze met het voorstel gekomen om hen te vergezellen naar het bergstadje Sinaia met aansluitend een bezoek aan het skicentrum. De vader van Mara werkt daar en de gloed waarmee zij over zijn gehechtheid aan het gebergte spreekt, doet mij verlangend uitkijken naar een ontmoeting.  Aan de pretlichtjes in hun ogen te zien hebben ze niet veel 'overredingskracht' moeten gebruiken om mij volmondig op dit voorstel in te laten gaan.

Het wordt een hele onderneming en dus vroeg opstaan. Op het programma staat onder meer het uitproberen van een nieuw vervoersmiddel. De trein. We vertrekken vanaf het station van Braşov voor een treinrit van een uur die loop van de Timiş en vervolgens de Prahova volgt. Treinen is een populaire manier van verplaatsen onder Roemenen. Plaatsen zijn genummerd en zo is iedereen verzekerd van een plek.

In Sinaia hebben we een afspraak met Constatin, de vader van Mara die zelfs na zijn pensionering zich inzet voor de vlotte bediening van de telecabine die bezoekers veilig afzet bij het skistation Cota 1400. Met deze sympathieke buitenmens heb ik direct een band en kunnen we het goed met elkaar vinden ondanks een taalbarrière. Liefde voor de natuur en vooral de bergen overstijgt dergelijke 'beperkingen'. Hij neemt ons mee naar 'zijn' stek via de telecondole naar Cota 2000. Zo ontspannen naast elkaar lijken we wel twee broers. 

Even hadden we met de gedachte gespeeld om te kunnen skiën maar die pret gaat niet door. Het warmtefront heeft daar korte metten mee gemaakt. Wel een zeer drastische ommekeer met enkele dagen gelegen. Van de nood wordt een deugd gemaakt en is het toch genieten van het machtige Transsylvanisch gebergte. Als toetje krijgen we een heel aparte wolkformatie.   


Veel te snel moeten we afscheid nemen van Constatin. Terwijl de cabine richting dal afdaalt krijgen we een zicht op het onder ons liggende Sinaia. Waar de zon vrij spel krijgt, moet de sneeuw wijken en zo krijgen we een bijna voorjaarsbeeld. Ik heb medelijden met de mensen die een skivakantie geboekt hebben. Ik hoor dat het zachte weer wel nog even gaat aanhouden. 
Sinaia stond in de gunst van koning Carol I die er met paleis Peleş er in de 19 de eeuw zijn zomerresidentie inrichtte. In het Parcul Dimiri Ghica aangelegd door de Belgische tuinarchitect Eder in 1881, laat ik de familie achter bij het speelpleintje waar Smaranda haar overtollige energie kwijt kan.

Ik bekijk enkele panden aan het park. 

Het Casino werd op last van koning Carol I gebouwd tussen 1912-1913 naar de plannen van architect Petre Antonescu. De hoofdaandeelhouder, Baron Marcay was tevens aandeelhouder van het casino in Monte Carlo. Het was een geliefde trekpleister voor de bourgeoisie tussen de beide wereldoorlogen. Het doet nu dienst als congrescentrum.

Een zichzelf respecterende belle-epoque stad kan niet zonder Palace Hotel. Het huidige hotel werd in een recordtijd van negen maanden opgericht - tussen 26 november 1911 en 15 juli 1912. Op de ruïnes van een door brand verwoest eerder hotel. Architect Petre Antonescu tekende de plannen en zorgde voor de verwezenlijking.
Enkele andere panden die in het oog springen zijn het Caraiman Hotel en een onbekend juweeltje dat mijn volle aandacht krijgt. Met dank aan de huidige burgemeester krijgt de stad langzaam een zeker grandeur terug. Hij is de motor achter de renovatiewerken.

We zakken af naar het station voor de terugweg. Het station heeft een rijke geschiedenis en heeft de Oriënt Express zien voorbijrijden, ver-moedelijk getrok-ken door een locomotief zoals nu tentoongesteld wordt.

Je kunt blijkbaar tickets krijgen voor staanplaatsen. De jonge man die op 'mijn' plaats zat, maakte er geen probleem van om zijn plaats af te staan. Of was het uit beleefdheid voor mijn 'gezegende' leeftijd? We gaan het op het reglement houden. Zo 'oud' ben ik nu ook weer niet.
Een ander opvallend feit, het is oorverdovend stil op de volle trein. De nieuwe tijd, net wat u zegt. Het volledig opgaan in het e-aanbod. De jonge dame naast mij scrolde van tik-tok naar tik-tok filmpje en om maar niets te missen, met oordopjes in. Waar is de goeie ouwe tijd waar een krant of een boek werd gelezen en waar mensen nog met elkaar spraken? Van arren moede ben ik maar in slaap gevallen. 

Tegen 16 u zijn we 'thuis' en aan een hapje en een napje toe. Mijn vrienden willen graag pannenkoeken eten in ...  Braşov. Dat is ondertussen de meest bezochte stad voor mij. Pannenkoeken vinden we niet maar wel een eisje. We kunnen het Piața Sfatuliu niet overslaan zonder een ritje op de carrousel. Smaranda had de giraf en de olifant al eens geprobeerd en deze keer wil ze het rustig houden onder het waakzame oog van papa die veilig dicht in de buurt blijft. Heerlijk te zien dat er nog plekken zijn waar een kind, kind kan zijn.

We sluiten deze dag af met een biertje in mijn plaats. Bedankt aan Mara en Fab voor alweer een schitterende dag. Op een dag hoop ik Constatin terug te ontmoeten. Wie weet? We zien er beiden fit en gezond uit en hebben nog vele jaren voor de boeg.

   

Na die twee intense dagen mag het iets rustiger. Alhoewel. Contact met het thuisfront moet onderhouden worden. De opgestapelde was vraagt op een beurt voor onaangename geuren de camper in bezit nemen. Er mag al eens uitgebreider gekookt worden...

Do 28 december 

Mijn buren hebben een nieuw schitterend idee. Een bezoek aan de vesting te Făgăraş. Als ik het zie zitten hen te vergezellen? Natuurlijk ben ik voor een uitstap te vinden. Alhoewel de stad niet op mijn oorspronkelijke planning stond, is de 30 km verder gelegen Transfăgăraşan dat wel. Deze bergweg (7c) staat bekend als een van de mooiste bergtrajecten van Europa. Omdat deze weg alleen in de zomer berijdbaar is, heb ik het bezoek geschrapt. Vandaar dat het aangeboden alternatief zeer welkom was. 

De schilderachtige route voert door de heuvels van Transsylvanië en is niet druk.

Făgăraş Vesting

De bouw van het fort begon in 1300 op de plaats van een oudere vesting van aarde en hout uit de 12 de eeuw. Het fort was bij uitstek strategisch gelegen om het zuidoosten van Transsylvanië te verdedigen tegen de invallen van de Tartaren en  Ottomanen.

In 1526 toen hij woiwode van Transsylvanië werd, kwam Stefan Mailat, zoon van een bojaren uit de regio, in het bezit van Făgăraş en de omliggende domeinen en begon hij met de werken om het fort om te vormen tot een echt versterkt fort. De verdedigingsmuren werden van binnenuit in dikte verdubbeld. Nieuwe ruimtes werden ingericht in gewelfde kamers en zalen. In 1554 vielen de Ottomanen onder leiding van Mustafa Pasha het fort aan. Mailat moest het onderspit delven en werd gevangen gehouden in de gevangenis in de Stad van de Zeven Torens (Edikuke) in Constantinopel waar hij 10 jaar later stierf.

Donjon Bastion

In 1617 werden de laatste twee niveaus van de zuid-westelijke toren (donjon), ook bekend als de Rode Toren, die vijf niveaus heeft, gebouwd.



De troonzaal kan bereikt worden via een fraai bewerkte houten wenteltrap.


In de 17 de eeuw werd Făgăraş, met korte onderbrekingen, een echte hoofdstad van het Transsylvanische vorstendom, waarbij het fort de residentie werd van de Transsylvanische prinsen die er hof hielden en waar de raad 11 keer bijeen kwam.

Hier werden afgevaardigden uit Walachije, Moldavië en Polen ontvangen.

De troonzaal kan bezocht worden en heeft nog steeds de oorspronkelijke vloeren en tapijten (bij het betreden moeten er schoenovertreksels gebruikt worden).

In 1630 werd de verdedigingsgracht rond het fort verbreed en door een geheim kanaal verbonden met de revier de Olt. Bij de ingang werd een vouwbrug geïnstalleerd. Later werden de kelders omgebouwd tot kerkers waar rebellerende lijfeigenen werden opgesloten.


Na de overgang van Transsylvanië naar de Habsburgse overheersing in 1696, werd het fort Făgăraş overgenomen door de Oostenrijkers en werd het vanaf 1699 kazerne en een militaire gevangenis.

Tussen 1948 en 1960 diende het fort als gevangenis voor tegenstanders van het communistisch regime en werd het een van de gevangenissen in het Roemeense Goelag-systeem.


In de jaren die volgden (1965-1970) werden reparatie-, restauratie- en conserveringswerkzaamheden uitgevoerd. Het behouden van het middeleeuwse deel zal de aantrekkingskracht van de site verhogen. 


Men kan de volledige omwalling rondwandelen. 

Via de schietgaten van weleer krijg je een mooi zicht op de stad.

Het museum bevat een kleine collectie gebruiksvoorwerpen en meubilair uit diverse periodes. 



De afscheidsmaaltijd heeft meer dan gesmaakt. In een opperbeste stemming kreeg de avond nog een hilarische hoogtepunt met een spelletje 'Mens-erger-je-niet' Roemeense stijl. 
Morgen vertrekken ze maar 'ik zeg je geen vaarwel mijn vrienden, dra zien welkander weer'. Ik kijk er naar uit. Waarvoor dank! 

Vr 29 december

Ik had mijn wekker gezet, ja, ja soms gebeurd dat inderdaad, om hen uit te wuiven. Als ik om 6 u mijn hoofd buiten steek, zijn ze reeds vertrokken. Het behouden reis wensen moet dan maar via mail.

Ik strek me nog even horizontaal, val prompt in slaap en word pas wakker na de uitchecktijd (11 u). De extra dag wordt gebruikt om het blogverhaal af te werken en me mentaal voor te bereiden op het vervolg van de tocht. 


Dagen 40-43- - Za 30 december - di 2 januari

     Hărmas - Sibiu - 161 km

Aan de langste twee dagen van mijn leven komt dan toch een eind. Twee dagen was oorspronkelijk de bedoeling voor een verkenning en bezoek aan de streek. Het zijn er 19 geworden. Mede dank zij mijn Roemeense vrienden werden het interessante, leerrijke en aangename dagen. Bij de afrekening wil Dan even dubbelchecken als ik inderdaad wil vertrekken. 

De winter gedraagt zich hier even grillig als in België. Waar we twee dagen geleden nog +15° C en bij wijze van spreken buiten konden zitten met het gezicht naar de zon, vriest het vandaag. De temperatuur beloofd wel te stijgen maar het zal uitkijken zijn op de weg. 

Tegen 11 u, als de thermometer + 2° C aangeeft denk ik dat het veilig is om te vertrekken. De weggebruikers voor mij hebben de rijbaan zeer berijdbaar gemaakt. Ik kan vlot en probleemloos doorrijden. Onderweg even tanken - waarbij ik meer dan behulpzaam op weg geholpen wordt, waarschijnlijk door mijn onschuldige uitstraling als grijsharige toerist.

Ik vind naadloos Camping Nomad te Sibiu - gps N 45.79350; O 24.11792. Binnen raken is een uitdaging. De telefonische verbinding is via een antwoordapparaat wat enkel instructies in het Roemeens geeft. Niet abnormaal. Ik schakel mijn hulplijn via Fab in, maar die raakt ook niet binnen. Een lokale bezoeker laat me op het terrein en legt contact met de eigenaar en alles raakt vlekkeloos geregeld. Deze nomade heeft zich ondertussen leren aanpassen. Uiteindelijk willen we hetzelfde. Hij een klant, ik een plaats. No big deal. Camping Nomad is ingericht op een ingesloten erf met plaats voor 12 campers of caravans. Alle faciliteiten zijn aanwezig. Misschien niet de hoofdprijs voor sfeer en gezelligheid maar wel gunstig gelegen. Het historisch stadscentrum ligt op een kleine 3 km. Diverse winkels in de buurt. De ligging aan een drukke weg zorgt niet echt voor overlast. 

Denk maar niet dat ik de enige zwerver op pad ben. Mijn camper staat keurig tussen twee caravans met bewoners die de jaarwisseling in Sibiu willen beleven. Tijdens het schrijven komt nog een camper oprijden. Misschien wordt het nog een vrolijke bedoening. 

Zo 31 december 

Sibiu is me aangeraden als een te bezoeken stad. Ik heb dus enige verwachting. Dat is buiten de lokale bevolking gerekend. Druk, veel te druk naar mijn goesting. Ik spring nog even de winkel binnen om de feestdagen te kunnen overbruggen. Dergelijke drukte heb ik nog nooit meegemaakt. Van aangenaam winkelen kan onmogelijk sprake zijn. Even mijn verstand op nul en mijn sociale radar uitgeschakeld. De noodzakelijke dingen ingeslaan en snel weer buiten. Koopwoede krijgt een andere betekenis. Waarschijnlijk te vergelijken met batjesdagen bij ons. Heb ik (gelukkig) geen ervaring mee trouwens.

In de luwte van de camper bij een boek genieten in alle rust is meer mijn ding. Een rust die af en toe onderbroken wordt door knallend vuurwerk. Ik ben benieuwd naar middernacht. Er is niets in de buurt om sfeer op te snuiven, misschien een praatje met de buren.

Ik hoop dat de middernachtvierders het veilig houden en ook het welzijn van anderen niet uit het oog verliezen. Helaas ben ik niet de enige die in de jaarwisseling herinnerd wordt aan de gruwelijke realiteit van het vroegtijdig wegvallen van geliefden ten gevolge van volledig te vermijden ongevallen. Feesten maakt deel uit van het leven, laat het daarom vooral feest zijn.

Ma 1 januari

Het jaar wordt ingezet met spetterend vuurwerk. Niets overdrevens. Ik stap even het erf op om te kijken in de hoop een glimp op te vangen van de medecamperaars. Helaas niemand te zien - een babbel kan ik wel vergeten. Om de boel wat op te stoken, kunnen enkelen het niet laten zeer luide knallers af te steken. Is nergens voor nodig en heeft waarschijnlijk tot doel mensen op te schrikken.

Uiteindelijk verloopt de nacht vrij rustig. Tijdens mijn halfslaap hoor ik in de verte het geloei van de sirenes van de hulpdiensten. Dank aan alle dienstverleners overal ter wereld die feestvreugde in goede en veilige banen proberen te leiden. Tegen relschoppers kan ik enkele zeggen - wat als jij in de problemen komt?

De bedoeling is in alle rust van de binnenstad te genieten. Vroeg in de morgen is er weinig verkeer, passeert een sportfietser mij, loop ik langs een rij taxi's die wachten op klanten en kom in de binnenstad die langzaam tot leven komt. 

Sibiu

Sibiu (Duits) Hermannstadt, is de hoofdstad van de gelijknamige provincie, bestaande uit de samenstellende plaatsen Păiliniş en Sibiu (stad). Sibiu is een belangrijk cultureel en economisch centrum in het zuiden van Transsylvanië, met een bevolking van 147.245 inwoners (volkstelling van 2011).

Het winterresort Păiliniş ligt op 32 km afstand van het centrum van de stad en het gletsjermeer Balea op ongeveer 75 km.

De stad Sibiu vertegenwoordigde en vertegenwoordigt een van de vooraanstaande en meest bloeiende steden in Transsylvanië, omdat het een van de belangrijkste centra is van de Saksische kolonisten die zich in het gebied vestigden. De stad was de hoofdstad van het vorstendom Transsylvanië tussen 1692-1791 en 1849-1865. Het heeft de afgelopen jaren een belangrijke economische en culturele renaissance doorgemaakt. Sibiu is momenteel een van de steden met het hoogste niveau van buitenlandse investeringen in Roemenië. In 2007 was het Culturele Hoofdstad van Europa, samen met Luxemburg-stad. Sinds die tijd heeft de stad ononderbroken inspanningen geleverd om een belangrijk toeristisch uitgangsbord voor Roemenië te zijn.  

Piață Mare

Langzaam nader ik het centrale plein of Groot Plein van Sibiu. In iets meer dan 30 min. kijk ik over het plein uit. Dit drukste plein van Sibiu is omgeven met mooie paleizen en huizen in pastelkleuren. Dit ruime zicht gaat vandaag verloren door de kerstmarkt en een reuzenrad. Maar net dank zij die kerstmarkt hangt er een gemoedelijke ontspannen sfeer. Veel kraampjes zijn nog gesloten. 





Tijdens mijn rondgang waan ik mij eerder in een Duitse dan een Roemeense stad. Dat wordt benadrukt door de Turnul Statului - Der Ratsturm uit de 12 de eeuw. De toren is te bezoeken en biedt een mooi zicht op het plein.







Baron Samuel von Brukenthal liet als gouverneur van Transsylvanië aan dit plein tegen het einde van de 18 de eeuw het barokke paleis bouwen naar Weens model. Als aanhanger van de verlichting was hij een groot kunstliefhebber. Hij liet zijn collectie na aan de Lutherse kerk die ze vanaf 1817 voor het publiek openstelde (helaas niet op 1 januari). De Galeria de artă Bruckenthal is daarmee het oudste en op dat van Boekarest na, het grootste museum in Roemenië.

Aan het begin van de 20 ste eeuw werden de huizen aan de noordwestelijke kant van het Grote Plein, naast de toren van de rooms-katholieke kerk, afgebroken om in 1906 het eclectische gebouw van de Land Credit Bank te bouwen, met elementen van Art Nouveau. Het gebouw is U-vormig en bestaat uit een souterrain, een hoge begane grond, twee verdiepingen en een zolder De gevel vol decoratieve elementen is indrukwekkend, evenals het Art Nouveau-interieur. Nu is er het stadhuis in ondergebracht.



Piață Mică

De doorgang onder de turnul statului brengt je op het Piață Mică of Klein Plein. De overgang van het ene plein naar het andere maakt een bezoek aan Sibiu als een onderdompeling in de middeleeuwen. 
De smeedijzeren brug aan het einde van het plein dateert uit 1859. Op de Podul Minciunilor - Brug der Leugens probeerden Oostenrijkse soldaten jonge vrouwen te verleiden door hun een huwelijk te beloven dat natuurlijk nooit werd voltrokken. 

Piață Huet en Biserca Evanghelica

Dit is het hart van de stad, geworteld in middeleeuwse resten. Zowel de huizen rond het plein als de huidige kerk werden op oude grondvesten gebouwd. 

Aan dit knusse plein verheft zich het hoogste bouwwerk van de binnenstad - de evangelische kerk. 

In de 14 de en 15 de eeuw gebouwd in gotische stijl op de fundamenten van een romaanse basiliek uit de 12 de eeuw. 

Het sobere interieur - eigen aan evangelische kerken wordt opgeluisterd door enkele barokke ornamenten in het schip. 



De kerk boogt op het grootste orgel van Transsylvanië in de loop der eeuwen aangepast en gerestaureerd. 


Bijzonder aan de kerk is de grote verzameling grafplaten en -stenen. Een aandachtige studie brengt me bij de oudste grafplaat. Die van Mathias Arbruster - burgemeester van Hermannstadt overleden in 1542. Zou er 480 jaar na mijn overlijden nog een herinnering aan mijn bestaan overblijven? 

Bij de ingang bemerk ik een drietal studenten die even aandachtig als ik voordien, de platen bestuderen. Dat vraagt om een nadere kennismaking. Een geanimeerd gesprek ontstaat over achtergrond, interesses en studierichtingen. Een van de jongens praat Duits, de andere twee Engels. Een polyglotte interessante uitwisseling van indrukken volgt. Als we het over mijn reisdoelen hebben komt een bezoek aan Kreta ter sprake. De Duitsprekende jongen blijkt Joodse roots te hebben en is begrijpelijk met zijn gedachten bij zijn vader in Tel Aviv. Als ik laat blijken dat ik een bezoek aan Israël wel zie zitten, komt jeugdig enthousiasme boven : waarom niet de twee? Tja, waarom eigenlijk niet? Ik neem afscheid van dit stevig in de exacte wetenschappen geïnteresseerde trio. Later besef ik dat ik vergeten ben een foto te maken - sorry jongens. Ik begin echt oud te worden en kan mij maar twee namen herinneren - Adreas en André. Shame on me.

De Toren

Een uitdaging voor sportievelingen en avonturiers is de beklimming van de klokkentoren. Om de hoogte van 93 m te overbruggen moet je een aantal vrij steile trappen overwinnen. Op een tussenplatform aan de basis van de klim onderschep ik een gezinnetje - moeder, vader en tienerzoon. De laatste kiest ervoor om bij mama te blijven en papa het avontuur te laten beleven. Wij tweeën gestaag naar omhoog. Maar wat een beloning. Een prachtig panorama van de stad vanuit vier verschillende torentjes. Een casestudy in middeleeuwse urbanisatie. Dichte bebouwing afgewisseld met ruime open pleinen.


Sibiu gedijt in alle culturele diversi-teit aan de voet van de indrukwek-kende Karpaten.

Een stad die een vervolgbezoek meer dan verdiend. Ik blijf nog een dagje.




Di 2 januari

Er staat een droge gure wind, niet uitzonderlijk in de winter, maar bij een heldere hemel. De zon doet pogingen om het landschap en de stad kleur te geven. Onder dergelijke omstandigheden daalt de tred van de bezoeker naar slentertempo.

Gunstiger kan haast niet voor een verder bezoek aan de stad waar ik mij thuis voel. Mijn focus ligt vooral op de westkant en het stadsdeel aan de voet van de evangelische kerk.

Omwalling

De stad werd in het midden van de 12 de eeuw gesticht door Saksische kolonisten uit het Rijn-Moezelgebied. De eerste vermelding van het fort werd gemaakt op 20 december 1191onder de naam Cibinium in een kerkelijk document uitgegeven door paus Celestinus III, die op verzoek van koning Béla III het bestaan erkende van de Prepositura van Sibiu (Cibiniensis). De eerste schriftelijke attestatie in de vorm Hermannstadt dateert uit 1366, maar er is ook een oudere vermelding van de naam Villa Hermanni uit 1223. In 1241 werd de stad aangevallen, veroverd en gedeeltelijk verwoest tijdens de grote Mongoolse invasie.

In de 14 de eeuw werd Sibiu een groot handelscentrum en eeuwenlang het belangrijkste Duitse fort in Transsylvanië. De ambachtslieden in de stad waren georganiseerd in gilden en in 1376 waren er 19  bekend.
In 1336 werd Sibiu uitgeroepen tot "stad". Van de omwalling uit deze periode blijft niet veel over. Na de ontmanteling resten er enkele torens. 



Het noordwesten van de stad werd beschermd en verdedigd door het zeer solied uitziend Haller bastion. Op het terrein van het bastion is nu een ziekenhuis ingericht.





De gracht is gedempt en vervangen door een park en een speeltuin. 


Aan de Stada Constiuţiel valt mijn ook om een prachtig historisch pand dat er verwaarloosd bijligt. Jammer. Ik vrees dat het nu gebruikt wordt als kraakpand. Ben hier speciaal voor teruggekomen. 
Aan de overkant ligt de eerder sobere synagoge.



Ik slenter rond het Piață Mare met meer aandacht voor de historische huizen met de veelkleurige façades. Er is meer plaats op het plein doordat enkele attracties onder-tussen opgeruimd zijn.


Piață Mică

Vandaag heb ik oog voor enkele van de oudste huizen van de stad.

Je moet wel enige verbeelding gebruiken om bontwerkers, pelshandelaren, zeemtouwers en edelsmeden bezig te zien in een nu overwegend toeristische setting met terrasjes en cafés. De gevels uit de 15 de en 16 de eeuw proberen wel de sfeer te behouden.
Rond de Podul Minciunilor - Brug der Leugens is het minder druk. 
Ik wil de lokale dames geen ijdele beloften doen maar wel nagaan als ik in mijn blog niet al te veel nonsens opneem. Dat valt nogal mee. Ik zak niet door de brug.

Pasajul Scărilor

Op deze trappendoorgang beleef je het middeleeuwse Sibiu op z'n best. De doorgang geeft je zicht op middeleeuwse vestingbouw en brengt je in de pittoreske benedenstad.






Met een zicht op de heuvel neem ik afscheid van deze stad die mij zeer heeft bekoord. 

Een aangename stad om in te verdwalen. Een bezoek meer dan waard. Een absolute aanrader. 


Dag 44 - Wo 3 januari

     Sibiu - Horezu - 154 km

Aangezien het weer voor januari nogal meevalt met temperaturen in de dubbele cijfers, is de beslissing om op weg naar Boekarest een tussenstop in te lassen voor de UNESCO werelderfgoed site te Horezu vlug genomen. Mijn verkennende wandeling van de afgelopen dagen heeft me langs een tankstation gevoerd waar ze LPG aan een scherpe prijs van RON 3,29 (± € 0,68) hebben. Tot mijn verbazing heb ik L 26,84 kunnen tanken.

Eens buiten de agglomeratie van Sibiu worden we getrakteerd op een aangenaam landschap en met goed berijdbare weg.  

Om 14:15 u ben ik op de P Romanii de Jos te Horezu - gps N 45.16548; O 24.00553 geïnstalleerd. De kleine gemengde parking ligt aan de ingang van het klooster. Er is een bar aan de overkant en naast het museum (gesloten) een toiletruimte. Als je je ogen dicht doet en je neus dichtknijpt is de urinoir eventueel te gebruiken. Spijtig dat het onderhoud verwaarloosd wordt waardoor gebruikers er helemaal een potje van maken. De parking is rustig gelegen en er is geen doorgaand verkeer. Op een vuilbak na zijn er geen voorzieningen. Bevoorraad toekomen is aangewezen. Er zijn geen winkels in de buurt.

Klooster van Horezu

Het Klooster van Horezu (Roemeens Mănăstirea Horezu) is gebouwd door prins Contantin Brâncoveau in 1690. 

Het klooster wordt erkend als een meesterwerk van de "Brâncovean"-stijl, door de zuiverheid van de vormen, de verfijning van het beeldhouwwerk en de fresco's. 


Het grondplan is klassiek; een kerk in het midden met rondom kloostergebouwen.





Vooral de overdadige binnenkant van de kerk valt op. Prominent aanwezig is het rijkelijk met goudblad versierde altaar. De kleuren op de muurschilderingen komen sedert de restauratie goed tot hun recht. Enkele Bijbelse taferelen zijn duidelijk herkenbaar.

Een lokale gids heeft een echtpaar onder zijn goede. Zij krijgen een uitgebreide beschrijving van de aanwezige afbeeldingen. 

Hij heeft het over de 365 'heiligen' van de orthodoxe kalender waarmee de muren van het voorportaal bedekt zijn. 




Op de overdekte buitenmuren aan weerszijden van de ingang taferelen uit het laatste oordeel. L een eerder saaie voorstelling van het paradijs, terwijl R een dramatische uitbeelding van de hel. Het lijkt geïnspireerd op Hieronymus Bosch. Of misschien eerder een afgezwakte versie van Dante Alighieri's "Inferno".

Tegenover de ingang van de kerk ligt het kleine refectorium waar de religieuzen met Pasen hun gezamenlijk avondmaal gebruiken.

Veel zorg is besteed aan de versieringen van de balustrades.




Onderdeel van het complex waar het klooster deel van uitmaakt, zijn er nog kerken en historische monumenten, gebouwd in 1603 en 1698. Een strak voorbeeld daarvan is de begrafeniskapel op de ommuurde begraafplaats.









Binnen de buiten-ommuring ligt een tuin met (vis?) vijver.





Een prachtig stilte monument, gelegen in een rustgevende omgeving. Het geheel is opgenomen op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.



Dagen 45-72 - Do 4 januari - wo 31 januari

     Horezu - Bolintin-Vale - 199 km

Ik heb hier zeer rustig gestaan. Zonder aanwijsbare reden zijn de zwerfhonden aan het blaffen gegaan maar dat was niet echt storend en kortstondig. Gelukkig. Het aanrukken van het lokale drinkersgilde aan de 'bar' rond 9 u was andere koek. Een menselijke wekker zonder evenwel overlast. Negen uur is zo wie zo een 'gezond' ontwakekingsmoment in het zwerversbestaan. 

Rond 10:30 u ben ik vertrekkensklaar. De aansluiting via de 67 naar de E 81 verloopt probleemloos. De volgende 50 km over de E 81 naar Piteşti doen mij aan Hongarije denken. Een langzaam in de vernieling gereden wegdek door zwaar transport. Eenmaal de aansluiting op de A1 kan ik echt goed doorrijden.

Om 13:30 u draai ik het erf op van Mara en Fabian. Ik ben door dit sympathieke koppel uitgenodigd om enkele dagen in hun midden door te brengen. Ze hebben een leuk optrekje ingericht aan de rand van dit stadje op ongeveer 40 km van Boekarest centrum. Op dit privé adres moet ik jullie de gps coördinaten schuldig blijven. 

Chapeau voor hun milieu- en natuurvriendelijk stek! Een plaats om je thuis te voelen.

Vr 5 en za 6 januari

Fabian is tandarts en ik wist dat hij bezig was zijn kabinet te herinrichten. Ik had toegezegd een 'handje' te helpen. Maandag wordt de eerste patiënt verwacht en die willen we graag in een moderne ruimte ontvangen. Het schilderwerk wordt door een prof uitgevoerd maar er blijven duizend-en-één kleine klussen over die belangrijk zijn.

Het wordt echt teamwork en het is een opsteker dat af en toe mijn raad wordt gevraagd en daar ook rekening mee gehouden wordt. Het werkritme en -lengte worden bepaald door kleine Smaranda van 3,5 jaar. Geduldige mama en papa moeten regelmatig ouderlijke aandacht geven maar ondanks, schiet het werk op.

Enkele kleine dingen moeten aangeschaft worden en die zijn te vinden in het reusachtige filiaal van Ikea in het Militari district van Boekarest.

Om de gast te plezieren en aangezien het niet overdreven druk is maken we een ritje langs enkele van de bezienswaardigheden. Mooi afgekeken van Parijs, ligt de Arc de Triomphe aan een knooppunt van brede boulevards die de stad doorkruisen. Een belangrijke winkelwandelstraat nodigt tot kopen uit bij een feestelijke verlichting. We rijden langs het Peoples House, het enorme paleis door Ceaușescu opgetrokken. Helaas is er geen mogelijkheid om even te stoppen. Ik hoop de stad één van de komende dagen te bezoeken.

Thuisgekomen spreken we de laatste restjes reserve aan om de stoelen voor de bezoekersruimte in elkaar te knutselen. Met iets handiger gereedschap schiet ook dat goed op.



De zaterdag gebruiken we om op te ruimen en schoon te maken. We willen alles klaar hebben voor zondag. Mara en Fabian kunnen een uitslaapdagje goed gebruiken. 

We kijken tevreden terug op het resultaat. Al die inspanningen mogen beloond worden met een glaasje.


Zo 7 - di 9 januari

We houden woord en gebruikende de zondag om uit te slapen op adem te komen ... tot. We moeten er 'even' uit en maken een shoppingstrip naar het warenhuis Auchan in eerder genoemd district.

Op maandag ben ik één van de eerste patiënten die op controle mag bij dokter Dumitresch. De gerenoveerde praktijk boezemt vertrouwen in evenals de professionele aanpak van de arts. Als je iets voelt is er waarschijnlijk iets mis. Het koste niet veel tijd om 'enkele' problemen vast te stellen. Een X-ray zal meer duidelijkheid verschaffen. Fabian legt me haarfijn uit wat het probleem is en wat eraan gedaan kan worden. Een hele verademing iemand tegenover je te hebben die de tijd neemt om uit te leggen. Wordt vervolgd.

In de avond zijn we uitgenodigd bij de buren. Bij Rodica en Lucian worden we met open armen ontvangen. Bij de palinka horen uiteraard een paar lokale lekkernijen. Dat wordt een uitdaging voor ons die net van tafel komen. Bij Roemeense volksmuziek die langzaam naar de achtergrond verdwijnt, ontspint een leerrijk gesprek over het wel en wee van het leven in Roemenië nu en in het verleden. Als de spreeksnelheid afneemt begin ik de draad van het gesprek te begrijpen. Zoals ik reeds eerder heb opgevangen, hoor ik ook vandaag dat vooral de kwaliteit van het onderwijs erop achteruit is gegaan. Het ontworstelen aan diep verankerde gewoonten, eigen aan economieën gestoeld op totalitaire regimes zal zijn tijd vragen. Mijn algehele indruk is dat de meeste Roemenen wel tevreden zijn deel uit te maken van de Europese familie.  

Vandaag moet ik echt de blog bijwerken. Een bijna huiselijk bestaan gooit mijn werkritme onderste boven. De lichte sneeuw is blijven liggen en het vriesweer maakt wandelen daarop knisperig. Een frisse neus halen laat me genieten van een lichte onder nul temperatuur. Heel af en toe priemt de zon door een hardnekkig wolkendek. Een kleine troost dat het in noord Roemenië veel winterser aan toe gaat. Gelukkig sta ik niet met de camper in Siberië. Er zit voorlopig niets anders op dan van de kleine winterprik het beste te maken. 

Wo 10 januari

Als er al zo iets als ideaal wandelweer zou bestaan, dan is vandaag beslist zo'n dag. Een temperatuur rond het vriespunt bij een stralend blauwe hemel waarin de zon zelfs een beetje warmte geeft. Het is iets gemakkelijker je tegen eventuele koude te kleden dan te zuchten en te puffen bij ondraaglijke warmte waarin het zweet uit zowat elke lichaamsholte komt. Het moge duidelijk zijn, ik prefereer een kwieke stap bij een zuivere frisse lucht.

De rivier de Argeş ligt bij wijze van spreken in de achtertuin van de familie. Een gedeelte van de 350 km lange zijrivier van de Donau is in Bolintin-Vale te bewandelen. Er staat een sterke stroming die bij de monding te Olteniţa 71 m/ sec. bereikt. Bij lichte vriestemperatuur is een zwempartij uit den boze, ik ben nu eenmaal geen ijsbeer.   

Mijn stap verstoorde een reiger en ik was te traag voor het vastleggen op foto. Een koppel witte zwanen wilde niet dichterbij komen. In het stukje bos hoor ik een zeer apart kraaigeluid. Bij navraag verteld Fab me dat ik waarschijnlijk vossen heb gehoord. 

De oevers van de rivier zijn begroeid met laag struikgewas en hier en daar vallen groepjes bomen in het oog, zoals deze zilverberken. Het enige minpuntje is de hopen rommel die gedumpt wordt. Gelukkig is de natuur me gunstig gezind door dat met een laagje sneeuw te bedekken.


De Argeş ontsnapt niet aan mijn wederkerend ritueel. Het is bijna een erezaak om bij elke rivier die ik bezoek mijn hand in het water te steken. Contact met stromend water werkt stimulerend.

Do 11 januari

Het hogedrukfront met bijhorende temperatuur blijft aanhouden. Warm ingeduffeld trekken we er met z'n allen op uit voor een wandeling.

Handig een plaatselijke kenner mee te hebben. We passeren een vossenhol - foxhole en het wordt duidelijk waar de militaire toepassing van de naam vandaan komt. De weerbaarheid van de natuur blijkt uit een met sneeuw bedekt stukje gras dat weigert te verdorren. 



We zakken af naar de rivier om de zwanen te spotten. Die laten zich helaas niet dichtbij lokken.


Als boerenzoon heb ik de band met de aarde nooit verloren. 

Een omgeploegde akker in winterrust toont ook de verbondenheid van anderen met de grond. 

We klimmen langzaam uit het dal van de donkere 6 weken. Nu de dagen beginnen te lengen, en de zon langzaam ondergaat, rep ik mij naar de rivier om dat moment te beleven. Enkele vogels worden in het riet opgeschrikt. Klapwiekend scheert een koppel reigers over het water en ben ik weer eens te laat om dat op foto vast te leggen.




Het is te koud om lang op één plaats te blijven. Ik wandel me warm en houd het oog gericht om het 'juiste' plaatje te kunnen schieten.




Vr 12 januari

De bewolking is toegenomen, gepaard met een lichte stijging in de temperatuur. Die grijze grauwheid nodigt niet bepaald tot enige buitenactiviteit uit. Het wordt een thuisblijfdagje netjes verdeeld over de camper en mijn nieuwe 'thuis'.   

Waar ik bij kleine Smaranda geen vingen mocht uitsteken aan de bouw van haar 'zoo', veranderde dat volledig toen een kunstig in elkaar geknutselde roetsjbaan langzaam vorm kreeg. Wie beleefde nu het meeste plezier? Ah, de ouden wisten dat in elk van ons een 'homo ludens' (spelende mens) steekt. Laat ons dat vooral zo houden. Uiteindelijk moest bezadigde ouderdom het afleggen tegen jeugdige levendigheid, terwijl de mama eens een verpozend moment voor zichzelf had.

Er moet een zwaar beschadigd apparaat naar de hersteldienst in Boekarest gebracht worden. Terwijl een lichte sneeuwval de zichtbaar beperkt, word ik kris kras door het noorden van de stad rondgereden. Ik krijg delen van Boekarest te zien waar waarschijnlijk geen enkele toerist komt en waar er niets te beleven valt. De 2,5 miljoen inwoners van de stad moeten ergens verblijven en daardoor verschilt Boekarest weinig van andere grootsteden.

Dat verandert in de binnenstad. Nu we hier toch zijn, kan ik een van de uitgangsplaatsen beleven. Een enorm ultra moderne shoppingsmal waar alle 'grote' merken, die ik enkel uit advertenties ken, een beroep doen op de kooplust. Met een knipoog worden ze met Parijs verbonden. Jongeren die het met een kleiner budget moeten doen, worden aangetrokken door de populaire westerse - lees Amerikaanse - fastfood restaurants. Echtparen kunnen terecht bij een ruime binnenplaats met dito terrasjes waar ze een oogje kunnen houden op hun kroost die zich uitleeft op een schaatspiste, klimmuur, diverse speelruimtes... 

Nu we toch onderweg zijn, stoppen we even bij de Auchan waar we 30 min voor sluitingstijd nog snel dringende inkopen kunnen doen.

Het is weekeind en dat mag ingezet worden met een palinka. En of we het verdiend hebben. Noroc.

Za 13 & zo 14 januari

Sommigen kunnen uitslapen anderen hebben werk. Ik behoor tot het kamp van de uitslapers. Langzaam op gang komen. Koffie, ontbijt, koffie. Praatje, babbelen, kletsen.
Tussendoor een wandeling, lezen, het nieuws volgen. Studievoorbereiding voor morgen.

Fab ziet me op en af lopen en vraagt : 'Dan what are you doing,' Wel ik wacht op de 'juiste' stand om het perfecte 'plaatje' te schieten. 



Het is vroeg uit de veren. 'We' verwachten bezoek. Vrienden van de familie komen op bezoek.

Het wordt een leuke kennismaking met Anca, Sorin en dochtertje Gloria tijdens een ontbijt Romenian Style. We wisselen reiservaringen uit. Hebben het over indrukken uit bepaalde landen. Ontspannen gemoedelijk. Een interessante ervaring over het liefdevol omgaan met de kleintjes. Roemenen lijken mij familiemensen tevreden over hun plaats in de menselijke en Europese samenleving.
Iemand lanceert het idee om te onderzoeken als we de zwanen op de rivier kunnen spotten. Iedereen warm ingeduffeld en halsreikend  uitkijkend naar de dieren die schijnbaar weinig last hebben van de kou. Helaas.

De middag gaat op aan voortschrijdend werk aan de camper. Mara en Fab zouden die graag af hebben tegen maart. We delibereren over de lay-out, waar moet wat komen. We beginnen aan de installatie van de verwarming op diesel. 


Na gedane werken kunnen we wel enige warmte gebruiken. Ten huize van, word ik prompt gebombardeerd tot vuurmeester. De traditionele houtkachel heeft bij veel gezinnen nog een prominente plaats in de leefruimte. Eenmaal op gang, kunnen we genieten van een aangename warmte. 


Zo komt er vlotjes een einde aan een drukke week.


Dag 56 Ma 15 - dag 56 do- 18 januari

We plannen een aangename dag. Om heen en weer en op en af te vermijden, moet een reisroute en uurplanning worden opgesteld. Fab moet instrumenten ophalen om te laten steriliseren  (zie vrijdag: panne aan machine die niet hersteld is). Afspraak bij een bevriend tandarts. Dwars door Boekarest. Daniël afgezet voor x-ray van de tanden. Doorgereden naar bevriend arts. Duur voor sterilisatie ongeveer 4 uur. Kleine hub naar dolle pret.

Op naar een superattractie in Boekarest (ten noorden van de stad). De Therme. Het grootste welness en watersportpark van Europa. Ik moet me niet druk maken over coördinaten, de route of het verkeer. 

Wat beloofd wordt is niet min, evenals de setting waarin al deze pret beleefd kan worden.

Ik laat me meedrijven op het ritme van de familie, moet niets uitzoeken en kan volledig opgaan in de beleving.


Er zijn drie aanbiedingen waar je uit kunt kiezen; de Galaxy, of familiebad, de Palm (16+) en het Elysium (16+). Ieder deel heeft zijn eigen faciliteiten, maar combinatie of uitbreiding is mogelijk. Zo vind je zowel in Galaxy als de Palm bedden voor een watermassage, sauna’s etc. Galaxy is het goedkoopste, daarna de Palm en voor het Elysium betaal je het meeste. Ik betaalde voor mijn Galaxy Senior 3 u : Lei 49 (± € 10). Elektronische toestellen zijn niet toegestaan en daardoor is het me onduidelijk als ik nu wel of geen foto's mag nemen. Onderstaande foto's zijn van de website. 

Als je binnenkomt bij de Palm heb je het gevoel een enorme tropische kas binnen te lopen. Het dak en de achterwand is volledig van glas waardoor er veel licht naar binnen valt. Het dak is in de zomer uitschuifbaar wat het tropische gevoel ongetwijfeld versterkt. Rond de diverse baden vindt je maar liefst 500 tropische palmbomen. 

Naast het (golfslag)bad vind je diverse glijbanen; steile glijbanen, familieglijbanen, een trio racer, glijbanen met een zwemband en een waveglijbaan. Zelf heb ik de waveglijbaan geprobeerd. Na de eerste keer heb ik snel geleerd mijn mond dicht te houden bij de stop. De hoger gelegen glijbaan heb ik aan de liefhebbers gelaten die genoeg geduld konden opbrengen om in een lange rij te wachten. Al deze kris kras door elkaar lopende glijbanen lijken vrijwel aan het dak te hangen.

De rustruimte tussen het grote bad geeft aansluiting met het buitenbad waar whirlpools een aangename massage verschaffen. Dit bad is minder geschikt voor kleintjes. Wie wilde gebruik maken van de poolbar werd begroet met een nota : tijdelijk gesloten.

Ondanks de aangename warme temperatuur, dreef de koude rond ons hoofd ons weer naar binnen. Terwijl de familie kleine Smaranda zich volledig liet uitleven, zocht ik de stilte van de sauna. Er hing een stimulerende geur, waarschijnlijk van de Himalayazouten die mijn lichaam in een slome staat brachten. Op het gevaar af in slaap te vallen, bracht een verkwikkende koude douche me weer bij mijn positieven.

Om te relaxen kozen we voor de 'natuurlijke' omgeving van het binnen poolbad. Het valt al snel op dat veel mensen hier aan een cocktail of een wijntje nippen. In dit leuke familiebad is geen leeftijdsgrens. Alle leeftijdsgroepen zijn vertegenwoordigd van boorlingen tot grootouders. Het viel ons ook op dat er hier heel veel stelletjes waren die aardig in min of meerdere mate aan elkaar geplakt waren.

Handig om weten zijn de toepassingen bij het polsbandje dat je bij binnenkomst krijgt waarmee je alles kan betalen. Ik had nummer 1238, dat opende en sloot de locker. Al die waterpret maakt hongerig en in het restaurant kun je terecht voor een lichte maaltijd. Ook die registratie en betaling verloopt via het polsbandje. Als je weggaat laat je deze scannen en betaal je in 1x alle kosten die je hebt gemaakt. Geen gezeul met portefeuilles of dergelijke. Mijn mixed salade koste me Lei 27 (± € 5,50). Drie uur zijn zo voorbij!

Ongetwijfeld een  topper die  ik warm kan  aanbevelen. Zowel families als kleine groepen zullen in deze omgeving volledig aan hun trekken komen.

Op weg naar huis lopen we even langs een bouwmarkt om noodzakelijke onderdelen op te pikken voor de verdere bouw van de campervan.

Na deze drukke dag mag het iets rustiger. Het blogverhaal moet uitgewerkt worden. Mijn camper krijgt een opruim beurt. Een lijstje van aanpassingen, verbeteringen en herstellingen wordt bijgewerkt. 
We moeten ook nog het sterilisatietoestel ophalen. Het beloofd alweer een latertje te worden.

Wo 17 januari
 
Rustdagje. Uitslapen. Beetje rondslenteren in stadje. Boodschappen doen, ik verdiep me in de wereld van het kinderspeelgoed. Wat koop je voor een 3,5 jaar oud meisje? Voldoende stimulerend en educatief om de verbeelding te prikkelen. Ik kom uit bij zeedieren en sluit zo aan bij de verzameling die ze al heeft. Tijd nemen om het nieuws te volgen. Lezen, rondhangen en genieten van langzaam aan.

Do 18 januari

Je kent ongetwijfeld het knagende, zeurende met regelmatig weerkerende pijn opstotende gevoel in je mond dat je laat weten 'iets' is mis met mijn gebit, of ten minste een tand. Het Belgische moratorium  op opleidingen tandheelkunde had en heeft het ongewenste neveneffect van lange wachttijden. Vier maanden voor het krijgen van een afspraak is voor een zelfverklaard zwerver geen ideale optie, pijnopstoten ten spijt. Gelukkig schijn ik een vrij hoge pijngrens te hebben. Maar eens komt er een einde aan de mogelijkheden uit de trukendoos - kauwen aan één kant van de mond, tanden poetsen met lauw water e.d. Zoals verteld heb ik in Fabian de oplossing gevonden met de tandarts uw vriend. 

Vandaag maken we een begin met die oplossing maar laten we niet te vroeg victorie kraaien. Al heb ik er alle vertrouwen in! 

Bedankt aan het team. Mijn tand is gered maar het heeft werk gekost terwijl ik zowaar onder de invloed van de verdoving in slaap ben gevallen. Voor alles is een eerste keer, gaat dan het het gezegde.
De volgende behandelingen strekken zich uit over enkele weken. In de drukke praktijk van Fabian is het zaak een afspraak te maken want de meeste patiënten plannen hun behandeling na werktijd. Een toegenomen bewustwording van tandhygiëne wijst op een verbetering in het algemeen welzijn.

Het duurt zijn tijd voor de verdoving helemaal is uitgewerkt en mijn activiteit sluit daar naadloos bij aan. 

Vr 19 januari

De temperatuurschommelingen blijven fascinerend. Na enkele zeer winterse vriesdagen lijkt het vandaag wel lente. Boekarest ligt op de breuklijn tussen Siberische vrieskou en zuiderse gematigdheid. De voortdurende strijd blijft onbeslecht.

Ideaal weer om een begin te maken met de schoonmaak. Er moet geveegd, geboend, gepoetst en gestofzuigd worden. Een stevige boom is geschikt om de matten tegen uit te kloppen. Zwart en grijs water wordt geleegd. Alvorens me te zetten, dwaalt een kritisch oog over het interieur en wordt er een poging ondernomen om enige structuur in de chaotische orde te scheppen.


Bij een gezellige warmte van de houtkachel met een wijntje toont Fabian zich van zijn humoristische kant. Die luchtige insteek heeft aanleiding tot een gesprek over de ethiek in de praktijk van de geneeskunde. Fabian heeft een uitgesproken mening over de toepassing van de eed van Hippocrates : eerst de patiënt daarna de dokter. Die stelling doet me denken aan de strijd van het fictieve hoofdpersonage Dr. Manson in het magistrale boek The Citadel by A.J. Cronin. Zijn andere bestseller; The Keys of the Kingdom was dan weer een persoonlijke bron van inspiratie. Daarin belicht Croninn het veldwerk van missionarissen (in dit geval in China) in schril contrast met de machinaties van de hogere clerus. 




Om mama en papa wat te ontlasten mag oom Dan de taak van speelmakker van Smaranda overnemen. Bezadigde leeftijd moet het afleggen tegen onstuimige energie.  

Za 20 januari

Ik word wakker bij een specifiek geschuif op mijn dak. Wie schreef alweer over temperatuurschommelingen? Ik steek mijn hoofd buiten en word begroet met een 20 cm sneeuwtapijt. Het zachte geschuif dat ik eerder heb gehoord was het afglijden van sneeuw op mijn dak. 

Met de ochtendoefeningen vangen we twee vliegen in één klap. Om niet enkeldiep in de sneeuw weg te zakken, maak ik een wandelgang. De sneeuw laat zich gemakkelijk opscheppen en ik bespaar me natte voeten.

Bij dit ideale lees- en schrijfweer word ik opgeschrikt door vrolijk gelach. Grootvader Constatin (vader van Mara - zie 26 december) heeft de sneeuw getrotseerd en is op bezoek, tot vreugde van Smaranda die door opa geholpen wordt bij het maken van haar sneeuwman.


Sneeuw is er niet alleen voor het beschermen van de natuur of het beleven van dolle pret maar levert mooie beelden op. De grote verscheidenheid van gezichten in een wisselde natuur kunnen mij meer dan bekoren. 

In de avond organiseren we een gezellig samenzijn. Evenals wij Belgen houden Roemenen van een BBQ. Bij vriestemperaturen kunnen we moeilijk van een tuinfeestje gewagen maar dat belet ons niet de sfeer mee te pikken. De palinka wordt er bijgehaald, voor de gelegenheid opgewarmd en met peper gekruid. Heel apart. Na het grillen en roosteren, installeren we ons binnen om verder te genieten. 
Een historisch-politiek geladen gesprek ontspint zich rond het tijdperk en de persoon van Ceaușescu. Met twee leeftijdgenoten die de overgang hebben meegemaakt, komen de voor- en nadelen van de periode aan bod. We geraken er over eens dat de vrijheid van mening en het recht die te kunnen uiten zonder dat daar negatieve gevolgen van komen, ongetwijfeld een verbetering is. Zeer interessant te horen hoe de diverse generaties kijken op heden en toekomst. Even interessant is hun reactie over de historische realiteit van België. Tot twee maal toe moest ik herhalen dat België pas een staat is sedert 1831 en dat de naam terugvoert op Julius Caesar. Magere troost dat we de dappersten onder de Galliërs waren!
Zonder een les in geschiedenis te geven volstond het om enkele bedreigingen en overheersingen aan te halen waarmee Roemenië zich kan associëren. Invallen van Hunnen, Tartaren en Magyaren. 'Bezetting' door Spanjaarden, Fransen en het Habsburgse Oostenrijk-Hongarije. Misschien zijn we te weinig erkentelijk voor hun opvangen en tot staan brengen van de Ottomaanse drang richting westen. Uiteindelijk bereiken we overeenstemming dat een sterker economisch Europa nodig is om het hoofd te bieden aan opkomende socio-economische machten uit het 'oosten' zonder een 'afzetgebied' van de VS te worden.

We zetten Lucian keurig bij hem thuis af, kwestie van een frisse neus te halen en het is maar 100 m. Eenmaal in bed kan ik nog nagenieten van de kampvuurgeur die in mijn baard is blijven hangen.   

Zo 21 januari

De klare hemel afgelopen nacht was een indicatie dat we een koude nacht tegemoet gingen. Met een temperatuur tot -7° kunnen we bijna spreken van bitterkoud. Dat was de buitentemperatuur. Binnen in mijn goed geïsoleerde camper had ik daar geen last van. Een aangename 19° is ideaal om te slapen en werken.

Warme lucht stijgt wat smeltwater maakt ter hoogte van mijn luifel. Dit veroorzaakt een bijzonder onaangenaam effect rond mijn klapdeksel van het gasflessen compartiment. Dat constant druppen leidt tot stalactietvorming rond mijn hengsels en slot. Dit fenomeen is niet ongebruikelijk op skiverlof, maar onvoorzien op een 'zuidertrek'. Ik zal iets moeten verzinnen om dit in de toekomst te vermijden. Als iemand onder de lezers een eventuele oplossing heeft, hoor ik die graag. Alvast bedankt.

Om de gemoederen op te vrolijken breekt de zon door het wolkendek. Bij onze rivierwandeling bracht dat een extra schittering in het overwegend witte landschap. Terwijl dochter en papa zich uitleven bij dolle winterpret, bekijken de twee zestigplussers dit met minzaam goeddunken met in het achterhoofd; waar is de tijd. 



De laatste hand aan het professionaliseren van de tandartsenpraktijk doen we vanavond. Het aanbrengen van de drie-d letters vraagt enige precisie maar me mogen trots zijn op het resultaat.

De moderne look straalt vertrouwen uit. Uit eerste hand kan ik zeggen dat dit zeer terecht is. Ik heb nog twee opvolg behandelingen te gaan en kijk uit naar een tip top in orde gebracht gebit.

De praktijk is dringend op zoek naar een deskundig verpleegster. Fab en ik doen nog een poging om op enkele plaatsen een advertentie op te hangen maar het weer en de gebruikte kleefband werken ons tegen. Na hooguit twee affiches geven we het op.  

Ma 22 januari

Het Siberische koudefront blijft druk uitoefenen op de temperatuur rond Boekarest. Na tijdens de dag met behulp van een waterzon even tot aan het vriespunt te klimmen, ondergaan we gedurende de nacht terug een duik naar min 7° C. 

Fabian heeft een afspraak in het autoregistratiecentrum in de districtshoofdstad Giurgiu. Om 8:45 u. Klein detail, de plaats ligt 85 km verwijdert van Bolintin-Vale aan de grens met Bulgarije.

Geen sprake van uitslapen want om op tijd te zijn moeten we rond 7 u vertrekken. Gelukkig zijn de wegen sneeuw- en ijsvrij gemaakt en kunnen we goed doorrijden. Af en toe in een idyllisch landschap.

De administratie is goed geregeld. Door op tijd te zijn kan een wachttijd en aanschuiven vermeden worden. Binnen de tien minuten staan we weer buiten. Veel van de stad heb ik niet gezien. Wat aan het oog passeert doet aan een klassiek bestuurscentrum denken. Onze blik is zo wie zo meer meer op het grote filiaal van Kaufland gericht. Zoals dat gaat, raakt de winkelwagen steeds voller door het afwijken van het 'strikt' noodzakelijke op het inkooplijstje.

Na een kleine hap thuis, trekken we erop uit naar de bouwmarkt voor de aanschaf van verdere materialen voor de verbouw van de campervan e.d. 

Ziedaar een greep uit de activiteiten van een imbedded zwerver in het leven van een niet zo doorsnee Roemeense familie. En dan te denken dat ze zich zorgen maken dat ik mij verveel! Humorvol laat ik weten dat ik aan vakantie toe ben.

Om 16:30 u ben ik compleet uitgeteld, ga horizontaal, val prompt in slaap en als ik om 18:30 u weer iet of wat bij mijn positieven ben, is met het invallen van de duisternis de gestage temperatuursval begonnen. Voldoende reden om binnen te blijven en een 'normale' blogavond te beleven.

Di 23 & wo 24 januari

De pooltemperaturen hebben ons uiteindelijk ingehaald. Voor het eerst droppen we in de dubbele cijfers onder nul. Met dank aan mijn bijverwarming kan ik die koude buiten de deur houden.

Bij dergelijke temperaturen kan ik enkele dieren beter begrijpen. Ik volg hun voorbeeld door een zelfopgelegde hibernatie in te lassen. Gelukkig ben ik voor mijn levensonderhoud niet afhankelijk van de jacht en de visvangst en heb ik voldoende voorraad om enkele dagen te 'overleven'.

Do 25 - di 31 januari

Door een opengelaten kier valt een priemende zonnestraal de camper binnen. Die houdt de belofte in van een prachtige dag. Rond negen uur stijgt het kwik ook nog eens tot boven het vriespunt. Volgens de meteo mogen we temperaturen tot 7°C verwachten. Bij dergelijke aangename temperatuur mag een eerste mok koffie buiten gedronken worden. Heerlijk met het gezicht naar de zon.

Op het programma staat een combinatie van het noodzakelijke met het aangename. Voor de verdere verzorging van mijn gebit moet een x-ray gemaakt worden en als ik dan toch in de stad ben, wil ik wel eens een indruk tijdens de dag opdoen. 

Om vanuit Bolintin-Vale in Boekarest te geraken zijn er enkele mogelijkheden. Van luxueus met een taxi over doorsnee met Uber naar goedkoop met een particuliere busmaatschappij. Met mijn avontuurlijke instelling wil ik wel eens de goedkope busmogelijkheid proberen. Goedkoop is in dit geval werkelijk goedkoop - lei 7,00 (€ 1,50). Bij aankomst aan de halte staat de bus reeds te wachten. Er zijn geen vastgestelde vertrektijden en dus wachten we tot de bus vol is. De maatschappij die me naar Boekarest brengt, doet maar twee tussenhaltes aan. Bij het metrostation van wijk Militari worden we keurig afgezet.

Een korte wandeling brengt me bij het Centre de Radiologie şi Tomografie Dentară, waar ik herkend word van de vorige keer en vlot word geholpen. Het centrum ligt aan één van de toegangsboulevards van Boekarest en ik wil wel eens de doordeweekse sfeer opsnuiven. Onderweg ontmoet ik een doorsnee van een typische grootstadpubliek. De snelle verwesterse invloed, aantrekkingskracht en uitstraling van o.a. fastfood ketens vertaalt zich in een duidelijke gewichtstoename onder vooral jonge mensen. Die ketens hebben hun maatschappelijke plaats, maar zoals met alles, overdaad schaadt. Ik hoop dat de meeste van die jonge mensen ook daarin een evenwicht vinden.

Het wordt te laat in de middag om nog een museum aan te doen en om van enige stilte en rust te genieten is de Gradina Botanica een aangewezen alternatief. Niet het meest geschikte jaargetijde, maar er zijn diverse paviljoenen te bezoeken (helaas gesloten). Het wordt een ontspannen verkenning in een net niet doodse omgeving. In het voorjaar en de zomer is het hier ongetwijfeld kleurrijker.





De winter heeft wel degelijk zijn charme.   

Een hongertje moet gestild worden en daarom wandel ik het hele eind terug in plaats van de metro te nemen. Gelukkig zijn er onderweg voldoende supermarkten waar ik een broodje kan vinden.

Waar de heenweg nog vrij normaal verliep, is de terugweg een ervaring die veel vergelijking vertoont met derdewereld landen. Bij de halte stopt een reeds overladen bus, ik wil de chauffeur vragen welke richting hij uitgaat maar voor ik mijn mond kan opendoen, gaat de deur dicht en vertrekken we. Een medereizigster stelt mij gerust dat we de juiste kant uitgaan. Afgeladen vol is een understatement. Maar er kan altijd wel nog iemand bij. Ik sta letterlijk op het randje van de opstap terwijl een passagier na mij echt op de trede moet staan. Verscheidene keren passeren we een politiepatrouille, maar de arm der wet ziet blijkbaar geen graten in een duidelijk overladen voertuig. Ik heb het gevoel dat mijn medereizigers de hele toestand 'gewoon' zijn. Geen drukte, geen gedoe of gemopper. Het ritgeld wordt keurig van hand tot hand tot bij de chauffeur doorgegeven. Gemoedelijk aan een gezapig tempo worden passagiers afgezet en opgeladen, al of niet bij een halte. Een hele beleving!





De komende paar dagen worden besteed aan de verdere verbouwing en aankleding van de campervan. Na regelmatig de instructies van YouTube filmpjes te raadplegen en toe te passen, slagen we erin de dieselverwarming te installeren en te testen. Dat we tevreden zijn met het resultaat blijkt uit de traktatie met een natje en een droogje.  



We beginnen ook met het aanbrengen van de isolatie. Een tijdrovend langzaam opschietend werkje maar waar we geleidelijk de voordelen van 'voelen'.

De dagen volgen zich zo snel op dat het einde van de maand bereikt is zonder dat we het goed en wel beseffen. Tijdens de dag is het genieten van een aangename temperatuur terwijl de nacht nog steeds vrieskou brengt. Ik raadpleeg al eens mijn gids en neem mij voor toch een ernstige poging te ondernemen om Boekarest wat grondiger te bezoeken.

Dagen 73- 81 - Do 1 - vr  9 februari

Er heerst griep in Roemenië, niet ongebruikelijk in de winter natuurlijk. In hoeverre de meer gevaarlijke covid variant een rol speelt, heb ik geen behoefte om te ondervinden. Daarom is het misschien niet zo'n goed idee me aan virussen en andere bedreigende levensvormen op overvolle bussen bloot te stellen. Better safe than sorry.

Gelukkig kan ik mijn ongedurige aard wat temperen met lezen, schrijven, het nieuws volgen en contact onderhouden met het thuisfront. Een handje toesteken bij de verbouw van de campervan. Ondertussen ben ik een gekend figuur geworden in de omgeving. Mensen groeten mij spontaan, ik word in de supermarkt herkend en begin op te gaan in de algemene populatie. Helaas is er in de omgeving weinig te beleven. Boekarest ligt op een onmogelijk te bewandelen 40 km en aan fietsen in winterse omstandigheden valt er ook niet veel lol te beleven. De familie Dumitrescu doet er alles aan om mijn verblijf zo aangenaam mogelijk te maken maar met een drukke praktijk, waar mijn gebitsverzorging is in ingepast, blijft er weinig ruimte om de gast, die als familie behandeld wordt, te entertainen. 

Zoals dat gaat in periodes van overheersende ledigheid, wordt er meer tijd besteed aan het beoefenen van de kunst van het nietsdoen, dan noodzakelijke dingen aan te pakken. But tomorow is another day. 

Bij dat alles probeer ik mijn conditie enigszins op peil te houden. Tijdens één van ochtendrituelen wordt het bewijs daarvan vastgelegd. Negrita, door mij steevast Blackie genoemd, volgt dat rek- en strekwerk met bijzondere aandacht en vraagt zich af : wat doet hij nu weer. Eenmaal terug in de camper met mijn deur wagenwijd open, ligt zij trouw op wacht, dromend van lekkers. 

Uren rijgen zich aaneen en worden dagen. Plots realiseer je dat er week voorbijgegaan is. Als tijd even niet meer belangrijk is, vloeien zelfs de weken ineen. Waar is het met de mensheid mis gegaan? Vanwaar die obsessie met exacte tijdsbepaling en nauwkeurige dagbenoeming? Ah de voordelen van een ouder wordende gepensioneerde zwerver hoor ik je denken. Je hebt natuurlijk gelijk. 

Mijn dagelijkse routine wordt onderbroken door allerhande klussen die geklaard moeten worden. Tot enige frustratie van Fab gaat de verbouw van de campervan langzamer dan gehoopt. Bij zo'n zelfbouw komt nogal wat kijken. Na de verwarming concentreren we ons op de indeling : wat moet waar komen. De friswatertank, douche en toilet. Keukenblok en bed. De grijswatertank moet onderaan. Maar eerst de vloerinstallatie. Gelukkig kun je in Boekarest alles vinden, maar als iets ontbreekt ben je gemakkelijk een uur kwijt om dat 'even' bij te halen. We laten het niet aan ons hart komen en doen gestaag verder.

Bij een verlaagde staat van sportieve activiteit is er nog altijd het plezier van een boek. Wat niet wil zeggen dat ik mijn dagdoel van 10.000 stappen heb laten varen. Aan een vriend laat ik weten dat de inspiratie wat opgedroogd raakt. Een uitdaging om een zinvol verhaal te blijven vertellen. 

Elke dag is het uitkijken naar de zonsondergang. De ene dag is al spectaculairder dan de andere, maar de afwisseling blijft fascineren. Al blijft het een moeilijke opgave om de juiste keuze te maken uit de geschoten beelden. 
Dat krijg je natuurlijk als je er de tijd voor neemt. Iets wat ik zeker kan aanbevelen.

Dag 76 - Zo  4 februari 

Als deel van de familie ben ik uitgenodigd op een feestje. We gaan op bezoek bij de mama van Mara. We willen vroeg vertrekken want we hebben een rit van ongeveer 2 u of 125 km af te leggen naar het noordelijk gelegen Comarnic. Om even te situeren dat is 65 km ten zuiden van Braşov. 

Het ouderlijk huis is in de heuvels genesteld. Op het perceel kan vooral het 'oude' huis mij bijzonder charmeren. De traditionele bouwwijze met het gebruik van modderblokken die over de eeuwen heen lange tijd heeft standgehouden, door de 'moderne' mens verworpen als onpraktisch; is door de nieuwe generaties opgeleide architecten 'herontdekt'. Blijkt zeer milieuvriendelijk, energiebesparend en efficiënt te zijn. Best wel interessant die terugkeer naar wat ooit revolutionair was. Denk maar aan de herwaardering van wind- en watermolens.  

Helaas is dit vakwerkhuis door verwaarlozing en weersomstandigheden in zo'n erbarmelijke staat dat er van 'opknappen' of 'reconstructie' nauwelijks sprake kan zijn. Misschien afbreken en op de traditionele wijze weer opbouwen? Ik kan voor dit idee niemand van de familie warm maken. Spijtig, het zou een meerwaarde kunnen zijn als aantrekkelijk huurpand voor toeristen die de streek willen verkennen.  

Het feestmaal was een eerbetoon aan de Roemeense gastvrijheid. De oudere generaties die de tekorten uit de communistische periode nog herinneren, slaan een beetje door naar de andere richting. Niet alleen de verscheidenheid maar ook de hoeveelheid zijn voor een buitenstaander overweldigend. De scharreleieren zijn van eigen bodem, gelegd door een diversiteit van kippen. Tussen de gangen door halen we een frisse neus in de tuin. In een onbewaakt moment kan ik het driegeslacht op foto vastleggen.


De liefhebber van zonsondergangen komt op de heuvel volledig aan zijn trekken. Geduldig wachten wordt beloond met een compleet pallet van vurige tinten. 

Fab neemt me mee naar 'beneden' om enkele dingen op te halen. Bergaf gaat dat zeer vlot tot we op vader Constatin stoten die ons verder naar 'onder' brengt. De wandeling bergop was niet van de poes, met stukken tot 25% waren we beiden blij af en toe een pauze in te lassen. Tegen de tijd van het afscheid nemen, hadden we niet op Smaranda gerekend die liever zou blijven. Moeilijk aan een 3,5 jarige uit te leggen dat 'even' op en af rijden niet altijd mogelijk is.  

Tijdens de terugrit vanuit Cormarnic is het goed doorrijden. We hebben een interessante babbel en leren elkaar beter kennen. Om vlotter op te schieten nemen we de ring ten noorden van Boekarest en beleven nog een avondlijke sightseeing. 

Om de dag af te sluiten trakteren we onszelf nog met een slaapmutsje. Noroc.

...

Door de jaren heen goed ontwikkelde gewoonten onderhouden dragen bij tot stabiliteit in het bestaan, ook bij camperaars. Een van die gewoonten is het drinken van water. Ik probeer vast te houden aan 's morgens ten minste een glas te drinken nog voor ik aan het ochtendritueel van de eerste koffie begin. In de zomer gaat dit gemakkelijker dan in de winter. Meerdere glazen worden gespreid over de rest van de dag. Een andere gewoonte, eerder een afspraak met mezelf, is geen alcohol te drinken tijdens de week. Die regel is geen wet van Meden en Perzen, eerder een ernstig pogen. Om die water- en alcoholregel wat om te buigen probeer ik voor het eerst alcohol vrij bier. Om de omschakelshock niet te drastisch te maken kies ik voor het top Roemeense merk Urssus. Smaakervaring : laat het me zo stellen, het is wennen. Tot nog toe niet opgenomen onder de vaste gewoonten. 

Dag 77 - ma  05 februari - 

Merkwaardig hoe het brein indrukken opneemt, verwerkt en tegenstellingen vastlegt. Een extra voordeel van mijn winterpauze is de tijd die vrijkomt om het nieuws te volgen, te lezen, te luisteren, te overdenken en te vergelijken. 

Neem bijvoorbeeld het boerenprotest in tal van 'West-Europese' landen. De onrust over bestaanszekerheid en de ver doorgevoerde regelgeving, komt in als een blikseminslag bij bureaucraten die te ver van de werkelijkheid staan. Als gevolg van deze protesten komt de toelevering van voedingswaren in het gedrang. Een van mijn lezers stuurde een foto van de gevolgen daarvan. De foto komt binnen terwijl ik inkopen doe. Het contrast kan haast niet groten zijn.

De elektrochemische spanning tussen synapsen en dendrieten in mijn brein flitsen mij terug naar  ervaringen uit de jaren 80 van de vorige eeuw. Tijdens mijn bezoeken aan diverse 'Oost-Europese' landen die toen nog zuchten onder de geleide markteconomie, viel mij de 'schaarste' en op de 'bon' verkrijgbare goederen op. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen : niet echt 'lege' rekken eerder een laag aanbod of gewoon niet te verkrijgen.

Van de wereld op zijn kop gesproken. Zonder een standpunt te willen innemen, komen enkele vragen spontaan bovendrijven. Terwijl het Oosten langzaam aan het bekomen is van ver doorgedreven regelgeving, wil het westen deze net invoeren. Waarom? In gesprekken met plaatselijke bewoners bemerk ik een zeker wantrouwen naar 'Europa' toe. Is het onbegrijpelijk dat zij zich 'ongemakkelijk' voelen bij 'doorgedreven' centraal 'opgelegde' regels? Is het westen daardoor niet de goodwill van het oosten aan het verliezen? Brussel dreigt beschouwd te worden als het nieuwe Moskou. In het 'westen' vinden we dan het 'dwarsliggen' van sommige 'Oostbloklanden' onbegrijpelijk remmend. De Europese gedachte verdedigen, begint veel speeksel te kosten. Het ontbreken van een congruente lange termijnvisie maakt er mijn duiding niet gemakkelijker op. 

Dialoog en compromis is te verkiezen boven 'dwang' zonder daarbij enkele algemene principes op te geven. L'Union fait la Force, zoals we in België zeggen maar misschien is dat niet zo'n goed voorbeeld zoals ze naderhand 'hier' beginnen door te krijgen.

...

Het beter wordende weer spoort aan om de camper 'onder handen' te nemen. Aanvankelijk was het de bedoeling mijn zonnepaneel schoon te maken. Toen ik eenmaal de staat van mijn dak zag, ben ik gewoon blijven schoonmaken. Hardnekkig wintervuil laat zich niet zomaar verwijderen. Na afloop mag het resultaat wel gezien worden. Alleen wie ziet dat in werkelijkheid?

Dag 82 - za  10 februari 

De vader van Mara, Constatin, is voor het weekeinde op bezoek. Heel attent heeft hij voor iedereen een klein geschenkje mee. Het Belgische 'familielid' wordt getrakteerd met twee blikjes Stella Artois. Eens opgenomen in de schoot van de familie moet ik mijn 'broer' voortaan met Pui (kippetje) aanspreken. Wij Vlamingen zouden ons beledigd voelen met zo'n koosnaampje. Niet zo in Roemenië waar zijn roepnaam juist de speciale band tussen de naaste familieleden benadrukt. Een hele eer dat hij van mij verwacht dat ik hem met Pui aanspreek. Tot mijn grote frustratie is mijn niet bestaande beheersing van het Roemeens een grote belemmering tot een zinvolle communicatie. Pui schijn dat niet helemaal als een obstakel te beschouwen. Eenzelfde leeftijd, levensstijl en interesses overstijgt een taalbarrière.       
Vandaag laten we ons door niets en niemand afleiden. We concentreren ons op de afwerking van de vloerisolatie. De samenwerking verloopt bijzonder vlot tot we op het probleem van de waterafvoer van de douche komen. Nu ja, problemen zijn in feite gecamoufleerde oplossingen. Met draaien en keren vermijden we een draagbalk van het chassis te moeten doorboren. Zelfs wij leken beseffen dat dit geen goed idee is. Eens dit euvel opgelost, verloopt alles verder vlekkeloos. Bij het invallen van de duisternis feliciteren we elkaar met een job well done!
Voor de volgende fase rijden we 'even' naar Boekarest om de nodige hulpstukken te halen voor de verdere verbouw of zeg je eerder afbouw van de campervan die er langzaam op begint te lijken. 

Met een tevreden gevoel van voldoening kijken we op deze productieve dag terug. We zien steeds duidelijker een afgewerkte van voor ons, in de feitelijkheid en in de verbeelding. We beginnen plannen te smeden voor een gezamenlijke trip. De schema's worden naast elkaar gelegd en het puzzelen kan beginnen. De opties : Frankrijk in maart of Griekenland in juni. Wordt bij een natje en een droogje ongetwijfeld enthousiast vervolgd. 

Zo  11 februari - dag 83

Ten huize Dumistrescu worden gasten verwacht. Meer bepaald een jeugdvriend van Fab. Ik moet aanschuiven bij het ontbijt Roemeense stijl. Dat ziet er in grote trekken uit als een Engels ontbijt maar dan zonder worstjes. Ik maak kennis met Ana en Michi en tijdens het gezellig keuvelen, vergeet ik een foto te maken van het festijn. De uitstekend Engels sprekende Michi komt met mijn variant van Alles im Augen mitnemen - make a mental picture. Tijdens een interessante babbel over de plaats van Roemenië in het wereldgebeuren laten we ons nogal gaan in 'the broader picture', dit tot groot jolijt van de andere leden van het gezelschap. Voor mij een hele verruiming dat aftoetsen van diverse gedachten in een 'face to face' gesprek in tegenstelling tot monologen met mijn spiegelbeeld of het scherm van mijn laptop.

Na het afscheid van dit sympathieke koppel hijsen Fab en Dan zich in hun 'werktenue' voor een volgende fase in de zelfbouw van de campervan. De voorlopig geïnstalleerde dieselverwarmer wordt definitief bevestigd. De jongere Fab moest als een volleerd slangenmens zich in allerlei bochten wringen om de luchtinvoer en de uitlaat onder de wagen op hun plaats te krijgen. De oudere ik mocht zich beperken tot het aangeven van onderdelen en gereedschap. We zijn blij dat deze lastige klus geklaard is.  

Dag 84 ma  12 februari - dag 90 - zo 18 februari

Mede dank zij een lift tot in het centrum, kan er vandaag een ernstiger poging gedaan worden tot het verkennen van Boekarest. Aan mijn eerdere bezoek heb de herinnering aan de schier onbewandelbare afstanden overgehouden. Ik moet daarom niet geprest worden om de metro te nemen. Elk van de 6 sectoren van de stad wordt zodoende bereikbaar. Ondanks de brede boulevards met soms vier rijstroken, staat het verkeer regelmatig stil en is het openbaar vervoer een handig en snel alternatief. 

Ik neem lijn 3 van de metro en kom ter hoogte van het Piata Unirii in het centrum uit. Niet echt toerist aantrekkelijk. Ik mis aanduidingen naar de belangrijke monumenten en moet op Google maps op mijn iPhone terugvallen. Gps gebruiken tijdens het rijden in voldoende ingeburgerd. Wandelbegeleiding is iets waar ik nog aan moet wennen. Rondlopen met constant mijn oog op een scherm is niet mijn manier van stadsverkenning.

Het is de bedoeling het 'historische hart' te bezoeken maar kom niet uit de wirwar van drukke boulevards die samenkomen of vertrekken vanaf deze rotonde. Ik vind geen straatnaamborden en schakel over op een alternatief. 

De Catedrala Patriarhală ligt op wandelafstand en ik ben wel eens benieuwd naar een Oosters Orthodox gebedshuis. In beknopt Roemeens wordt mij de weg gewezen. De hoek om en de heuvel op.

De Patriarchale Kathedraal is gelegen op de Patriarchaatsheuvel, gesticht door woiwode (samengesteld uit de Slavische woorden 'vojna' = "oorlog" of 'vojska' = "leger" en 'vođa' = "leider" en betekent iets als "legerleider"; Constatin Şerban en zijn vrouw, Balasa, tussen 1654-1658. De kerk, gewijd aan de heilige keizer Constantijn en zijn vrouw Helena, werd ingewijd tijdens het bewind van Milnea III in 1658 en werd al snel omgevormd tot een Metropola. Na WO I werd de metropool in 1925 omgevormd tot een patriarchaat .
Er zijn geen gegevens bewaard gebleven over de ambachtsman die de bouw van het gebouw coördineerde, alleen de namen van de toezichthoudende ambtenaren zijn bekend : Radu Dudescu en Gheorghe Sufariu.

De kerk werd verschillende keren gerestaureerd, tussen 1792 en 1935, waardoor de constructie niet langer zijn oorspronkelijke vorm heeft behouden en in de loop van de tijd verschillende toevoegingen en aanpassingen heeft ondergaan.
Op het terrein bevindt zich tevens het Patriarchaal Paleis.

In de drukke omgeving met rumoerige boulevards is dit een geliefkoosde stilteplek.


Het begint te overtrekken maar ik wil een blik werpen op het meest gecontesteerde gebouw van Boekarest en bij uitbreiding Roemenië. 

Het Parlementspaleis (Roemeens: Palatul Parlamentului), voorheen Huis van het volk (Casa Poporului), beslaat een oppervlakte van 365.000 m² en is het grootste gebouw van Europa. Na het Pentagon en mogelijk het Potala (winterpaleis van de Dalai Lama in Lhasa Tibet) waarschijnlijk het grootste gebouw ter wereld. Het gebouw is 270 bij 245 meter, 84 meter hoog en 16 meter diep en heeft 12 verdiepingen en 8 ondergrondse niveaus. Binnen bevinden zich 2.000 zalen en kamers. Sinds 1994 zetelt het parlement van Roemenië in dit gebouw en wordt het deels verhuurd voor congressen.

Het paleis is gebouwd op een heuvel in opdracht van de Roemeense president Nicolae Ceausescu. Het werd ontworpen door de Roemeense architecte Anca Petrescu. De bouw begon in 1984. Hiervoor waren twee aanleidingen; in 1977 werd een deel van het centrum van Boekarest getroffen door een aardbeving en Ceaușescu wilde een paleis bouwen om 'bevriende' staatshoofden te kunnen ontvangen.

Voor de bouw van het paleis en de bijbehorende Boulevard van de Eenheid (Boulevard Unirii) werden een complete woonwijk, een stadion, 12 kunsthistorische kerken, 3 kloosters, 2 synagogen en 7.000 oude huizen in neoklassieke of art-nouveaustijl afgebroken. De kloosterkerk Mihal Voda werd 100 meter verplaatst.
Het gebouw is, op een massief houten poort na, geheel van Roemeens bouwmateriaal gemaakt. Tijdens de bouw was nagenoeg de gehele Roemeense economie in dienst ervan = 40% van het bbp gedurende 5 jaar. De complete productie van marmer in Roemenië was bestemd voor het paleis. De reden hiervan is dat Ceaușescu een tegenhanger van het Kasteel Peles in Sinaia wilde maken.

Vanaf het balkon van zijn megalomane paleis kon 'de Vader des vaderlands' zijn 'kinderen' toespreken of andere spektakels aanschouwen.


Het ernstiger beginnen regenen en ik breek mijn 'bezichtiging' af om me naar het metrostation te reppen.



...
In de voortuin van de familie vind ik regelmatig munten met een geringe waarde. In de campervan werk ik op grappige pantoffels :  'Dobby is Free'. Mijn levendige fantasie heeft niet veel nodig om de connectie te maken.

Al of niet 'verloren' of 'achtergelaten' munten die gevonden worden, worden verzameld en zijn een weg naar de 'vrijheid'.

Lekker achterover in de zetel kan 'Dobby' genieten van die nieuw verkregen vrijheid. De fans zullen in mij waarschijnlijk niet direct Dobby herkennen. Wie zou hun oordeel in twijfel durven trekken?

...
Zoals mijn 'meester' uit het tweede leerjaar placht te  zeggen : langzaam maar zeker, maar zeker langzaam, zo vorderen de werken aan de campervan. Een prutswerk, maar belangrijk, is het aanbrengen van isolatie. Er kruipt veel werk in maar achteraf kunnen we het verschil in temperatuur merkbaar voelen.

...

Tussen de bedrijven door blijf ik voeling houden met de natuur. Om uit te vissen hoe het met de zwanen op de rivier gaat, vang ik twee vliegen in een klap. Leuk meegenomen is mijn favoriete twilight bezigheid, genieten van de zonsondergang.


Dag 89 za  17 februari

Het is prettig niet alleen deel uit te maken van de familie, maar ook aanvaardt te worden in de gemeenschap. Ik word door steeds meer mensen herkend op straat en in de supermarkt waar de medemerkers mij in het Engels proberen aan te spreken en goedgunstig glimlachen op mijn pogingen om Roemeens te praten. Enkele medeklinker combinaties krijg ik moeilijk onder de knie, maar hé, oefening baart kunst.

Ik ben mee uitgenodigd op een feestje bij de buren. We komen terecht in de schoot van een sportieve familie waar ze gek zijn op motorcross. Vlad is een inspiratiebron voor zijn twee zoontjes - Mihnea 2,5 en Matei 4,5. De mama heeft als bezorgde moeder intussen afgehaakt - iemand moet het veilig houden.

België heeft een wereldbekende reputatie op het gebied van crossen en ik zie in de enthousiaste Matei een concurrent voor de laatste telg uit de Everts dynastie. Ondertussen ben ik vergeten dat de documentaire over Liam die op 5 jarige leeftijd in de voetsporen van papa Stefan wil treden reeds 15 de jaar geleden was. Oeps, Matei en Liam zullen waarschijnlijk elkaar niet als concurrenten in het circuit ontmoeten. 
Zoals het jongens betaamt kan Matei niet snel genoeg 5 jaar worden om met zijn nieuwe speeltje aan de slag te gaan. Veel sportplezier Matei maar hou het veilig en denk aan het hart van mama!

De volwassenen hebben bij een biertje 'grote mensen' gesprekken. Verhalen uit oude en nieuwe dozen worden bovengehaald terwijl Vlad het grillen nauwlettend in het oog houdt. BBQ-en is blijkbaar een geliefkoosde bezigheid, ook in de winter. Nadat al het lekkers op juiste wijze gegrild is, kan het gezelschap zich daar binnen aan tegoed doen. Dat het gesmaakt heeft, mag blijken uit de vergelijking van de volle ronde buiken. Een taart mag eventuele gaatjes vullen. Alweer een meer dan geslaagde avond in een land waar ik mij steeds beter in thuis voel. 

...

Bij algemene consensus verklaren we de zondag als een rustdag. Na uitslapen en geleidelijk op gang komen bij de gebruikelijke koffie, steken we ook een symbolische vinger uit in de verdere ombouw van de campervan. Dat bijna traag verlopende plattelandsleven begint een bepaalde routine te vertonen.

Een hoogtepunt van de dag blijft het genieten van de zonsondergang.



Dag 91 ma  19 februari - dag 97 - zo 25 februari

De familie heeft enkele administratieve besognes af te werken en ik kan een lift krijgen tot in Boekarest.

Met nuttige tips word ik op weg gezet voor mijn verkenning van de stad. Mijn leergeld heeft ondertussen resultaat opgebracht en als een volleerd citytripper ben ik klaar voor een bezoek aan het historische hart. De metro brengt me bij het startpunt van mijn verkenning door de 'juiste' uitgang te nemen. 
De Dămboviţa rivier vormt de grens tussen het oude en het nieuwe stadsdeel.


Het kleine vierkant gevormd door de Piaţă Unirii, de Piaţă Universitaţii, de Bulelevardul Elisabeta en de Calea Victoriei kan met een beetje verbeelding het historische hart van de stad genoemd worden. Het is zonder twijfel het kloppend hart en het centrum van het uitgangsleven. Dit stadsdeel ademt geschiedenis en getuigt van voorbijgegane glorie. Ruïnes en elegante paleizen wisselen elkaar af met statige herenhuizen en hippe drank- en eetgelegenheden. 

Enkele bijzondere herkenningspunten :

Hanul Manuc

Als laatste overlevende van de karavanerais getuigt deze nu als Inn ingerichte plaats de belangrijke band die Boekarest innam in de handelsbetrekkingen tussen oost en west. Deze vrij toegankelijke plaats werd in de 19 de eeuw gebouwd in opdracht van de koopman Emanuel Mârzain beter bekend als Manuc-Bey, vandaar de naam. Deze kleurrijke figuur deels avonturier en koopman, wordt er openlijk van verdacht ook spion te zijn geweest.
De herberg gaat er prat op dat in 1812 de vrede tussen Rusland en Turkije werd getekend waardoor Rusland Bessarabië verwierf. Dit oostelijk deel van Moldavië prikkelt nog steeds de drang naar gebiedsuitbreiding door het huidige Rusland. 

Ik ben duidelijk te vroeg voor een consumptie. Het restaurant opent om 13:30.  

Een blik op de verlaten binnenplaats toont een mooi ontworpen galerij ondersteunt door triboliet bogen.  De Inn kon tot 500 mensen herbergen.

Palatul princiar Curtea Vecche

Dit Prinselijk paleis was tijdens mijn bezoek gesloten voor herstel- en opknapwerken. Door de op sommige plaatsen gescheurde afscherming zijn enkele funderingen en stukken muur te zien die teruggaan tot de tijd van prins Mircea cel Batrân (Mircea de Oude) uit de 14 de eeuw. 
De door Bram Stoker onsterfelijk gemaakte Dracula heeft er als woiwode Vlad Țepeş van 1459-1462 over Walachije geheerst. 

Straatbeelden

Sommige straatzichten doen me aan Oostende denken. Helaas was het café met de 100 biersoorten gesloten. Ik kon niet uitvinden welke uitgelezen  Belgische bieren er op de kaart staan.
Ik hoop dat Boekarest niet de fout van Oostende maakt door haar historische panden af te breken. En rondwandeling toont veel verkrotting maar ook hoop op verbetering.




Ik hou wel van mensen die met een bepaalde luchthartigheid naar het leven kijken. Humor verzacht de zeden. Ik denk niet dat deze knipoog om klanten te lokken aanzet tot dran-kzucht. 


Bouwstijlen - Pasajul Bijuteria

Natuurlijk trachten de moderne 'doeningen' op de begane grond klanten te lokken. Maar ronddolen in de smalle straatjes brengt je oog in oog met diverse bouwstijlen als je boven de het gelijkvloers kijkt. Eclectische gebouwen, met verbeelding prikkelende versieringen, afgewisseld met gevels met barokke elementen. 
Ik wordt aangetrokken door het Pasajul Bijuteria of Macca-Villacrosse en begrijp waarom de de stad soms poëtisch wordt omschreven als het 'Parijs van de Balkan'. Deze met glas overdekte passage herbergt een verscheidenheid van winkeltjes en cafés en doet inderdaad een beetje denken aan de 'westerse' hoofdsteden uit de belle-époque.

National Bank of Romania


Zoals het een Nationale Bank past, zo straalt ook de hoofdbank van Roemenië gedegen soliditeit uit. Vertrouwen moet nu eenmaal door grootsheid worden ondersteund. Gebouwd in de academische eclectische stijl met veel tierlantijnen, poogt vooral de hoofdingang met neoklassieke elementen de bestendigheid van het geldwezen uit de drukken. Eugeniu Carada als de grondlegger van dit alles wordt vereeuwigd met een eigen beeldengroep.  

Biserca Stavroupoleos

Tussen al dat 19 de en 20 ste eeuwse geweld, staat een pareltje dat is afgewerkt in 1724. De kerk en het klooster van de Griekse monnik Ioannikios Stratonikeas. De kerk werd de metropool van Stavropoleos en gaf die naam aan het geheel.

Alles wat is overgebleven van het oorspronkelijke klooster, is de kerk en een aangrenzend gebouw uit het begin van de 20 ste eeuw waarin de bibliotheek, een vergaderruimte en een verzameling oude iconen en kerkelijke objecten uit de 18 de eeuw. Enkele muurschilderingen konden gerecupereerd worden uit de vernietiging onder het communistische regime. De renovatie en herbouw in de oorspronkelijke Brancovanstijl is volgens de plannen van architect Ion Micou.



De kloostergang is een oase van stilte en rust in deze bruisende buurt. De actieve kloostergemeenschap heeft een reputatie verworven als een van de beste mannenkoren van Boekarest. 

Palat al Bursei

De concurrerende macht met de grootbanken en adel wordt goed vertolkt door het Beurspaleis. In dit eclectisch paleis uit 1808-1811is nu de nationale bibliotheek van Roemenië in ondergebracht. 

Carul cu Bere

Een belangrijke toeristische trekpleister die uitgebreid geadverteerd wordt is de kruising tussen een oude Beierse taverne ondergebracht in een opvallend Engels neogotiek pad. In 1898 ontworpen door de Poolse architect Zigfrid Kofczinski als eerbetoon aan Carol I (1866-1914) de eerste koning in het land die van Duitse afkomst (uit het huis Hohenzollern) was. 

De 'Bierkar' biedt iets aan de 'hongerigen' en 'dorstigen' aan.

Dit stadsdeel van Boekarest kan mij zeker charmeren en is een bezoek meer dan waard. 

De terugweg met de metro verloopt bijzonder vlot. De busrit daarentegen is niet meer voor herhaling vatbaar. Een volle bus tot daaraan toe. Overladen en passagiers als sardienen bijeenpressen is zelfs geen leuk avontuur meer. Zeker niet als je de hele rit moet rechtstaan, voortdurend gepord en weggedrumd wordt als iemand moet uitstappen. 
Om dit ongemak te vermijden krijg ik de suggestie om op te stappen bij de terminus en zo verzekerd te zijn van een zitplaats eventueel dicht bij de uitgang. Om in gedachten te houden.  


Dag 92 - dinsdag 20 februari 2024



Bedankt al mijn trouwe lezers en volgers uit 92 landen.
De kaap van de 50.000 pagevieuws is gerond!
Met vertrouwen op naar de 100.000.


Een kleine wens : ik zou graag wat meer commentaren en suggesties krijgen. Waarvoor dank🙏

...

Moeilijk voor te stellen maar de thermometer liegt niet. Bij een stralende zon is het genieten bij temperaturen tussen 15 en 20° C. Een gevoelig contrast met de - 10° van nog maar enkele dagen geleden.

De luie zetel wordt buitengehaald. En lentevitamines opdoen kan zelfs in short. Volgens de meteo mogen we enkele dergelijke dagen verwachten. Ik zeg daar geen neen op.

Dag 95 vr  23 februari 

Met dank aan een lift word ik keurig in het centrum van Boekarest afgezet voor een onbezorgd bezoek aan het Historisch Museum van Roemenië.

Muzeul Național de Istorie a României

Het museum is gevestigd in het voormalige Postpaleis, waar ook een filatelistisch museum is ondergebracht. Met een oppervlakte van ruim 8.000 m² beschikt het museum over ca. 60 waardevolle tentoonstellingsruimtes. 

De toestemming tot de bouw werd in 1892 verkregen en de architect, Alexandru Săvulescu, werd samen met de postinspecteur, Ernest Sturza, op studiereis gestuurd om voor het ontwerp verschillende postfaciliteiten in Europa te bezoeken. De uiteindelijke schetsen werden vooral beïnvloed door de postfaciliteit in Genève. Het is gebouwd in een eclectische stijl en is rechthoekig met een grote veranda op een hoge kelder en drie bovenverdiepingen. De stenen gevel heeft een portiek ondersteund door 10 Dorische zuilen en een platform bestaande uit 12 treden over de hele lengte van het gebouw. Er zijn veel allegorische sculpturale decoratieve details.


Permanente tentoonstelling

Veel aandacht wordt besteed aan de geschiedenis van de eenmaking van Roemenië.


Prominent daarbij is Alexander Ioan Cuza ° 20 maart 1820 in Husi, Moldavië; ♱15 mei 1873 in Heidelberg Duitsland. Hij was van 1859 tot 1862 vorst van de verenigde vorstendommen Moldavië en Walachije en daarna van 1862 tot 1866 vorst van het gevormde Roemenië.



Ter gelegenheid van deze gebeurtenis kreeg hij van Napoleon III een prachtig set duelleerpistolen. Niet zozeer om eventuele opponenten uit te schakelen, maar eerder als erkentelijkheid voor de wapenaankoop bij Frankrijk voor het 'jonge' koninkrijk.

Romeinse Periode

Naast diverse steles bevat deze afdeling enkele in het oog springende beelden :



De Trajanus Zuil

Wie in Rome op het Forum van Trajanus met bewondering naar de 29,78 m hoge overwinningszuil heeft gekeken en zich heeft afgevraagd wat de taferelen voorstellen; kan hier een kopie van het 'stripverhaal' 'lezen'.

De replica van het voetstuk geeft een goed beeld van de omvang van het monument. 5,4 m hoog en 5,5 m in het vierkant. Het heeft een deur naar een Vestibule en de grafkamer van Trajanus. Hierin werd waarschijnlijk een gouden urn met de as van Trajanus geplaatst. De inscriptie boven de deur laat er geen twijfel over bestaan wie de hoofdpersoon in dit verhaal is. 

SENATVS·POPVLVSQVE·ROMANVS - Senaat en volk van Rome IMP·CAESARI·DIVI·NERVAE·F·NERVAE - Aan de imperator, de Caesar Nerva, zoon (f=filio) van de goddelijke Nerva, TRAIANO·AVG·GERM·DACICO·PONTIF - keizer Trajanus, zegevierend in Germanië en Dacië, hogepriester MAXIMO·TRIB·POT·XVII·IMP·VI·COS·VI·P·P ( = Maximo trib(unicia) pot(estate) XVII, Imp(erator) VI, co(n)s(ul) VI, p(ater) p(atriae)) – priester, 17 de keer tribuun, zesde keer imperator, zesde keer consul, vader des vaderlands AD·DECLARANDVM·QVANTAE·ALTITVDINIS - Om aan te geven hoe hoog MONS·ET·LOCVS·TANT<IS·OPER>IBVS·SIT·EGESTVS - de heuvel was die voor dit werk is weggehaald.


In 125 taferelen worden de twee oorlogen uitgebeeld die nodig waren om de Daciërs onder koning Decebalus aan Rome te onderwerpen. Het 'respect' dat Trajanus had voor de koning blijkt uit de afbeeldingen. Trajanus wordt groter voorgesteld dan de andere Romeinen en dezelfde eer kreeg Decebalus die groter wordt afgebeeld dan de andere Daciërs. 

R - een 'spion' wordt voor Trajanus gebracht.


Uit de taferelen leren we veel uit de werking van het Romeinse veldleger. Er wordt uitgebreid verslag uitgebracht over bv. de bouw van forten, het kappen van hout en zelfs het bewerken van het land.



De samenstelling van het leger kan afgeleid worden uit de klederdracht van de diverse onderdelen.


Het oversteken van de Donau komt diverse keren voor. De Donau was een natuurlijke grens van het rijk (noorden). 

Zo'n oversteek ging blijkbaar met het nodige ceremonieel gepaard. Het brengen van offers en uitspreken van zegeningen.  






Voor de totale 'onderwerping' van de Daciërs waren twee campagnes nodig. Na hun aanvankelijke nederlaag te Tapae, kwam er een volkopstand die bloedig werd neergeslagen. De aanleiding van de oorlog was niet zozeer gebiedsuitbreiding of consolidatie maar het beheren van natuurlijke hulpbronnen. 


Koning Decebalus maakte zich geen illusies over zijn lot. In tegenstelling tot zijn Gallische tegenhanger ongeveer 200 jaar vroeger, verkoos hij zelfmoord boven gevangenneming. Hij zal ongetwijfeld op de hoogte geweest zijn van het lot van Vercingetorix, die als vernederde overwonnene achter de strijdwagen van Caesar de hoon van de 'beschaafde' Romeinen moest ondergaan om uiteindelijk in de Mamertijnse gevangenis gewurgd te worden.   

De naam van de legionair die er niet in slaagde de koning gevangen te nemen is ons door de geschiedenis overgeleverd.




Tiberius Claudius Maximus erkend op zijn begrafenisstele dat hij genoegen moest nemen met het hoofd en de rechterhand aan Trajanus over te brengen. 


De Pierosele Schat

In de kelder van het museum zijn opmerkelijke stukken te bewonderen uit de Pietrosele schat. 

In het oog springend : enkele objecten uit de Bronstijd die gedateerd worden uit de 17 de eeuw voor Chr.




Een bezoek aan het museum is een aanrader.  
...


Het weekeinde wordt besteed aan een versneld afwerken van de campervan. Nou ja, versneld. Vele kleine klussen. Pas- en maatwerk. Handig om alle gereedschappen bij de hand te hebben.
Het interieur begint steeds meer op een campervan te gelijken. Gelukkig maar.




Dag 98 - ma 26 februari - dag 104 - zo 3 maart

De aankleding en de meer technische delen beginnen hun plaats te krijgen. Veel puzzelwerk met koppelstukken en elektrische installatie. De boog moet niet altijd gespannen staan en we maken er een gezellig dagje van. Leuk shoppen en materialen uitzoeken.

Di 27 februari

De lente hangt in de lucht. De dagen worden langer. De periode van daglicht bedoelen we hé slimmeriken. De zon is volop van de partij en ik heb wel zin in een stevige wandeling.

Mijn voorlopige woonst ligt aan de rand van Bolintin-Vale in een overgangsgebied tussen woonpercelen en ruimere landbouwgronden. Roemenië is op sommige gebieden een land met twee snelheden. Zeer modern met alle technische hulpmiddelen en snufjes, naast sterk ingeburgerde hardnekkig overlevende tradities. Aan de paard en kar in het straatbeeld ben ik ondertussen gewoon geraakt. 

Voor het ploegen met een paard moet ik al ver in mijn geheugen teruggaan. Op een perceel dat rijp gemaakt wordt, mag ik naast enkele andere bewonderaars het ploegvakwerk op foto vastleggen. Het paard was blijkbaar enige belangstelling gewoon en liet zich gewillig fotoshooten.  

Wo 28 februari

De dag laat zich moeilijk op gang trekken. Als ik mijn neus buitensteek wordt ik begroet met een kille klamme wind. De meteo is niet veel belovend en mijn verder bezoek aan Boekarest wordt 'uitgesteld'.
Zoals dat wel vaker gebeurd beantwoord het weer niet altijd aan de voorspelling. De zon komt er steeds beter door en verschaft warmte.

Ideaal om aan de lenteschoonmaak te beginnen. Nu ik in de gelegenheid ben dat grondig aan te pakken, is er geen enkel excuus om dat niet te doen. Het bijlegtapijt krijgt een grondige beurt.

Vr 1 maart

Het officiële begin van de lente dient zich in mineur aan. Windstoten tot 30 km per uur bij een overwegend zware bewolking associëren we niet direct met de lente.
   
Het weer en de kalender zijn soms in tegenspraak met elkaar. Wat niet wegneemt dat dat 1 maart voor Roemenen een belangrijke datum is.  In Roemenië en Moldavië (en door alle Roemenen wereldwijd) wordt jaarlijks op 1 maart 'Mărțișor' (letterlijk 'kleine maart') gevierd. Een rood-wit koord met hanger wordt cadeau gedaan en door vrouwen gedurende twee weken gedragen. Het symboliseert het begin van de lente. Ik heb niet direct in mijn omgeving een vrouw om dergelijk cadeau te geven, daarom aan iedereen - Mărțișor fericit 💖

Weekeinde

Het weekeinde staat in het teken van camperbouw. 

De reuzensprongen doen de wagen steeds duidelijker op een van gelijken. Voor de zichtbare vooruitgang hebben we onze eigen uitdrukking gelanceerd : it's coming along. Als je dat maar weet.
Gelukkig heeft Fab alle hand- en elektrische gereedschappen bij de hand. Zijn arsenaal is zo uitgebreid dat het soms tot hilarische toestanden leidt. Waar is dit of dat nu weer? Elke doe-het-zelver zal zich daar in herkennen, denk ik.  

Persoonlijk vind ik de vloerbedding (een restant van het cabinet) zeer goed passen bij de diepblauwe buitenkleur. Het geeft het geheel iets fris en ruimtelijk.


Dag 105 - ma 4 maart- dag 107 - do 7 maart

Het weer is ons gunstig gezind wat werken aan de van aangenaam maakt. We beginnen met het installeren van de utilities. 

Niet meer weg te denken uit het camperleven is het gebruik van een zonnepaneel. We demonteren deze van de caravan en monteren het op de van. De nieuwe generatie kleefmaterialen maakt het plaatsen van de steunpootjes gemakkelijk. Fab werkt graag met deze materialen. We leggen het paneel voorlopig op de plaats om de kleefpasta te laten verharden. Op deze schitterende lentedag is het heerlijk genieten van de lunch met het gezicht naar de zon. 

Het is helaas nog geen zomer en als de duisternis begint te vallen, is het oppassen geblazen met de honden. 't Is te zeggen vooral één hond. De teef Nessie (familie van het monster van Loch Ness?) wordt onvoorspelbaar als je te dicht in de buurt van één van de bewoners komt. In een onbewaakt moment wordt ik flink gebeten in mijn hand. De naar het schijnt lieve hond krijgt prompt een nieuwe naam : "Nessie de Manaeter". Normaal heb ik geen last van haar, zolang ze in het gezelschap van de andere honden is. Voor de zekerheid toch maar de foto genomen achter de veilige bescherming van het glas van de deur. 

De tweevoeters beschouwen me ondertussen als deel van de familie. Viervoeter Nessie duidelijk nog niet. Ik leef op hoop.


Wo 6 maart

Ik word gewekt door het geluid van tuingereedschap. Ik neem aan dat het bij de buren is en werk mijn 'normale' ochtendroutine af.

Rond halftien krijg ik een berichtje met de vraag als ik zin heb in wafels. Mijn ontbijt is nog aan het verteren maar een wafel gaat er altijd in. Blijkt dat de snoeiwerken ten huize van waren.

Terwijl Fab zijn hoofd verder breekt over de puzzel van de elektrische installatie, kan ik mij uitleven in het verzamelen en bundelen van het snoeiwerk. Weerbarstige takken moeten het onderspit delven bij het noeste gehak met de bijl. Ik lijk wel Paulus de boskabouter. Na een tijdje vinden mijn ledematen het welletjes geweest. Ik leg het bijltje erbij neer en ga voor een uurtje horizontaal.

Als zwervend camperaar heeft elke dag wel zijn verrassing. 
Is mijn leven saai? Ik dacht het niet.



Dag 109 - vr 8 maart

     Bolintin-Vale - Călimăneşti - 171 km

Na veel wikken en wegen is de kogel door de kerk. De campervan is in zoverre gereed dat een proef kan uitgevoerd worden. Oorspronkelijk wilden we naar de Zwarte Zee, Contsanţa, maar het is voorlopig geen strandweer. De familie is voorlopig aangewezen op een camping en deze aan zee gaan pas open op 1 mei. Vandaar het binnenland alternatief.

Aanvankelijk kunnen we goed doorrijden op de autostrade. Daar mijn on line registratie voor het wegenvignet niet geslaagd is, moet ik terugvallen op een tankstation. De klus is zonder problemen in 5 minuten geklaard. Waar de autostrade overgaat op een tweevaksbaan wordt ons geduld op de proef gesteld bij een ondertussen spitsverkeer en het aanschuiven geblazen. Hier verlies ik Fab uit het oog  maar haal hem weer bij in het bochtenwerk van het Nationaal Park.

Om 17:30 u draaien we Camping La 3 Stejari op - gps N 45.24730; O 24.37762. De camping is vooral ingesteld op bungalowbewoners en is nog in volle ontwikkeling. Er is summier toilet- en douche voorhanden (1 voor mannen en 1 voor vrouwen). De gezamenlijke eet- en ontspanningsruimte is goed uitgerust en alles is voorhanden. Een belangrijk nadeel : nogal geïsoleerd en de grint ondergrond (pas aangelegd) moet nog verharden.      

Dag 110 - za 9 maart

     Călimăneşti - Căciulata - 10 km

Het camperavontuur bij de buren schijnt mee te vallen. Buiten het zonnepaneel blijkt alles te werken - tot gedeeltelijke tevredenheid van de bouwer. Ik zie de radertjes in het hoofd van Fab al overwerk verrichten om uit te vissen wat er met het zonnepaneel aan de hand is. Hier op de camping is dat geen probleem, we hebben stroomaansluiting. 

De familie heeft een afspraak met het aquapark tot wat Smaranda bijzonder leuk vindt. Mijn doel is een boswandeling naar een gekende waterval.

Nog voor ik vertrek krijg ik bericht met het plan om ons te verplaatsen naar een betere, toegankelijker locatie die, zo hoor ik in in het gesprek bijzonder mooi gelegen is. Na de afrekening beleef ik iets wat ik de installatie saga noem. Ik begeef me naar de opgegeven plaats en kom voor een gesloten poort te staan. De familie is nog een tijdje zoet in het waterpretpark en onderneem ondertussen een wandeling naar het monastery Turnu. 

Het is genieten van prachtige zichten aan het begin van het Parcul Naţional Cozia. De ligging van het klooster valt een beetje tegen maar daar trekken de vele weekeindemensen zich weinig van aan. Alle parkingplaatsen zijn bezet. Ik zie veel wandelaars en een gezelschap mountainbikers. Het is voor iedereen genieten op deze bijzonder aangename lentedag. 


Terug bij mijn 'tijdelijke' kampeerplaats wordt ik begroet door een vriendelijke bewoner die mijn nummerplaat herkend en zich afvraagt als ik Duits praat. Hij is geboren in de streek van Harman en ik begrijp de 'Duitse Connectie'. Wat hebben Peter en ik gemeen? We stammen alle twee uit een kroostrijk gezin, hij als verwekker van 11, ik als deel van 11. We hebben het even over de Duitse invloed in Roemenië - uit de tijd van de settlers - en de overgebleven religieuze traditie daarvan. Als spontane uiting van menslievendheid krijg ik een kus op de wang. De vredeskus bestaat nog! Bijzonder hartverwarmend in een maatschappij die steeds verder verdeeld geraakt, of laten wij ons dat aanpraten? Mijn ongedwongen contacten met de 'stille massa' laten mij vermoeden dat er meer is dat ons verbind dan dat ons verdeeld.  

Ondertussen gaat de saga onverminderd verder. Fab komt 'polshoogte' nemen bij mijn tijdelijke plaats. We proberen contact te krijgen met de opgegeven Park4Night plaats. Tevergeefs. Zij kijken uit naar een alternatief en sturen mij bericht van een mogelijke parking. 

Terwijl ik mij verplaats komt een verantwoordelijke buiten op de site. In het Duits leg ik de situatie uit en ik word binnengelaten. Fab wordt gecontacteerd over deze nieuwe 'ontwikkeling'. Bij de poort ontstaat er enige verwarring. Ik ben binnengelaten als 'vreemdeling in een vreemd land'. De pater dacht dat ik Oostenrijker was. Misschien moet ik iets doen aan mijn Duits accent - dit is me eerder overkomen op Sicilië. De onduidelijkheid wordt opgehelderd en broederlijk kunnen we ons naast elkaar installeren. Ik moet jullie de coördinaten schuldig blijven. Dit is geen Park4Night site en bijgevolg kan ik alleen de gastvrijheid benadrukken om van deze rustige site gebruik te mogen maken. Waarvoor dank. Merci. Mulţumesc. Danke.

Na installatie - en het oplossen van het zonnepaneel probleem, gaan we nog even naar het 'centrum'. Slenteren langs kraampjes, inkopen doen en een verkennende wandeling langs onder meer de Olt. De beeldengroep van paarden in actie kan ons wel bekoren. Op deze lentedag is het niet overdreven druk. In dit Spa stadje zal het in de zomer waarschijnlijk koppen lopen zijn.
Papa en dochter beleven een intens quality time moment. Deze ongedwongen speelsheid brengen lachrimpels op mijn gezicht en pretlichtjes in mijn ogen.  Onderwijl  keuvelen Mara en ik gezellig verder.

Net voor het invallen van de duisternis zijn we terug bij de campers. Moe maar voldaan trekken we ons terug op ons voertuig om te bekomen van deze indrukvolle dag. Na een lichte maaltijd is het tijd om te 'reflecteren' op deze uitzonderlijke dag uit het leven van een camperzwerveraar. 


Dag 111 - zo 10 maart

     Căciulata 

Voor boeren en tuinders, ook in Roemenië, begint de dag uitstekend. Zachte malse regen verwelkomen ze maar al te graag. Zwervende buitenmensen rekenen dan weer op droog weer, waarbij aan de bewolking en strakke wind een mouw kan aangepast worden. 

We hebben om 11 u een afspraak voor een boottochtje op de Olt en duffelen ons goed in. Onnodig zoals al dra blijkt. Onze zeer jeugdige captain maakt over zijn leeftijd een grapje door te stellen dat hij de 'oudste' captain op de rivier is. Hij wijst ons op de belangrijkste bezienswaardigheden op deze korte tocht en krijgt bericht van een zeer uitgebreid gezelschap dat staat te wachten om dezelfde ervaring te ondergaan. De 'vaart' wordt erin gehouden om ons behouden af te zettenen en de volgende vracht toeristen op te laden. 

Na deze rivierexcursie zijn we aan een streepje geschiedenis en cultuur toe. Daarvoor bezoeken we twee historische kloosters. Het eerste was ons aanbevolen door onze 'jonge' captain.

Het oudste nonnenklooster van Roemenië is strategisch op een eiland gebouwd. Het Mănăstirea Ostrov is herbouwd op de plaats van een oudere kerk uit de 14 de of vroege 15 de eeuw, tussen 1520-1521, gesticht door prins Neagoe Basarab en zijn vrouw, de edele dame Despina.
Op 22 december 1838 werden de cellen en bestaande gebouwen door brand verwoest en in 1940 op de oude fundamenten herbouwd. Op deze zondag is het mij veel te druk en ik poog een beeld op te vangen bij relatieve rust.

Op de terugweg stoppen we voor een bezoek aan het Mănăstire Cozia. Het Cozia-klooster is in de loop van de tijd een sterk brandpunt van de Roemeense cultuur geweest. De vorstelijke oorkonden van 28 maart 1415, 18 maart 1419, 16 juni 1436 en 17 april 1448 geven aan dat er in die tijd een kloosterschool functioneerde.


De versieringen van de kerkgevels met stenen rozetten, horizontale rijen baksteen en steen in Byzantijnse stijl en verticale kozijnen zijn ongekend in de Walachijse architectuur en zijn typerend voor de Servische Morava-school.

De camperparking ligt aan de rand van het Parcul Naţional Cozia. Terwijl de familie het plezier van het aquapark opzoekt, maak ik mij gereed voor een wandeling.




Het Nationaal Park heeft veel mogelijkheden en biedt mooie vergezichten in het vooruitzicht. Vanaf de camping op een hoogte van 300 m tot de Cabana Cozia - 1573 m moeten 1273 hoogtemeters overwonnen worden in een tijd van 5 tot 6 uur. Dat is te hoog gegrepen, zeker met een startijd zo laat in de middag.


Een haalbaarder alternatief wordt uitgewerkt door het volgen van de rood-wit-rode markeringen tot aan de schuilschut La Troiță - op 700 m hoogte en vandaar terug te keren via het gele kruisteken tot aan het Castrul Roman Arutela.


Het is vlot inwandelen tot aan het klooster van Turnu (uitbreidende werken aan de gang). De boswandeling naar de schuilhut valt qua lastigheidsgraad best wel tegen. Het gaat gestaag steil omhoog. Om mij niet te vergalopperen verleg ik de tijdslimiet voor het Point of no Return telkens met 10 minuten. 




Onderweg ontmoet ik diverse wandelaars die naar beneden komen. Ik kom niemand tegen die nog bergop gaat. Na anderhalf uur of tegen 18 u kan ik even op adem komen bij de uiteraard verlaten La Troiță schuilhut.  




Helaas is het uitzicht op deze lage heuvelrug beperkt door de bomen. Het goed aangegeven wandelpad zou in ongeveer 3/4 à 1 uur te belopen zijn. Ik maak me sterk om het traject af te leggen in 30 minuten. Aanvankelijk is het goed beloopbaar maar dat wordt moeilijker als het spoor van één of ander bosvoertuig moet gevolgd worden. Om een bepaald moment sta ik tot mijn enkels in de modder en op sommige stukken is het goed uitkijken niet uit te glijden. Wandelstokken zouden zeer welkom geweest zijn. 

Mijn inspanningen worden beloond met een doorkijk op de tegenover liggende 'bergen'. 

Nog net voor het invallen van de duisternis sta ik aan de poorten van het Castrul Roman Arutela. Dit Romeinse militaire kamp werd in 138 opgericht tijdens het bestuur van keizer Hadrianus. Het maakte deel uit van de verdedigingslinie rond het Cozia massief om de handelswegen met Walachije te beschermen. Samen met een ander echtpaar beleven we een fotoshoot moment in onvervalst historisch kader.

Een biertje is meer dan verdiend als afsluiter van deze intensieve dag. Het is nog even wachten op mijn reisgenoten. Voor hen was dit een uitprobeer trip om uit te vinden als alles naar behoren werkt. Er schijnt een elektrisch probleem te zijn maar we kunnen stroom aansluiten op een buitenstopcontact en het euvel morgen proberen te verhelpen.

Dag 112 - ma 11 maart

     Căciulata - Bolintin Vale - 175 km

Ik wordt uit mijn slaap gerukt door een opgewekt Buna dimineaţa. Eerst dacht ik dat de beheerder iets wilde zeggen want ik had niet direct de stem van Fab herkend. Nog slaapdronken kijk ik in het vrolijke gezicht van vader en dochter. Hij heeft ondertussen ontdekt wat er misgaat en in geen tijd raakt alles opgelost.

Bij een sterke pot koffie keren de levensgeesten langzaam terug en het ochtendritueel van rek- en strekoefeningen maakt me gereed voor een nieuwe dag van activiteiten.

We hebben alles gezien en gedaan wat we wilden - grotendeels - en beslissen huiswaarts te keren. Voor de verandering kunnen we goed doorrijden en na een rit van 3 u kan ik mij weer op de ongeveer gelijke plek van de vorige keer installeren. De rest van de middag gaat op in het verwerken van de indrukken.

Dag 113 - di 12 maart - dag 116 - vr 15 maart

Ik heb een afspraak bij de tandarts om mijn voorlopige oplossing iets definitiever te maken. Na keurig werk ben ik ben weer goed voor een paar jaar. Vă mulțumesc. Tja, tegen de tand des tijds is weinig te doen.  

...

Maartse buien, ook dat kennen ze in Roemenië. Geen gietende regen, maar gestaag aanhoudende buien. Niet zo uitzonderlijk schijnt het. Ik heb niets tegen de regen maar prefereer de zon. Als gematigd  centralistisch wereldburger hou ik niet van extremen. Die houding gaat ook op over het weer. Geen wolkbreuken, waterbommen of overstromingen. Regenbuien dus. 

De ideale gelegenheid om een project op te starten dat al een tijdje door mijn hoofd spookt.  Een Bloemlezing samenstellen over ervaringen, indrukken, overpeinzingen en interacties opgedaan tijdens mijn omzwervingen. Naarmate dat knip en plakwerk vordert - rechtstreekse citaten uit de reisverslagen - besef ik steeds duidelijker welk een gezegend leven ik leid (oeps bijna had ik lange ij gebruikt). Ik probeer niet in het verleden te leven - onmogelijk trouwens - maar af en toe stil staan bij wat geweest is, schenkt genoegdoening. Het versterkt het gevoel, dit is wat ik wil en waar ik voldoening uit put. Wat kan een mens nog meer willen? Het delen met een partner? Misschien. Dat zal zeker ten koste van unieke ervaringen zijn. Trouwens, als solist voel ik mij goed in mijn vel. Houden zo!
Om van de analecta (Grieks voor uitgelezen stukken) een aparte post te maken, zal het meer lezers in de gelegenheid stellen mee te beleven wat het betekent vrij te zwerven, zonder zelf camperaar te zijn.

Dag 117 - za 16 maart

Bij het ontwaken worden we begroet door een stralende zon. Verwachtingsvol maken we ons op voor een beloftevolle dag. Een verdere verkenning van Boekarest staat genoteerd.

Ik krijg een lift tot aan het metrostation Pacii. Van hieruit nemen we de ondergrondse. Smaranda is in haar nopjes over deze spannende rit. Aan nieuwe indrukken gewoon worden en vroeg geleerd is...

Het station Piața Unirii is ondertussen gekend terrein en vlotjes begeef ik mij naar de uitgang historisch centrum. Een uitgebreide verkenning van het Piața Universității zie ik wel zitten.






Dag 118 - zo 17 maart - dag 120 - di 19 maart

Er wordt koortsachtig gemeten, gepast, gezaagd en geboord. Alle stukken worden goed op hun plaats geschroefd. Materiaal wordt bijgehaald. De koorts heeft mij ook te pakken en ik breng verbeteringen en kleine herstellingen aan.

Tussen al die bedrijvigheid runt Fabian ook nog eens zijn tandartsenpraktijk. Een druk en veelzijdig leven waar ook de nodige tijd wordt ingepast om met dochterlief te spelen. Mara jongleert daar handig doorheen om de boel draaiende te houden.

Dag 121 - wo 20 maart - dag 122 - do 21 maart

Ten huize Dumitrescu heerst een verwachtingsvolle drukte. We maken ons klaar voor een verlengd weekeinde. Terwijl Fabian verder druk de campervan reiswaardig maakt - kastjes installeren, keukenblok op de plaats, wateraansluiting ..., klim ik op mijn dak voor het waterdichten van mijn airco. Nu ik toch bezig ben neem ik de stuurcabine onder handen. Tapijten reinigen, schoonmaken en kleine klussen. En ziedaar, waar ik dagen naar opzoek ben geweest en ondertussen als verloren had opgegeven, veegt mijn poetsdoek mijn nieuwe e-reader mijn richting uit. Zoals dikwijls, teruggevonden op de plaats waar het was achtergelaten. Bovenop mijn kluis onder de bestuurderszetel. Een gelukkige believer in lenteschoonmaak verrijst.

Alles gaat plots in een stroomversnelling. Naast grote schoonmaak ook ineens de was doen. De planning wordt bijgewerkt en ik besef dat aan mijn dagen onder de hoede van mijn gastfamilie een tijdelijk einde komt.

...

Mijn wagen wordt schoongemaakt, zeer dringend nodig trouwens. De lentekriebels steken de kop op en ik kijk uit naar het vervolg van mijn rondzwervingen. 

Dag 123 - vr 22 maart

     Bolintin-Vale - Sovata - 379 km

De laatste loodjes. Een mens wil met een goed gevoel vertrekken hé. Ik probeer elke plaats netjes achter te laten. De routinematige zaken in het camperen. Grijs- en zwartwater tank leegmaken. Friswatertank vullen. Interieur schoonmaken, matten kloppen. Nodige voorraad inslaan. Ik zie mijn geplande vertrektijd steeds verder opschuiven. Het wordt uiteindelijk toch 12 u voor ik van het erf van mijn gastfamilie kan wegrijden. Een laatste blik leert me dat ik de plaats verlaat in de staat waarin ik die heb gevonden. 
Bedankt dat ik deze leuke stek voor 73 dagen mijn 'thuis' heb kunnen noemen.

Over de rit valt er weinig ... en veel te zeggen. Bij de voorbereiding wisten we dat we een rit van 5:30 u voor de boeg hadden. Ik wil graag voor het donker op mijn bestemming zijn. Ik rij nu eenmaal liever niet in het schemer en al zeker niet in het donker. Opschieten geblazen.
De verkeerssituatie rond Boekarest is ronduit rampzalig. Gelukkig zijn er uitgebreide infrastructurele werken aan de gang, maar die zullen tijd kosten. Resultaat : over de eerste 70 km doe ik 2 u. Vanaf dat moment maak ik mij geen enkele illusie meer. Het zal doorrijden worden in een stijl die ik zowaar had afgezworen. Maar nood breekt wet. Met bloedend hart doorkruis ik een paar NP en steden zoals Sinaia en Cormaric. Braşov laat ik rechts liggen. Op de smalle wegen naar mijn bestemming wordt het een les in geduld; in het zog van een plaatselijke bewoner die aan 30 km/u rijdt. De kleurschakeringen van een ondergaande zon van ik in een ooghoek op. Kortom van A naar B, non stop, verstand op nul (bijna) en rijden maar. 

Op de valreep, net binnen de verwachting van het invallen van duisternis - het is 18:45 u geworden - , rij ik Camping Perla Lacului - gps N 46.59749; O 25.07815 op. Deze kleine familiecamping heeft alle voorzieningen. Speciaal voor ons vroeger geopend en we hebben de beschikking over een gemengde natte cel - 3 douches en 3 toiletten. De watervoorziening buiten (op een tap van bronwater na) is nog afgesloten. De plaats is mooi ingeplant in een natuurlijke omgeving. In de zomer moet het hier schitterend zijn.

Het koppel had me zien aankomen en ik word vriendelijk verwelkomd. Na de dolle rit hierheen heb ik niet veel zin meer in andere exploten. De uitbaters moeten ook nog inkopen doen en ik krijg een lift tot de dichtstbijzijnde supermarkt. Noodzakelijke inkopen worden gedaan. Ik kies voor een vlug klare pizza. Op de parking wordt mij een koppel broedende ooievaars aangewezen. In regelrechte Big Brother stijl is een camera op ze gericht en kunnen liefhebber het wel en wee van het koppel volgen. 

Terug op de camping is het uitkijken naar de aankomst van de familie Dumitrescu. Ik heb ruim de tijd om mijn pizza klaar te maken en te verorberen. Terwijl ik onder de (zeer hete) douche sta komt de familie opgereden en is het gezelschap voltallig. Ik heb de indruk dat Fabian het kamp van de 'lichtrijders' gekozen heeft.

Het bijpraten houden we voor morgen. 

Dag 124 - za 23 maart

Het begin van een gedroomde dag. De zon lacht ons spontaan toe en nodigt ons uit tot een verkenning van wat aanvoelt als een kuuroord.

Naar de parking van het hogerop gelegen Bernády is een flinke wandeling. 
Niet iedereen is even vlot ter been en daar is altijd de sterke arm van papa.






Op deze lentedag valt de drukte nogal mee en kunnen we genieten van de goedonderhouden traditionele gebouwen die de charme van dit gedeelte van Sovata zo aantrekkelijk.

Bear Lake is de attractie. De reden waarom mensen naar hier komen. Het Berenmeer (Lacul Ursu) is het grootste heliothermische zoutmeer van Europa en heeft de vorm van een berenhuid, vandaar de naam. Het zoutgehalte aan het oppervlak is 100 g/l, dat exponentieel toeneemt met de diepte. Het water kan oplopen tot 35° C als gevolg van het heliothermische fenomeen. Het zoete water van twee kleine beekjes die uitmonden in het Berenmeer vormt een 10-15 cm dikke laag bovenop het zoute water. Deze zoetwaterlaag gedraagt zich net als een vergrootglas: de zonnestralen dringen er doorheen en warmen het onderliggende zoute water op tot een diepte van 1,5-2 m tot 35 graden. De zoetwaterlaag werkt ook als een warmte-isolator, waardoor wordt voorkomen dat zout water met een veel hogere dichtheid naar de oppervlakte stijgt en zijn opgehoopte warmte verliest in contact met koelere lucht.

Sportievelingen, romantici, kleintjes en groten; allen komen in dit natuurgebied ruimschoots aan hun trekken. Ze hebben de beschikking over intieme hoekjes, ruime zonneterrassen en een uitgebreid wandelnetwerk. 
De meer mondaine medemens kan altijd terecht in één van de kuuroorden in de luxehotels.

In de zomer zal het hier ongetwijfeld veel en veel drukker zijn.

De wandeling terug loopt iets vlotter. Maar dat heb je bij bergafwaarts.

De zon is volledig doorgebroken. Het ideale moment om de ligzetel boven te halen en van de verkwikkende warmte te genieten.

In de avond organiseren we een party. We hebben heel wat te vieren. De voltooiing van de tandartspraktijk, de verbouwing van de camper, iemand viert zijn verjaardag en een ander viert het naderende einde van zijn tijd bij de familie. Smarande heeft de fascinatie van het stroboscopisch licht ontdekt en iedereen wordt ingeschakeld om het 'juiste' effect te verkrijgen.   

Dag 125 - zo 24 maart

Zowel de weersvoorspelling als een spontane observatie wijzen op verminderde buitenactiviteiten. Een lichte regenval heeft ons doen besluiten om de zoutmijn van Praid te bezoeken. 

De drukte aan het ticketoffice leert ons dat nog anderen hetzelfde lumineuze idee hadden. Over een afstand van 1.250 m van de ingang van de zoutmijn tot de behandelingsbasis wordt het vervoer van mensen gedaan door zoutmijnbussen. Op het bijna onaangename af wordt de bus - samengesteld uit twee bussen met een accordeon verbinding in het midden - volgestouwd met passagiers. Een groot gedeelte van die passagiers bestaat uit een groep scholieren. Ik raak in gesprek met enkelen van hen. Ze zijn op studiereis uit Hongarije maar ik kan niet direct uitmaken uit welke stad of streek. Bij verdere navraag blijkt dat Tatabánya uit het noorden van Hongarije te zijn. Van ver van huis gesproken!

Een rit naar het inwendige van de berg brengt ons bij de ingang van de mijn en een trappenpartij voert ons naar het centrum.  Ágoston, Damján en János die bij mij op de bus zaten, komen spontaan vragen als ze op de foto mogen. Die doorsturen lijkt niet te lukken dan maar een selfie. Als ik over de blog vertel zijn ze helemaal enthousiast en ik hoop er een paar nieuwe lezers uit Hongarije bij te krijgen. Succes with the studies at school and enjoy the rest of your trip.

Na het beëindigen van de zoutwinning werden grote ondergrondse holtes gevormd, waar een zout microklimaat werd geïndividualiseerd, met relatief constante temperaturen, tussen 14-16 C, lage luchtvochtigheid 66-70% en atmosferische druk hoger dan aan de oppervlakte, gemiddeld 735-738 mmHg. De lucht is sterk geïoniseerd, bijzonder effectief bij de behandeling van aandoeningen van de luchtwegen. De behandelingsbasis, gelegen aan de "horizon 50", op een diepte van 120 m, heeft een breedte van 20 m, een hoogte van 14 m en een lengte van enkele honderden meters. 

De zoutmijn is uitgerust met recreatiegebieden, speeltuinen voor kinderen, restaurant, toiletten, kapel voor gebed, internetcafé en een museum met methoden voor zoutwinning van de oudheid tot vandaag. Toeristen, maar ook zieke mensen komen om vooral aandoeningen van de luchtwegen te behandelen, zoals astmatische, bronchitis en allergische aandoeningen. Ook is de Praid zoutmijn de locatie met het eerste avonturenpark van Europa (Club Aventura), gelegen in een zoutmijn. Club Aventura is ook het eerste avonturenpark in Roemenië, dat paden combineert met elementen tussen pilaren tot 15 meter hoog en paden op zoutrots.

Dag 126 - ma 25 maart

     Sovata - Tărgu Mureş - 52 km

Om onnodig heen en weer rijden te vermijden, hebben we besloten ons te verplaatsen. Daardoor moeten we helaas afscheid nemen van het vriendelijke koppel dat de prachtig gelegen plek beheert.
Een prachtige landschapsroute brengt ons met veel draaien en keren te Tărgu Moreş.

Na veel wikken en wegen, waarbij we oog hebben voor de waarschuwingen over mogelijk vallende bomen, vinden we een geschikte plaats. Aan de rand van de zoo is in een bos een parking aangelegd - gps N 46.54675; O 24.58766. Buiten een ruime vuilcontainer zijn er geen voorzieningen. 't Is te zeggen, er is een looppiste aangelegd, een fit-o-meter en een skateboard park. Wij hebben ons een beetje van de drukte vandaan geïnstalleerd. 


Bezoek Zoo

De oprichting van de dierentuin wordt toegeschreven aan László Rend, die deze instelling voor ogen had. Om hem heen verzamelde zich een groep enthousiaste vrijwilligers en specialisten, die bijdroegen aan de oprichting van de eerste kern van de dierentuin, met een oppervlakte van 600-700 vierkante meter. Toen de poorten voor het eerst opengingen op 23 augustus in 1964 bestond de gehele dierenpopulatie uit 3 wolven, 2 beren, 2 wilde zwijnen, 2 fazanten en een hert. In 1965 was het gebied van de dierentuin uitgebreid tot 20 hectare en heeft sindsdien zijn huidige omvang bereikt.

Van een aangename verrassing gesproken. Geen kleine kooitjes maar ruime percelen waar de dieren toch min of meer zichzelf kunnen zijn. 

Helaas moet ik mij beperken tot enkele foto's. De witte tijger is mijn absolute favoriet.

De vesting

Aangezien we nog onvoldoende vermoeid zijn, vooral de onuitputtelijke Smaranda, zakken we af voor een sightseeing van de vesting.
Deze heeft over de eeuwen heen vele metamorfoses ondergaan. De vesting zoals we die nu kunnen bezoeken, vrij toegankelijk voor het publiek tot 21 u, stamt grotendeels uit de 16 de eeuw. Breed in de kijker gezet is vorst Iohannes de Hunyad.

Terwijl mijn ene oog aandacht heeft voor de onderdelen van de vesting, houdt het andere de schakeringen van de ondergaande zon in het oog.


Dag 127 - di 26 maart

     Tărgu Mureş

Tot grote vreugde van onze batterijen, die energie krijgen van de zonnepanelen, ontwaken we onder een stralende zon. Volledig 'opgewarmd' voor ons volgend exploot.

Terwijl de familie geniet van een theatervoorstelling over een vos, bewonder ik de gevels van de gebouwen aan het voornaamste plein van de stad. Een stad waar de aandachtige luisteraar meer Hongaars dan Roemeens hoort.


Het Paleis van Cultuur

Het werd tussen 1911 en 1913 op verzoek van burgemeester György Bernády gebouwd door Marcel Komor (1868-1944) en Dezső Jakab (1864-1932). Oorspronkelijk ontworpen met twee verdiepingen.Later werd op verzoek van burgemeester Bernády György de constructie uitgebreid tot 3 verdiepingen. De bouw begon in 1911 en duurde tot 1913 toen de binnenversieringen werden voltooid.

Het Art Nouveau-gebouw, ontworpen in Secssion stijl, bestaat uit 3 gebouwen: het hoofdgebouw, het rechtergebouw en het linkergebouw. Boven de inkomhal bevindt zich de Spiegelzaal, gelegen op de eerste verdieping. Met een capaciteit van 700 zitplaatsen vormt de multifunctionele Concertzaal het centrale deel van het gebouw. De hoogte komt overeen met de drie niveaus van het gebouw. Met meer dan 200 zitplaatsen wordt de Kleine Zaal, prachtig versierd met bloemmotieven, gebruikt voor culturele en wetenschappelijke conferenties en voor verschillende recitals en concerten.

Op de vensterglazen staan geïllustreerde sequenties uit Hongaarse legendes en op de balustrades van de ramen de portretten van bekende Hongaren. Boven de poort van het 'kwartet' zijn de bronzen reliëfs te zien van nog meer bekende personen. Op de voorgevel zijn de beelden en de reliëfs in brons. Het dak is versierd met blauwe, rossige en witte pannen.

Prefecture Mures

Het Administratief Paleis (oorspronkelijk het stadhuis van de Koninklijke Vrije Stad Tărgu Moreş) werd gebouwd tussen 1905-1907, op initiatief van burgemeester György Bernády, als hoofdkwartier voor het stadhuis van Tărgu Moreş. Dit was het eerste gebouw dat aan het begin van de 20 ste eeuw de binnenstad een nieuwe uitstraling moest geven, kenmerkend voor de Secession stijl.

Er zijn meer pareltjes te bewonderen in deze zeer open stad. Vooral de netheid is ons opgevallen. 

Met gemengde gevoelens nemen we afscheid van elkaar. De 'scheiding' zal niet lang duren. We hebben een afspraak in Normandië in het begin van mei. 
Bedankt voor de geweldige tijd die ik met jullie heb mogen doorbrengen. Een rugzak vol anekdotes zal mij op mijn verdere reis vergezellen.

Smaranda wil 'voorlopig' niet door 'vreemde jongens' gefotografeerd worden. Ze zal daar zeker overheen groeien.

Veilige terugreis!


Dag 128 - wo 27  en dag 129 do 28 maart

     Tărgu Mureş

Na enkele intense dagen verlangt mijn geest naar rust. Tijd om alle nieuwe indrukken te verwerken en een coherent blogverhaal te schrijven. De serene omgeving, verlevendigd door het getjilp van vogels, werkt inspirerend.

Voor afleiding kan ik gebruikmaken van de fit-o-meter en de prachtig aangelegde wandel- en fiets-paden. 


Sommige regelmatige bezoekers herkennen mij al.




Dag 130 - vr 29 maart

     Tărgu Mureş - Nireş - 122 km

Op mijn reis naar het noorden volg ik de aanwijzingen van mijn gps, die mij recht door het hart van Transsylvanië leidt. Dit uiterst vruchtbare gebied was zeer in trek bij kolonisten, waardoor de bevolking nu een amalgaam is van verschillende volkeren. De kleine dorpen rijgen zich aaneen en weerspiegelen een solide no-nonsense mentaliteit te midden van een landschap van glooiende heuvels.

Camping Het Zwaluwnest - gps N 47.11918; O 23.96784 was me aanbevolen. De hartelijke ontvangst in een mix van Duits, Engels en ja, Nederlands, geeft me meteen een gevoel van thuiskomen. Deze kleine camping, beheerd door vriendelijke mensen, beschikt over alle voorzieningen, inclusief een onberispelijke natte cel met heet water. Dat alles in een rustige omgeving waar stilte troef is. Een plek naar mijn hart.


Bij een buitentemperatuur van boven de 23° C, moet ik niet geprest worden om de ligzetel buiten te halen en mij te installeren met het gezicht naar de zon. 


Dag 131 - za 30 maart

     Nireş

Camperen bij de boeren heeft als natuurlijk bijverschijnsel dat je gewekt wordt met hanengekraai. Met het verrijzen van de lente en een steeds sterker wordende zon, is het vroeg opstaan een heerlijke manier om de dag te beginnen. Zelfs het ochtendritueel voelt niet als routine.

Na navraag bij mijn gastheer over wandelmogelijkheden in de omgeving, word ik een bergpad opgestuurd. Als het bruggetje over een rioolachtig stroompje veilig genoeg is voor lokale bewoners, zou het ook geen probleem moeten zijn voor een avontuurlijke toerist. Halverwege word ik beloond met een pittoresk uitzicht op het dorpje, dat knus in de kom van de vallei ligt genesteld.

Zoals ik eerder opmerkte, is de regio vooral geschikt voor akkerbouw. Zelfs de minder toegankelijke percelen worden klaargemaakt voor de teelt. 

De ontwaking van de natuur uit zich in het bloeien van bomen en struiken.


Wat mij opvalt in het dorpje waar werkelijk niets te beleven valt, is de vriendelijkheid van de mensen. Mijn groet wordt steevast beantwoord in dit voorbeeld van lintbebouwing Roemeense stijl.


Men bezoekt Nireş niet voor culturele verfijning. Het beeld ademt een authentieke landelijke sfeer uit, met een ongestoorde stilte en rust. Is dit wat je zoekt? 

Dan is Camping Het Zwaluwnest zeker aan te raden. Hier kun je ongestoord zonnen en ontspannen. De speelse vrolijkheid van de honden en de nieuwsgierige aard van de kat vormen een belangrijk pluspunt van deze diervriendelijke plek. 

Het charmante stel doet er alles aan om je thuis te laten voelen. Het is bijna onwerkelijk dat ik in het Nederlands kan communiceren. Standaard beleefdheden in het Roemeens en Hongaars worden ook beantwoord.  

Dag 132 - zo 31  en dag 133 ma 1 april

     Nireş            

Het 'niet storen'-bordje is opgehangen. Tijdens het hoogtepunt van het Vlaamse wielrennen ben ik onbereikbaar en even niet aanspreekbaar. Onder het motto 'de koers is van ons' creëer ik een cocon van opperste concentratie rond de gebeurtenissen in de Ronde van Vlaanderen. Mijn favoriet is letterlijk pijnlijk uitgevallen. Maar zoals we bij ons zeggen: er rijdt nog steeds mooi volk rond. 

Een editie die je deed watertanden. Heroïsch, zeker gezien de omstandigheden. Wanneer een Nederlander bij de finish sprakeloos is, besef je pas echt hoe zwaar het was. Ik heb ervan genoten. Gefeliciteerd, Mathieu. En een schitterende prestatie van enkele Belgen die zich in de kijker reden. Is de terugkeer van Oliver Naesen gelinkt aan Pasen? Veel sterkte aan onze wielerheld die momenteel in de lappenmand ligt. Het seizoen is immers nog niet ten einde. Mijn volgende afspraak met het wielergebeuren is Paris-Robaays.

Een groet aan alle fietsers en fietssters. Maak ons trots en laat ons genieten!

Ma 1 april

Een omfloerste zon bij het ontwaken is niet noodzakelijk een teken van een mindere dag. Integendeel. Janosch moest vroeg weg voor de autokeuring, waardoor ik een lift naar de stad heb gemist. 
Na ontbijt en een koffie, of is dit andersom, word ik alsnog naar de stad gebracht. Eenmaal beslist om nog een dag te blijven, maken we er gelijk een sightseeing van. 

Dej beschikt over een recreatiepark met een unieke attractie: een buitenzwembad op een voormalige zoutwinnings-locatie met een hoog zoutgehalte, waar bezoekers een ervaring vergelijkbaar met de Dode Zee kunnen beleven. Daarnaast is er een zoetwaterbad, een binnenzwembad, een wellnesscentrum met restaurant en een speeltuin voor de kinderen.

De eigenaar zag ons op het terrein lopen en kwam informeren naar onze bezigheden. Mijn gids legde uit dat de Belgische toerist geïnteresseerd was in de mogelijkheden van de regio. Er werd ons uitvoerig verteld dat de locatie momenteel gesloten is vanwege uitgebreide renovatiewerkzaamheden, maar men hoopt tegen de zomer weer open te zijn.


Vanaf de parkeer-plaats heb je een prachtig uitzicht op de stad beneden. Met een bloedend hart spreekt Janosch over de 'verwoesting' van vele authentieke huisjes die hebben moeten wijken voor lelijke betonnen blokken, duidelijk aangetast door betonrot. Op de terugweg naar huis komen we langs een van de nog actieve zoutmijnen. Op twee kilometer afstand van de camping bevindt zich een aantrekkelijk aangelegde kartbaan, een van de weinige in Roemenië, wat het een belangrijke attractie voor de regio maakt.

Later in de middag waait een familievriend binnen. Met een naam als Rheingold, die mij zeer Wagneriaans in de oren klinkt, kan het niet meer Duits zijn. Tijdens een gezellige babbel ontvang ik wat informatie over de regio. De tafel is gedekt op de veranda en ik word uitgenodigd om aan te schuiven. Er ontwikkelt zich een zeer boeiend gesprek, voornamelijk in het Duits, gelardeerd met Roemeense en Hongaarse uitdrukkingen. Dit charmant pareltje is een stek naar mijn hart dat ik van harte kan aanbevelen.

Dag 134 - di  2 april

     Nireş - Bărsana - 129 km

De waarde van pareltjes wordt bepaald door de unieke gevoelswaarde. Camping Het Zwaluwnest is een herinnering om te koesteren en wie weet om nog eens te bezoeken. Terwijl ik de auto gereedmaak voor vertrek, wordt de weersvoorspelling werkelijkheid. Wat begint met toenemende bewolking, verandert in een miezer en mondt uiteindelijk uit in een gestage regen. Uit voorzorg verplaats ik de camper naar steviger grond.

Met wensen voor een prettige reis, goede gezondheid en een spoedig weerzien, neem ik afscheid van de uitbaatster.

Mijn verplaatsing brengt me verder noordwaarts door Transsylvanië naar het hart van Maramureş. Jammer genoeg verhindert de regen mij om volop van het landschap te genieten. Met de toename van vrachtverkeer is het belangrijk om gefocust te blijven op de weg.

Onderweg wordt de LPG voorraad op peil gebracht. Om 12:30 u draai ik parking bij het Mănăstirea Bărsana op - gps N 47.79180; O 24.09378. Ik installeer me op de bovenparking waar met gebruik van wielkeggen de wagen min of meer vlak kan geplaatst worden. Er is een vuilcontainer. Toiletten van het klooster kunnen gebruikt worden (tijdens openingsuren). Op het terrein zijn diverse drinkwaterpunten voorzien. Een zeer handige plaats voor een bezoek aan het klooster.


Mănăstirea Bărsana

Documentaire attesten

De eerste schriftelijke attesten die verwijzen naar het Bârsana-klooster dateren uit 1390. In een document van 21 juli 1390, verwijzend naar de bezittingen van de woiwode familie Dragoş, wordt een weg genoemd die zich splitste, die aan de ene arm naar het dorp Bârsana en aan de andere naar het klooster leidde. In dit document worden ook Valea Mănăstirii en Dealul Popii genoemd.

In een eigendoms-akte, gedateerd 6 november 1405, wordt melding gemaakt van een "kloosterveld". Andere vermel-dingen van het klooster worden ontdekt in eigen-domsdocumenten van de woiwode familie Dragoș, tussen 1408-1480, de laatste akte verwijst naar Bartolomeu Dragfi, woiwode van Transsylvanië.


Geschiedenis

De kerk bevindt zich in het historische Maramureş, in de Iza vallei. De oude houten kerk werd in 1711 gebouwd op de plaats genaamd "The Monk's Hair" door de nobele priester Ioan Stefanca, samen met zijn zonen en andere dorpelingen, om God te danken voor bescherming tijdens de grote pest van het voorgaande jaar. In 1993 werd begonnen met de bouw van het nieuwe kloosterensemble.

Bouw

Het kloostergeheel werd gebouwd van hout, volgens de lokale traditie, onder leiding van architect Cordoş Dorei. Het bestaat uit: de specifieke poort van Maramureș, de klokkentoren, de kerk (met een hoogte van 57 m), het zomeraltaar, de cellen van de monniken, de kapel (gebouwd op verschillende niveaus), het huis van de meesters en het kunstenaarshuis (werkplaats). Onlangs werd het museum in het klooster gebouwd.

De bouw is een ode aan de lokale handwerkers, de behoeders van een traditie die niet verloren mag gaan. De verfijnde vormgeving is een streling voor het oog!


Alle verbindingen, ook de spijkers zijn van hout.



Deze prachtig gelegen plek van stilte is met recht opgenomen in de UNESCO Werelderfgoedlijst.


Een bezoek aan het Mănăstirea Bărsana is absoluut een must tijdens een reis door Roemenië.


Dag 135 - wo  3 april

     Bărsana - Săpânța - 47 km

Voor de verplaatsing naar Săpânța flirten we geruime tijd met de Oekraïense grens. Van de oorlog is in het grensgebied niets te merken. De traverse van het grensstadje Sighetu Marmației heeft nogal voeten in de aarde. Zeer druk verkeer met vooral vrachtwagens.

Onderweg heb ik een dubbel gevoel over de typische huisjes. Veel van de oorspronkelijke houten huizen raken in verval of zijn verwaarloosd. De traditionele bouwstijl raakt verloren aan 'moderne' nieuwbouw, vaak niet helemaal afgewerkt. Gelukkig worden pogingen gedaan om het tij te keren. Geleidelijk aan wordt de traditie weer in eer hersteld. Een belangrijke troef voor het toerisme.

Om 12:30 ben in geïnstalleerd op Camping Păstrăvul - aanmelden bij het restaurant gps N 47.94242; O 23.69642. Deze kleine nieuwe camping ligt vlak aan een riviertje. Alle voorzieningen zijn voorhanden. Het sanitaire blok krijgt momenteel een opknapbeurt maar is buiten heet water, volledig te gebruiken. Het terrein is grotendeels vlak maar onverhard. Als de boompjes wat zullen groeien, zullen deze voor meer privacy zorgen. 

Het blijft onbestendig maar de hevige regen van gisteren blijft achterwege.

De camping bevindt zich aan de bosrand en 's middags ga ik op pad voor een verkenningstocht. Het snelstromende riviertje dient daarbij als mijn gids.

Mijn body battery raadt me aan om het vandaag rustiger aan te doen. Ik leer naar mijn lichaam te luisteren en besteed de rest van de middag aan het genieten van volledige rust. Met de deur wijd open, kan ik ontspannen bij het geruis van het water.


Dag 136 - do  4 april

     Săpânța

Het weer lijkt niet mee te zitten voor mijn bezoek aan het 3,5 km lager gelegen Cimitiru Vesel. Ik houd de weersvoorspelling goed in de gaten en wacht op een geschikt moment voor deze stevige wandeltocht.

Rond 11 uur maakt de buiigheid plaats voor steeds bredere opklaringen en besluit ik, voor de zekerheid gehuld in een licht regenjack, op pad te gaan. 


Na stevig doorstappen arriveer ik ongeveer 45 minuten later in Săpânța. Bij de begraafplaats heerst een levendige drukte, met vooral veel aanbod van de lokale klederdracht bij de verschillende kraampjes.



Cimitiru Vesel


De Vrolijke Begraafplaats in Săpânţa, Maramureş, is beroemd om zijn felgekleurde grafkruisen en naïeve schilderijen die scènes uit het leven van de begraven personen voorstellen. Op sommige kruisen staan zelfs teksten waarin de personen worden herdacht, vaak met humoristische nuances.

De nieuwigheid van deze begraafplaats is de afwijking van de populaire cultuur, die de dood als een trieste gebeurtenis beschouwt. Er werd verondersteld dat Stan Ion Pătraș (1908-1977) geïnspireerd zou zijn geweest door de cultuur van de Daciërs, over wie van Ovidius Densușușanu wordt geleerd dat ze de dood als een vreugdevolle gebeurtenis beschouwden. Zijn leerling Dumitru Pop-Tincu (1955-2022) zette het werk van Stan Ioan Patras uit 1977 voort. Het eerste grafschrift dateert uit 1935 en sinds de jaren 1960 is de hele begraafplaats bevolkt met ongeveer 800 van dergelijke kruisen, gesneden uit eikenhout, waardoor het een openluchtmuseum met een unieke natuur en een toeristische attractie is geworden.



Sommige kruisen zijn aan beide zijden beschilderd. Aan de ene kant staat een beschrijving van het leven van de begravene en aan de andere kant een beschrijving van de reden van overlijden. De meeste kruisen zijn geschreven met spelfouten en archaïsche spellingen.



Op het kruis van Stan Ioan Pătraș, de stichter van de begraafplaats, staat het volgende:



Sinds ik een jong kind
was Io Ik was Stan Ion Pătraș
Om naar mij te luisteren mensen

Wat ik zal zeggen zijn geen leugens

Hoeveel dagen ik leefde
Slecht voor niemand Ik wilde
niet Maar zo goed als ik kon
Iedereen die mia vroeg Wee

mijn arme wereld
Dat ik er nauwelijks in leefde




Tijdens een wandeling lijkt het net een kleurrijk prentenboek vol humoristische scènes uit het leven van de overledene. Het is opmerkelijk dat alle graven gelijk zijn, een doorsnede van de samenleving waar-in in de dood iedereen gelijk-gesteld is. 




In de voor-avond krijg ik bezoek. 

Plotseling verandert de camping in een kinderboerderij. De geitjes willen zich niet zomaar laten fotograferen, totdat ze beseffen dat ze geen echte berggeiten zijn.


Bij afwezigheid van een zonsondergang kan ik genieten van een ander lieflijk tafereel.



Dag 137 - vr  5 april

     Săpânța - Baja Mare - 101 km

Omdat ik me strategisch goed had gepositioneerd, vormden de regenachtige omstandigheden geen probleem bij het vertrek. Naarmate ik westwaarts ga, verbreden de opklaringen en krijgt de zon meer kracht. We volgen de grens zo nauw dat mijn provider meldt: "Beste klant, prettig verblijf in Oekraïne!" Eerlijk gezegd is de verleiding groot om te testen of dat verblijf daadwerkelijk aangenaam zou zijn. Ik blijf netjes aan de gene kant van de grens en na enige tijd ontvang ik de melding: "Beste klant, welkom in Roemenië." De wonderlijke wereld van cyberspace, waar je meerdere keren welkom wordt geheten zonder ooit het land te hebben verlaten.

Op weg kom ik langs de Penny in Seini, waar het rustig lijkt met meer dan genoeg ruimte om zonder stuntwerk te parkeren. De lagere prijzen in Roemenië vergeleken met Hongarije nodigen uit tot een uitgebreide weekeinde shopping.

Grote verbazing maar ook directe herkenning bij Johnny als ik Camping Balta Costin binnenrijd - gps N 47.61038; O 23.45066. De plek heeft een kleine metamorfose ondergaan. Johnny vertelt dat hij bezig is om de camping naar twee sterren te upgraden. Alsof er geen 130 dagen voorbij zijn gegaan, hervatten we onze gesprekken alsof het gisteren was. De palinka komt tevoorschijn en met ons gezicht in de zon halen we herinneringen op. 


Iedereen heeft wel een favoriete plek, of zoals ik, als doorgewinterde zwerver, meerdere plekken. Wat maakt zo'n stek speciaal? Tja, het gevoel van 'thuis' zijn, onvoorwaardelijk welkom zijn. Een prettige omgeving, stilte en rust. Een ontspannen interactie met de gastheren of -vrouwen. Verrijkt door ervaringen en wijsheid. Voor mij is de spontane reactie van Johnny van goudwaarde. De blik in zijn ogen bij herkenning. Jullie hebben vast ook zulke ervaringen. Koester ze!

Zoals dat gaat op geliefkoosde plekjes vliegt de tijd. Bijna had ik de zonsondergang gemist. Dat zou echt jammer zijn voor mijn voorlopig laatste dag in Roemenië, een land waar ik van ben gaan houden.



Dag 138 - za  6 april

     Baja Mare - Debrecen - 186 km
 
Bij het half wakker worden hoorde ik gestommel rond de camper. Eenmaal volledig wakker en klaar voor de eerste koffie, bleek er een groepje vissers te zijn neergestreken.

Ik neem de tijd om mentaal afscheid te nemen van Roemenië. Terwijl ik door het blogverslag scroll, word ik getroffen door de diversiteit aan landschappen die voorbij zijn gekomen. Het koesteren van de locaties op de Werelderfgoedlijst. Maar bovenal, de ontmoetingen met vele mensen, ieder met hun eigen achtergrond en verhalen, zorgen en dromen. Ik hou een bijzonder goed gevoel over aan mijn Roemeense avonturen.

Hoe pijnlijk het afscheid ook is, uitstel is niet langer mogelijk hoe graag Erica en Johnny me zouden willen houden. Ik moet voor middernacht de grens over zijn, aangezien mijn wegenvignet dan verloopt. Tijdens het passeren van Satu Mare herken ik het warenhuis waar ik mijn eerste aankopen in Roemenië deed. Aan de grens gaat alles soepel. De Roemeense douanebeambte zou wat graag in mijn plaats willen zijn en wenst me een voorspoedige reis.

Tijdens de laatste 20 km wordt de klok een uur teruggezet naar Midden-Europese Standaardtijd. Hierdoor arriveer ik om 16 uur op de parkeerplaats van Vekeri-tó (meer of vijver) - gps N 47.45308; O 21.68557. De parkeerplaats is vol met dagjesmensen, dus ik zet me even aan de kant. Afgezien van een vuilcontainer, zijn er geen werkende faciliteiten. De plek ziet er verwaarloosd uit, maar er wordt aan renovatie gewerkt. In de loop van de avond komen er meer plekken vrij en kan ik kiezen.

Op deze favoriete plek voor de lokale bevolking val ik met mijn mobiel behoorlijk op. Tijdens mijn verkennende wandeling kom ik langs twee speeltuinen voor de kleintjes. Iets verderop is er een voetbal- en basketbalveld voor de wat oudere jeugd. De wandelpaden rond de vijver zijn vooral populair bij stelletjes. Van het flaneren door ouderen tot het speelse dartelen van verliefde jongeren, het straalt vooral ontspanning en vriendelijkheid uit. 

Met het invallen van de avond, wanneer menselijke activiteiten langzaam verstommen, komen de geluiden van de natuur naar voren. Het gezang van de vogels verstilt en maakt plaats voor het gekwaak van kikkers. Wanneer het verkeer afneemt, daalt er een rustgevende stilte neer en heb ik de plek voor mij alleen. Een prachtige afsluiting van mijn tijd in Roemenië.


Zo eindigt een eerste kennismaking met dit prachtige land in een ontspannen sfeer.

Volg mijn verdere avonturen in de post: 'Westwaarts naar Frankrijk 2024'.


Reacties

  1. een mooie driekoningen daar gewenst in het verre zuidoosten :)

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Barátaim nevében is szeretném meg köszönni, hogy meg említett minket a blogjában. Egy élmény volt önnel találkozni és remélem, hogy még össze futunk valahol az élet során. In English: On behalf of my friends, I would also like to thank you for mentioning us in your blog. It was an experience to meet you and I hope we will run into each other somewhere in life.

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten